Karl MARX ile felsefe yapmak için felsefe yapmayı öğrenmek gerekir. Marx ile veya Marksist bir dünya görüşü ile felsefe yapılamayacağını ileri sürmek, POPPERCİ “açık toplum” cehaletini başka bir açıdan dile getirmek demektir. Marx ile elbette felsefe yapılabilir. Bugün felsefe yapabilmenin koşullarından birisi Marx ile felsefe yapmayı bilmek demektir. Marx ile felsefe yapılabilir, hem de felsefeden daha fazlasını yapabilmek için.

Dün akşam sosyal medyada Ahmet Aslan ile Dücane Cündioğlu’nun din, Ramazan ve dindarlık üzerine yaptıkları ilginç bir sohbete denk geldim. Sonra o kayıttan Cündioğlu’nun kesinlikle yanlış olduğunu bildiğim estetik ile ilgili söylediği bir sözünün çıkarılıp paylaşıldığını gördüm. Doğan Göçmen de her şeyi eleştiriyor diye suçlamalara maruz kalmayı göze alarak o sözleri eleştirmek istiyorum. Zira bu, felsefenin sisteminin doğru kavranması için zaruridir.

SPINOZA’nın geometrik yöntemle çalıştığı ve dolayısıyla dünyayı, doğayı, insanı, duyguları ve düşünceleri geometrik kavrayışa indirgediği savı felsefede anlatılan bir başka efsanedir. Spinoza, ne dünyayı, ne varolanları, ne insanı, duygu ve düşünceleri geometrik kavrayışa indirgemek istemektedir. Hele felsefeyi geometriye indirgediği gerçekten büyük bir uydurmadır.

FELSEFE tarihinde bilgi olarak sunulan, fakat aslında bilginin yerine geçmiş, kendinden geçer kabul edilen sayısız masal vardır. Kartezyen düalizm bu masallardan birisidir. Diğeri Descartes’ın matematiksel yöntemle çalıştığı, yani matematiği felsefeye uyarladığı efsanesidir. Descartes’ın kendisi ruh-beden ikilemini reddeder ki Kartezyen düalizm ruh-beden ikilemi demektir. Kartezyen düalizm problemini çözmek, felsefeye yeni başlayanlar için zihin alıştırması olsun diye düşünülmüş bir problem olabilir ancak. Ama bu Descartes’ın problemi değildir artık.

MARX’ın derinliği bugüne kadar anlaşılamayan bir sözü vardır: ‘Hiç bir ide/fikir pratiğe empoze edilemez.’ Marx’ın bu ve buna benzer sözleri genellikle düşüncenin pratik üzerindeki değiştirici günü göremediği, mekanik düşündüğü şeklinde yorumlandı. Bu çok aceleci bir yorumdur. Şöyle ki; bunu söyleyen Marx’ın fikirler uğruna kıran kırana bir mücadele verdiğini biliyoruz. Ömrü bir yandan pratik hayatın eleştirisi olarak onu değiştirme mücadeleleri ile geçmişken; diğer taraftan ömrü fikirler uğruna polemiklerle doludur.

Sanırım bir DÜZELTME şart oldu. Ülkemizde çok uzun zamandan beri bir ‘marjinallik edebiyatı’ yapılıyor. Bu bağlamda düşüncenin ve fikrin de marjinalliğinden bahsediliyor. Her şeyden önce bir şeyin ‘marjinalliğini’ belirleyen, o şeyin arkasındaki kitle sayısı değildir. Marjinallik bir şeyin özüne ait olmak veya olmamakla ilgilidir. Siyasette, ahlakta ve başka birçok pratik meselede marjinallik, öze aidiyetlik doğru yönelimde olunup olunmaması ile ilgilidir. Siyasi, ahlaki veya estetik bir eğilimin doğruluğunun kıstası bilimsel olup olmadığıdır.