Müşterinin sizi oyalamasına izin vermeyin. Tetikleyici sorularla net olmasını sağlayın. Alacak mı almayacak mı? 1, bilemedin 2 toplantıda netleşmeli.

Yoksa her mesaj / mail bildirimine heyecanlanır, beklediğinizi göremediğinizde de düşersiniz. Ve bu berbat durum aylar sürebilir. Bazen netlik canımızı yakabilir. Ama boş bekleyişin verdiği huzursuzluk ve verimsizlikten çok daha iyi gelir.

Müşteri size net olmak istemeyebilir. Bu mevcut ilişkilerden ya da kendi karakterinden dolayı olabilir, önemli değil.

Birkaç çapraz soru sonunda bülbül gibi şakır.

1 ayda $999K kazandırır mı onu bilmem. Yapay zekayla mı yaparsınız, yatay zekayla mı yaparsınız orasını da bilmem…

Ama bir işe başlarken ve devam ettirirken ne yapmanız ya da yapmamanız gerektiğini biraz bilirim.

Yani hayatın sırrını veren bir flood değil bu :) Buyrun 👇

+++ 1) İş fikirlerinizi önce kendiniz anlayın. Çok net olun. Problem ne? Bu problemin çözümü için para öderler mi? Evetse bu parayı kimler ödeyecek? İşte bunların cevabı bir kanvas doldurmakla başlar.
@unitplanco’de kanvas modülü var.

+++unitplan.co

Her gün ortalama 1-2 iş fikri dinliyorum. Yine ortalama 4-5 mail ya da DM alıyorum. İzninizle bazı notlarımı paylaşayım:

1. Önce DM’lerden başlayalım. Daha önce @CDenizDemir ile bunun podcastini de çektik. İletişimin başlangıcı çok önemli ama bu sadece “merhaba” değil.
+++ Merhaba ya da “Bir şey sorabilir miyim?” ucu açık mesajlardır. Hepimizin vakti çok kıymetli, bu yüzden ilk mesaj mutlaka kısa ve öz şekilde iletişime geçmenin sebebini belirtmelidir.

2. Eğer bir toplantı ayarlandıysa bu toplantıya hazırlıklı katılınmalıdır.

+++

Anlatmaya çalışayım.

Silicon Valley Bank (SVB) aslında bir bankadan çok daha fazlası. VC’ler ve startupların yatırım transferlerinde bir hub gibi çalışan, ABD’nin 16. büyük bankası. Aynı zamanda birçok (özellikle bioteknoloji) startupa da yatırım yapan bir kurum.

+++

https://twitter.com/gkntan/status/1634232910139015170

Hikaye birçok parametreye dokunuyor aslında. Ama şöyle özetlemeye çalışayım:

Pandemi ile beraber FED para yaratarak bilançosunu büyüttü. Yaratılan bu ucuz para genel itibarıyla riskli varlıklara aktı. Bu riskli varlıkların başını da kripto varlıklar ve startuplar çekti.

+++

Bir süredir tam 4228 halka açık teknoloji şirketini birçok detayıyla inceliyorum.

Ülke bazında yaptığım analiz sonucunda bazı bulgularım oldukça düşündürücü olduğu için sizinle de paylaşmak istedim.

+++ İncelediğim şirketlerin tamamı halka açık şirketler. Önce ülke bazındaki sayılara bir bakalım:

En çok teknoloji şirketi Tayvan'da bulunuyor. Tayvan'ı Çin, Japonya, Kore ve ABD izliyor. Türkiye'den de 16 şirket var.

+++

Çoğu iş modelinde, gelirleri arttırmak yatırım gerektirir. Bunun sebebi NET İŞLETME SERMAYESİ (NWC) İHTİYACI ve SERMAYE HARCAMALARIDIR (CAPEX).

NWC ihtiyacı kabaca;

kısa vadeli alacaklarınız + stoklarınız - kısa vadeli borçlarınızdır.

+++ CAPEX ise kapasite arttırmak, ekipmanları yenilemek vb için yapılan harcamalar, yani yatırımlardır.

Örnek üzerinden anlatayım:

Unicorn AŞ’nin 2021’de 50M cirosu, 2M TL borcu, 3M TL alacağı 5M TL stoğu ve 10M TL net karı olsun.

NWC-21=5+3-2=6M TL
NWC-21/Ciro-21=%12
+++

Bakın çok net bir şey ifade edeceğim. Alınmaca gücenmece yok!

Bu kafayla bizden hiçbir şey olmaz!!!

@OpinyuHouse’ta ETSY, Amazon, kripto paralar etkinliği olunca tıka basa doluyor. Çünkü herkes gelen konuktan “sihirli bir hap bilgi” bekliyor.

+++ Ne zaman finans, ürün geliştirme, pazarlama, hukuk vb konuşacak olsak 7-8 kişi anca bulabiliyoruz!

Geçen @seymanburak geldiğinde yine herkes ondan o meşhur “hap” bilgileri bekliyordu. Ama Burak daha zor olanı, yani doğru bilgiyi uzunca sundu. Ne oldu biliyor musunuz?

+++

Bazı işletmeler ürün geliştirirken önemli bir noktayı kaçırıyorlar: PAZAR!

Bunu önlemek için başta bazı soruların sorulması gerekir. Aksi halde, 19.yy estetistizm akımına uyup "Pazar için inovasyon" değil "İnovasyon için inovasyon" yapmış oluyorsunuz.

5 örnekle açıklayayım +++ Önce inovasyon süreci öncesi sorulması gereken en önemli soruları sormamız gerekiyor:

"Hangi müşterinin hangi sorununu çözmeye çalışacağız?"

"Bu çözümü, benzer mevcut alternatiflere karşı hangi açılardan üstün kılacağız?" (Maliyet, performans, kolaylık)

+++

Düşündüm de bugüne kadar yaptığım tüm işlerde aynı kalıp var:

Modeli bul ➡️ satışa odaklı küçük bir işletme kur ➡️ üretimi taşere et ➡️ üretici yan çizsin ➡️ sinirlen, hırs yap ➡️ başka bir üreticiye ortak ol ➡️ işi büyüt ➡️ yan çizen üreticiye rakip ol

Örneklerle anlatayım:
+ 2009’da Fabra’yı kurduğumuzda 35 m2 küçük bir ofisti. Amaç sadece üreticiden alıp pazara satmaktı. 2010 Kasım’a kadar bu böyle sorunsuz gitti. Daha sonra partnerlik yaptığımız üretici yan çizmelere başladı. Fiyat artırmalar, geç teslimler, sürekli ödeme istemeler…
+++

Bu sorunu yaşayan sadece mesajı atan arkadaş değil. Yakın geçmişte böyle biriyle ben de çalıştım. Ama o bunun bir sorun olduğunun farkında olmadığı gibi bu durumla gurur duyuyordu :)

+++ Ben kendimce bunun önüne geçebileceğini düşündüğüm şeyler uyguluyorum. Sanırım bu konuda başarılı da oluyorum.

Öncelikle, sürekli aklımıza yeni iş fikirlerinin gelmesi kötü bir şey değil. Kötü olan, hangi aşamada olursa olsun, mevcut bir iş esnasında ikinci bir yük almak.

+++

İş planı; bir işi başarılı bir şekilde kurup çalıştırmak, müşterilerinizi belirlemek ve onlarla size kar getirecek bir ilişki geliştirmek için harcayacağınız zihinsel emektir.

Ne satarsanız satın, mutlaka bir iş planına sahip olmalısınız.

Ama nasıl bir iş planı?

+++ İş planlarının net ve açıklayıcı olmaları gerekir. Bunun için de belli başlıklar altında bir formatı olmalıdır.

1. Yönetici Özeti
2. Fırsat
3. Pazar Analizi
4. Şirket / Ürün
5. Strateji ve hedefler
6. Takım
7. Pazarlama Planı
8. Operasyon Planı
9. Finansal Plan

+++

Yıl 2009...

Global kriz var, borsalar çakılmış... İlk exitimi yapmışım, cebimde "biraz" para var. Bir tarafta yeni kurduğum şirket ve ihracat hayallerim, diğer tarafta puslu ne olduğu belli olmayan bir hava...

Dolar/TL=1,50 ve ben 700 Dolar ile işçi maaşı ödüyorum.

+++ Yaş daha 27-28. Acayip heyecanlıyım ama bir taraftan da çok korkuyorum. Her gün şirketlerden batış haberleri geliyor.

O zamanlar ihracatçı firmaların hangi ülkelere çıkış yaptıklarını bakanlık sitesinden inceleyebiliyorsun. Hedeflediğim şirketlerin çıkışlarını inceledim.

+++

Dün akşam @OpinyuHouse’ta etkinlik sonrası sohbet ederken, bir arkadaşımız “Kendimize uygun bir alanda iş kurmanın yaşı olur mu?” diye bir soru sordu.

Aslında iş kurmanın yaşı olmaz ama deneme - yanılmanın yaşı ve koşulları olur.

+++ Omzunuzda onlarca kişinin ağırlığıyla oradan oraya koşuşturamazsınız. Fakat yükleriniz yokken daha rahat olursunuz.

Ben 40 yaşımdayım. Ailemin, ortaklarımın, çalışanlarımın ve onların da ailelerinin sorumluluklarını taşıyorum.

+++

1/10 Yatırımcı sunumlarında görmekten en keyif aldığım şey, yapılan finansal projeksiyonlar dahilinde gösterilen ROI (Return On Investmen) yani Yatırımın Geri Dönüşü beklentileri oluyor fakat bunu pitch decklerde görme oranımın %5'in üzerinde olduğunu sanmıyorum.

+++ 2/10 Öncelikle ROI nedir ve nasıl hesaplanır kısmını anlamamız gerekiyor.

ROI; basitçe, elde edilen gelirin, o geliri elde etmek için katlanılan gider ve maliyetlere oranıdır.

Yaptığınız 100 TL'lik yatırım size 150 TL olarak geri döndüyse:

ROI=(150-100)/100=0,5 yani %50

+++

Bu akşam @OpinyuHouse'ta yapacağımız workshop öncesi menüden ufak bir başlangıç ikram edeyim :)

Bir iş fikrini uygulamak için temelde iki seçenek var:

1. Başlamak ve bir süre sonra büyük olasılıkla yanlış yöne gittiğinizi ve çok fazla zaman ve enerji harcadığınızı fark etmek. 2. İş fikrinin üzerinde biraz zaman harcamak ve ardından doğru şekilde yapmak.

Uzun uzun oyalanın demiyorum, ancak fikrinizi ve işin yönünü geliştirmek için fikrinizi eleştirel olarak değerlendirecek disipline sahip olmak, sonradan diz dövmekten iyidir.

Metrikler hayat kurtarır!
Örneğin;

Üretim yapanlar / yaptıranlar için takibi çok önemli bir metrik var:

OFCT (Order Fullfilment Cycle Time - Sipariş Tamamlama Süresi)

Özellikle stoksuz çalışan ya da kişiselleştirilmiş ürün yapanlar için çok mühim.

+++ Basitçe;

Müşterinin sipariş verdiği andan, ürünün kullanıma hazır bir şekilde kendisine teslim edildiği ana kadar geçen sürenin takip edilmesidir. Bu; ay, hafta, gün, saat, dakika hatta saniye bile olabilir.

Fakat OFCT tek başına anlamsızdır. Kıyasa ihtiyacı vardır.

+++

Biz @GFStartups ekibi olarak, bir finansal planımız olmadan hiçbir işe başlamıyoruz. Asla "kervan yolda düzülür" yaklaşımını kabul etmiyor ve portföyümüzdeki girişimleri de bu şekilde yönlendiriyoruz.
Peki bu kadar önem verdiğimiz finansal planlarımızı nasıl hazırlıyoruz?
... 2/15 Her şeyden önce yaptığımız şey bir kanvas oluşturmak. Bunun için çok çeşitli araçlar olsa da, @Opinyu'da kendimiz hazırladığımız Yalın Kanvas oluşturma sihirbazını kullanıyoruz. (Bazı eksikleri olabilir, hala geliştirmeye devam ediyoruz) opinyu.com/ykanvas/

“Bugün #üniversite ve bölüm tercihi yapıyor olsaydım neleri dikkate alırdım acaba?” diye düşündüm ve “Belki faydası olur.” diye düşüncelerimi burada da paylaşmak istedim. ++ 1) Öncelikle gerçekten neye ilgim olduğunu ve ömrümün uzun bir bölümünü geçireceğim işimde nasıl sıkılmayacağımı anlamaya çalışırdım. Bunun için okuduğum kitaplar, izlediğim dizi ve filmler, vakit geçirmekten keyif aldığım ortamları inceler ve analiz ederdim.++

Bazı işler imkansız gibi gözükebilir. Fakat küçük adımlar ile başlamak, onları ulaşılabilir yapar. Başlamak bitirmenin yarısıdır denir ya hani, gerçekten neden öyle olduğunu ve bunu nasıl yapacağınızı açıklamaya çalışayım. Buyrun flooda :) 1) Ezik Düşünce kitabında bu konuya hipnoz tarafından örnek veriliyor. Bir hipnoz uzmanı, derinlerde yer etmiş bir travmayı ya fa fobiyi anlayabilmek için kişiyi hipnotize etmeye “göz kapakların ağırlaşıyor…” diyerek başlar ve adım adım ilerler. ++

Hadi biraz vaka yorumlayalım. @HBRTurkiye’nin bu ayki sayısındaki vakayı tartışalım. Özetle hikaye şöyle: Et ağırlıklı sporcu besinleri satan ve ülke çapında ünlenen Protein Power Plates ortaklarından birine et benzeri vegan ürünler yapan bir firmadan partnerlik teklifi gelir.++ 2) Protein Power Plates’in kurucusu Jamie, altın madalyalı bir gülle atma sporcusudur ve salata barlara eleştirel bakışı ile ünlenmiştir. Fakat kız kardeşi Mila, vegan menüye sıcak bakmakta ve bu şekilde ciddi bir kitlenin hedeflenebileceğini düşünmektedir. ++

Bu zamana kadar bir şekilde yolumun kesiştiği girişimcilerin çoğunda gördüğüm temel problemleri özetleyelim. Bu notlarımın, bazı istisnalar dışında, tüm iş modelleri için geçerli olduğunu düşünüyorum. Tekrar edelim, bu notlar benim tecrübelerimden çıkardıklarımdır. Başlayalım + 1) İş fikirlerinin net bir problemin çözümüne odaklanması gerekir. Problemi tanımlayamıyorsanız, çözümün satın alınmasını bekleyemezsiniz. Problem ne? Pazar bu problemin ne kadar farkında? Hedef kitle şu anda bu problemi nasıl çözüyor? Çözüm önerini neden satın alsın?