Chrabąszczy majowych już nie ma, pozostaje pytanie - co się z nimi dzieje po śmierci? Okazuje się, że coś niezwykłego. Przynajmniej z niektórymi z nich - tymi, które przez całe życie nosiły na sobie uśpiony, prywatny "zakład pogrzebowy". Uśpiony w oczekiwaniu na ich śmierć. 1/6 Chrabąszcze w postaci larwalnej, pod ziemią, żyją nawet kilka lat, a na powierzchni pojawiają się tylko na chwilę, w okolicy maja. To czas rójki, owadom więc w głowie głównie kopulacja, a w miłosnym uniesieniu często przy okazji rozbijają się o ściany, drzewa, czy... o nas. 2/6

Karaś to ryba, którą najczęściej traktujemy dosyć... lekceważąco (delikatnie mówiąc). Tymczasem to jeden z największych hardkorowców na świecie - uwięziony pod lodem wytrzymuje miesiącami bez tlenu, głównie dzięki temu, że sam produkuje i wydycha... alkohol! 1/7 Nasz złocisty, polski karaś to prawdopodobnie najbardziej odporny na deficyty tlenu kręgowiec na świecie. Nic dziwnego - dociera i żyje tam, gdzie żadna inna ryba nie jest w stanie wytrzymać. Chętnie zasiedla niewielkie stawy, które latem mocno się nagrzewają, a zimą znikają 2/7

Wpadłem na taki film krążący po Twitterze. Tylko dla ludzi o mocnych nerwach, bo to nie linki od namiotu, a dochodzące nawet do 15 (!) metrów długości tasiemce, ze względu na rybną dietę normalne u alaskańskich niedźwiedzi, ale znane też w Europie. 1/6

https://twitter.com/Earthlings10m/status/1756137943285338168?t=ZkcdyZhSykF9plqHY_TSRA&s=19/video/1

Difylobotrioza wywoływana przez tasiemce zwane Bruzdogłowcami to nie tylko problem niedźwiedzi, ale także ludzi. Długo szukano przyczyn zakażenia, aż wreszcie w ubiegłym wieku odkryto, że pasożyt przechodzi pomiędzy kilkoma żywicielami pośrednimi. 2/6

https://twitter.com/alifewithoutus/status/1756198675603411392?t=sSiVCOuu6URZA5jXWO6cLA&s=19/video/1

2024 rok zaczyna się z przytupem - Amerykanie oczekują na zapowiedzianą na wiosnę "cykadokalipsę", czyli rzadki, jednoczesny wyrój miliardów wieloletnich cykad. Ale jest jeszcze ciekawiej, bo część z nich to dosłownie żywe, nafaszerowane narkotykami... "trupy". O co chodzi? 1/8

Cykady wieloletnie to owady o niezwykłym cyklu rozwojowym - większość życia spędzają pod ziemią, by raz na 13 lub 17 lat (w zależności od gatunku) pojawić się gigantyczną chmarą, zagrać niezwykłą pieśń godową na miliardy głosów, rozmnożyć się i umrzeć. Cykady te dzielimy 2/8

Jest wśród ziemskich organizmów grupa zwierząt tak absolutnie dziwnych i przerażających, że "Obcy" wydaje się być co najwyżej bajką dla dzieci. To... skorupiaki, które zamieniają się w gęstą sieć "macek" oplatających organy wewnętrze swojej ofiary... A to dopiero początek. 1/9 Gdyby twórcy "Dystryktu 9" chcieli zadbać o szczegóły, to film byłby horrorem, w którym krewetkopodobnych przybyszów z kosmosu atakują jak najbardziej prawdziwi, ziemscy obcy - rozłogowce, zwane też korzeniogłowami. To niewielkie skorupiaki występujące właściwie na całym 2/9

Pasożyty nie zawsze przejmują kontrolę nad umysłem swojego żywiciela, czasem po prostu zastępują jego organy. Tak jak ten niewielki skorupiak, który wchodzi rybie do pyska i wysysa krew z jej języka, a gdy język już zaschnie i zniknie - pasożyt zwyczajnie zajmuje jego miejsce.1/7 Cymothoa exigua, bo o nim mowa, niekiedy określa się jako jedynego pasożyta, który potrafi funkcjonalnie zastąpić organ swojego żywiciela. O ile w Europie trafimy na niego co najwyżej przypadkiem, w transportach sprowadzanych ryb, to w Morzu Śródziemnym pospolicie występują 2/7

Tak wygląda okiść na brzozach. Mokry śnieg dysponuje ogromną siłą zdolną do łamania drzew jak zapałki, ale niezwykle elastyczne pnie brzóz potrafią się pod jego ciężarem wygiąć w pałąk, czubkiem korony niemal dotykając ziemi, by potem z powrotem w pełni się wyprostować. 1/5 Gorzej znoszą to kruche wierzby, które naturalnie przystosowane są do pękania. To drzewa dolin rzecznych, łamią się pod naporem wezbranych wód, a niesione z nurtem gałęzie i konary po przejściu powodzi osiadają na brzegu i ukorzeniają się. Niestety dla nich, tu nie ma wody. 2/5

Rok temu znalazłem dziwną muchę na szybie, ale wtedy nie byłem pewien co to. Niedawno naukowcom udało się jednak zrekonstruować ostatnie godziny życia takiej muchy-zombie kontrolowanej przez grzyba. Symptomy pasują - na oknie prawdopodobnie eksplodował mi Owadomorek muszy. 1/10 To podstępny patogen powodujący u much tzw. "chorobę szczytową" (summit disease) - tuż przed śmiercią ofiary są zmuszane do poszukiwania wysokich miejsc, gdzie będą czekać na śmierć o konkretnej, wybranej przez grzyba porze. Ten bowiem lubi zabijać... wieczorem. 2/10

Wyobraźmy sobie głęboki kosmos i stację badawczą, na której pojawia się pasożyt. Nadlatuje znikąd, a podczas lekkiego ukłucia składa pod skórą jedno jajo. Larwa wykluwa się, wyjada układ rozrodczy, a potem ofiarę... opuszcza. To koniec? Bynajmniej, to dopiero początek. 1/7 Sam pasożyt raczej nie zagraża życiu, ale prawdziwy problem zaczyna się dopiero wtedy, gdy opuszcza swojego nosiciela. Ten popada wtedy w dziwaczny stan otępienia i zaczyna fanatycznie, własnym ciałem, bronić poczwarki pasożyta.
I nie dzieje się to w kosmosie, a tu, na ziemi.2/7

Nie mają mózgu ani układu nerwowego, pytanie jednak brzmi, czy w ogóle ich potrzebują? Przez grzybnie nieustannie płyną mierzalne impulsy elektryczne, przypominające aktywność neuronalną u ludzi. Pod wpływem chloroformu podobnie jak i my, grzyby zdają się.. tracić przytomność!1/9 Grzyby skolonizowały lądy jako jedne z pierwszych organizmów. Tworzyły lasy, nim pojawiły się jakiekolwiek drzewa, a dziś są wśród nich największe i jedne z najstarszych organizmów na ziemi. Niewiele jednak o nich wiemy - czy to możliwe, że są w jakimś stopniu... świadome? 2/9

Giez! Widzieliście kiedyś gza? Ukąsił was? Bo gzy ani nie gryzą, ani nie żądlą, są znacznie gorsze - wgryzają się w ciało ofiary jeszcze jako larwa i przez rok w nim wędrują. Żywicielem może być krowa, sarna albo i ludzie, z drugiej strony, czasem i ludzie... zjadają gzy. 1/9 Często na wszystko co lata i gryzie mówimy giez, choć gzy nawet nie mają czym gryźć - jako postać dorosła żyją na tyle krótko, że w ogóle nie muszą się odżywiać, a ich jedynym zadaniem jest kopulacja i złożenie jaj na lub w pobliżu potencjalnego żywiciela. Zwierzęta boją się 2/9

Może też zauważyliście u siebie to ciekawe zjawisko - mamy połowę grudnia, a na drzewach nadal trzyma się bardzo dużo liści. Taka sytuacja z reguły dotyczy jednak młodych drzew i stanowi jedną z ciekawszych, ale wciąż nierozwiązanych zagadek natury. Przyjrzyjmy się jej. 1/10 Z angielskiego nazywamy to marcescencją (marcescence), a szczególnie widoczna jest na młodych dębach, bukach czy grabach. W tym roku liście nie chcą jednak opadać także z dużo starszych drzew. To prawdopodobnie efekt bardzo ciepłej jesieni i dłuższego okresu wegetacyjnego 2/10

Przyjrzałem się bliżej życiu okolicznych bobrów. Tylko w promieniu ok 1,5 km od mojego domu żyją 4 bobrze rodziny, czyli jakieś ~25 osobników, mimo że jeszcze 100 lat temu był to gatunek właściwie bliski zagłady, a w dorzeczu wisły zupełnie wyginął. Skąd ten zwrot akcji? 1/11 Bobry żyją w rodzinach i rodzinnie spędzają czas. Przy wspólnym stole, choć stół to tafla lodu zalana zimną wodą strumienia, a w powietrzu trzaska mróz, jedzą i przygotowują posiłki. Wspólnie porcjują ścięte drzewko, by wciągnąć je do podwodnej spiżarni. Ale to nowy widok. 2/11

Puszczanie roślinom muzyki traktuje się raczej w formie żartu, tymczasem okazuje się, że i owszem, one "słuchają", choć nie do końca wiadomo czym. Co więcej, wygląda na to, że prócz tego potrafią także "mówić" - częściowo wiemy już co, pozostaje pytanie - do kogo? 1/11 W ostatnich latach większą uwagę zaczęto poświęcać sposobom, w jaki rośliny komunikują się ze swoim otoczeniem. Nieźle poznaliśmy już sygnały zapachowe, dzięki którym wzajemnie się "ostrzegają" o zagrożeniu i na które odpowiadają zwierzęta, jak choćby zapach skoszonej trawy, 2/11

Pluskwy. Wypełzają nocą z ciasnych zakamarków, ze szczelin w łóżku i ze szpar w tapicerowanych meblach. Pojawiają się w dużych ilościach, a podczas gdy śpimy, uporczywie, wielokrotnie gryzą i piją krew.
Po latach nieobecności wszystko wskazuje na to, że... wracają! 1/9

Był taki czas w Europie, że dosłownie nie dawały żyć, a szczególnie w miastach powszechnie zasiedlały dużą część mieszkań. Szczyt problemu przypadł mniej więcej na dwudziestolecie międzywojenne, ale od dawna był obecny i stale narastał. James Woodeford wspominał, jak w 1786r. 2/9

Krecik to sympatyczny zwierzak, ale spójrzmy prawdzie w oczy - nie dla każdego. Specyficzny sposób tworzenia zapasów na zimę nie spodoba się bowiem dżdżownicom, które krety w ogromnych ilościach łowią, okaleczają i sparaliżowane, ale żywe, składują w podziemnych spiżarniach! 1/7

Posiłek zachowuje w ten sposób świeżość i nie ucieka. Specjalne, spiżarniane komory wypełnia niekiedy ponad 1000 tak przygotowanych dżdżownic, które zmuszone są czekać na swoją kolej do pożarcia. Z pewnością są ulubionym posiłkiem kretów, ale nie tylko one padają ich łupem, 2/7

Nieuchronnie zbliża się zima, a więc też czas, w którym wielu z nas dokarmia ptaki. Tradycyjnie sikorkom wiesza się słoninkę, ale i w naturze same ją sobie potrafią załatwić - lokalnie nauczyły się bowiem... napadać na kolonie hibernujących nietoperzy i wydziobywać im mózgi! 1/7

Sikorki to całkiem sprytne i zadziorne ptaki. Szczególnie stosunkowo duża (jak na sikorkę) bogatka potrafi agresywnie bronić swojego terytorium, brutalnie odpędzając potencjalnie zagrażające jej zwierzęta.W literaturze znajdziemy opisy przypadków, w których ptaki te dosłownie 2/7

W wielu miejscach w Polsce chroni się mrowiska, a nawet w całości je przenosi, jeżeli np. kolidują z jakąś inwestycją. Dziwne? Wcale nie - w rzeczywistości mrówki są bowiem jednymi z najważniejszych zwierząt na ziemi, tzw. gatunkiem kluczowym w istnieniu wielu ekosystemów. 1/9 Żarłoczność i mobilność mrówek czyni z nich prawdziwych "czyścicieli" lasów, a ich obecność wykorzystuje się do ograniczania liczebności owadów roślinożernych. Zaburzenia prawidłowo funkcjonującej sieci zależności w ekosystemach mogą prowadzić bowiem do występowania gradacji, 2/9

Mieliśmy swoją chupacabre już wieki temu. Ptak, o którym już starożytni mówili,że po zmroku podkrada kozom mleko, a niektórzy badacze postać biblijnego demona Lilith utożsamiali właśnie z nim - tajemniczym, nocą kołującym nad ziemią, czychającym na twą duszę Lelkiem kozodojem.1/7 Ptak kameleon, nieuchwytny, doskonale maskujący się na gałęziach drzew. Większość Europy posądzała go o podstępne dojenie kóz, co prowadzić miało nawet do ich oślepnięcia. Kozodój, Ziegenmelker, Succiacapre - wszystko ma swoje źródła w poświadczonym w łacińskiej nazwie 2/7

Nawet 30 razy na sekundę potrafią uderzać w drzewo niektóre dzięcioły. Gigantyczne przeciążenia, jakich wtedy doznają, zabiłyby nas w mgnieniu oka. A te żyją i bębnią dalej. Od dawna próbujemy rozwikłać ich tajemnicę - czy to zawinięty wokół czaszki język, czy coś jeszcze? 1/7

Dzięcioły dwojako wykorzystują swoje niezwykłe umiejętności. Kując dziuplę posługują się dziobem jak dłutem, nie muszą uderzać szybko, liczy się za to siła i precyzja. Często w lesie usłyszymy jednak niosące się echem bębnienie - i dokładnie takie ma być, wyraźnie słyszalne. 2/7

Czernidłaki spotkać można dosłownie wszędzie. Wyrosną na łące i w kępie trawy przy parkingu, a znane są głównie z tego, że trawią same siebie, zamieniając się w atramentową breję.
Tymczasem czernidłak to... drapieżnik. Wnykarz, którego pułapki dosłownie rozszarpują nicienie! 1/7 Czernidłaków mamy w Polsce całkiem sporo, tymczasem chyba najpowszechniejszy z nich, wszędobylski, przez niektórych nawet chętnie jedzony Czernidłak kołpakowaty, okazuje się skrywać swoje mroczne oblicze. Pojawia się szybko i równie szybko znika - na skutek działania enzymów 2/7