ماکسیم گورکی یک غول بزرگ در ادبیات بود؛ واقعا هم برخلاف این نویسنده-تروریست‌های ۵۷ای آثار بزرگی نوشته بود. در ۱۵ سال مابین ۱۹۱۸ تا ۱۹۳۳ در مجموع ۵ بار نامزد نوبل ادبیات شد؛ لقبش را «کلاسیک زنده» گذاشته بودند. چنان نویسنده قدری بود که غول دیگری مانند آنتون چخوف درباره او گفته بود «کاش یکی از آثار گورکی را من نوشته بودم.» اما همین غول بزرگ، با ایستادنش در کنار حزب کمونیست شوروی و دفاع همه‌جانبه‌اش از آن کاری کرد که تا ابد هربار که از او یاد می‌شود مردم بدانند این نویسنده بزرگ کسی بود که در کنار استالین ایستاد، او کسی بود که با جان و دل از

سفیدشویی از شورویِ استالین حد غریبی از رذالت را می‌طلبد، حالا فکر کنید موجودی او را قهرمان خویش بداند. شما صرفا به این اعداد توجه کنید، اینها نه شهروندان عادی یا مخالفان که خودشان از اعضای حزب کمونیست بودند. در ژانویه ۱۹۳۴ کنگره ۱۷ام حزب کمونیست با نام «کنگره‌ی فاتحان» آغاز شد که چندسال بعد به نام درست‌تر «کنگره‌ی اعدامی‌ها» معروف شد. از مجموع ۱۹۶۶ نماینده در این کنگره، ۱۱۰۸ نفر به عنوان ضدانقلاب محکوم شده و از مجموع ۱۳۷ نفر نامزد کمیته مرکزی حزب کمونیست، ۹۶ نفر به عنوان دشمن مردم اعدام شده و پنج نفر دیگر هم خودکشی ترجیح دادند.

کیانوش سنجری با مرگش روح زمانه‌اش شد، نمادی از کسی که می‌دانست چیزی اشتباه است و نباید در برابرش سکوت کرد. یک مردی چینی بود که یک روز صبح در ژوئن ۱۹۸۹ که به سراغ خریدهای روزانه‌اش رفت و با چند پلاستیک در حال بازگشت بود ناگهان تصمیم گرفت که به وجدان زمانه‌اش تبدیل شود. عکاس عکسش که احتمالا نمادین‌ترین تصویر اعتراضی قرن ۲۰ام بود می‌گفت که فکر می‌کردم با یک دیوانه سر و کار دارم. احتمالا خودش هم می‌دانست که یک نفر نمی‌تواند جلوی یک دسته تانک که برای سرکوب آماده‌اند را بگیرد. دو سال بعد وقتی کمونیسم در بلوک شرق در حال سقوط بود و

مارکی دو کوستین نویسنده فرانسوی نوشته بود "وای بر کشوری که در آن هر خارجی یک مُنجی به نظر می‌رسد." زمانی که یک حکومت در حال مصرف کشور برای ایدئولوژی‌های خود است و پاسخ هر اعتراضی را با سرکوب و حکومت پلیسی می‌دهد، دیگر «فرار کردن» نه یک گزینه که تنها راه نجات است. بیش از ۷۰ سال حکومت کمونیست‌ها در شوروی انفعال را در تمام جامعه تزریق کرده بود. در چشم طرفداران، کشورشان بزرگترین امپراتوری جهان بود که در حال به سرانجام رساندن یک آرمان مقدس بود و برای بسیاری کشور نه وطن آن‌ها که زندانی بود که باید از آن می‌گریختند. اوضاع در جنگ دوم جهانی بیشتر تنه به یک

هرمان گورینگ Hermann Goring شخصیت جالبی بود. یکی از برجسته‌ترین خلبانان آلمانی، سیاستمدار، از موسسان گشتاپو، فرمانده لوفت‌وافه، کسی که هیتلر او را به عنوان جانشین خود منصوب کرد و تنها کسی در کل ارتش آلمان بود که درجه رایش‌مارشال را به دست آورده بود. یک جنایت‌کار جنگی غریب که بعد از محکوم شدن در دادگاه نورنبرگ به اعدام با طناب دار، درخواست کرده بود که اجازه بدهید مانند یک سرباز به وسیله جوخه تیرباران کشته شوم، نه مانند یک جنایت‌کار با طناب دار. کسی که مرتبا در طول محاکمه یادآور شده بود که من اصلا از جنایات هلوکاست حتی خبر هم نداشتم و کلا کار هیملر بود.

یک زمانی در دهه ۶۰ میلادی، تعدادی از کشورهای عربی تصمیم به حذف کامل اسرائیل از نقشه زمین گرفته بودند. در مصر، رادیوها با شور و اشتیاق در برنامه‌هایشان به فلسطینیان می‌‌گفتند «از مسیر بولدوزرهایی که قرار است اسرائیلی‌ها را به دریا بریزد کنار بروید.» در سوریه، اردن، عراق، عربستان، لبنان و چند کشور دیگر که چه نیروهای نظامی را آماده حمله به اسرائیل و چه پشتیبانی خود را از کشورهایی که در این راه مقدس قدم گذاشته اعلام کرده بودند، پیروزی کاملا در دسترس بود. در آن‌ روزها اسرائیل چه از نظر جغرافیایی که کاملا در محاصره نیروهای متخاصم بود و چه از نظر قوای نظامی

«اشتازی Stasi» پلیس اطلاعاتی آلمان شرقی یک ارتش مخوف داخلی بود که فقط برای یک هدف ساخته شده بود، سرکوب تمام مخالفت‌ها علیه حکومت کمونیستی حاکم. وظیفه اشتازی دانستن همه‌چیز، راجع به همه‌کس بود. در آلمانی شرقی مردم به شوخی جُکی ساخته بودند که می‌گفت: یک شهروند آلمان شرقی به اداره تلفن می‌رود و می‌پرسد: چرا ماموران شما امروز برای قطع کردن تلفن من آمده‌اند؟
کارمند اداره تلفن با خشم می‌گوید: چون شما در یک مکالمه‌ی تلفنی به ماموران ما تهمت زده‌اید که تلفن‌هایتان را شنود می‌کنند.
با آن خِیل عظیم جاسوسان و خبرچینانش که با کمتر حکومت دیگری در جهان

هانا آرنت پیشترها پاسخ چنین استدلال‌های ساده‌انگارانه‌ای که برای توجیه همراهی و همکاری با شر داده می‌شود را داده است: «زمانی که از آنان پرسیده می‌شد که چرا از سیاست‌های ظالمانه حکومت اطاعت کرده‌اند، عموما پاسخ می‌دادند که ما فقط ماندیم و همکاری کردیم تا اوضاع از آن بدتر نشود، ما

https://twitter.com/SharifiZarchi/status/1806570006886457361

باور داشتیم که همراهی ما قرار است از ستم‌های بیشتر جلوگیری کند، همکاری ما قرار است حداقل تعدادی را نجات دهد. اما همچنان که قساوت ظالمانه حکومت ادامه پیدا کرد و نه تنها تغییری در شرایط ایجاد نشد بلکه ظلم حتی ساختارمند‌تر هم شد، آنان گفتند که ما در واقع قدرتی برای تغییر

این رشته‌توییت در باب حافظه و فراموشی در تمامیت‌خواهی حزب کمونیست چین است. حافظه و یادآوری برای حکومت‌های تمامیت‌خواه خطرناک است. حزب کمونیست چین در دستکاری گذشته و پاکسازی ذهن شهروندانش به چنان مرتبه‌ی والایی رسیده است که در بدترین کابوس‌های اورول نیز قابل تصور نبود. جورج اورول بزرگ زمانی گفته بود: "آن‌که گذشته را کنترل کند، حال را کنترل کرده است و آن‌که حال را کنترل کند، آینده را کنترل خواهد کرد." لوئیزا لیم Louisa Lim نویسنده کتابِ جمهوری خلق نُسیان (فراموشی) در زمان تحقیق برای نوشتن کتابش، تصویر مرد تانکی Tank Man میدان تیان‌آن‌من نماد بزرگ

نامش یان پالاخ بود، دانشجو، ۲۱ ساله و در نامه خودسوزی‌اش خود را "مشعل شماره ۱" نامیده بود. زمانی که مردم چکسلواکی زیر چرخ تانک‌های شوروی له شده بودند، امیدی در جامعه نبود و مردم هیچ راهی پیش رویشان نمی‌دیدند، یان پالاخ تصمیم گرفت با خودسوزی‌اش جامعه را از آن کرختی و ناامیدی که به آن دچار شده بود بیرون بیاورد. در آگوست سال ۱۹۶۸، ۲۰۰ هزار سربازِ پیمان ورشو (شوروی، بلغارستان، مجارستان، لهستان) به همراهی ۲۰۰۰ تانک به چکسلواکی حمله کردند. هدف آن‌ها توقف دوره‌ای از اصلاحات به نام "بهار پراگ" به رهبری الکساندر دوبچک بود. دوره‌ای که در آن حکومت کمونیستی چکسلواکی

بعد از سقوط فرانسه به دست آلمان‌ها در جنگ دوم جهانی، مفهومی در زبان عامیانه فرانسه شکل گرفت که به آن "Horizontal collaboration" یا "همکاری افقی" گفته می‌شد و برای اشاره به زنان فرانسوی بود که با سربازان آلمانی می‌خوابیدند. گستردگی این همکاری به حدی بود که می‌گویند یکی از دلایل اصلی پیوستن بسیاری از مردان فرانسوی به ارتش مقاومت فرانسه علیه نازی‌ها این ماجرا بود‌. با پایان یافتن جنگ دوم جهانی و شکست آلمان‌ها، نوبت تسویه حساب فرانسوی‌ها با زنانی بود که در این همکاری شرکت داشته بودند. همکاری با دشمن در زمان جنگ معانی مختلفی از جمله تهیه لوازم مورد نیاز،

"یک روز یکی از این پسربچه‌ها توسط دو جین راننده اتوبوس در همین اتوبوس ما مورد تجاوز قرار گرفت؛ من هم وسوسه شدم و بعد از دیگران آن پسربچه را کردم...
خبرنگار: قصد ازدواج هم داری؟
آره؛ بالخره یه زن با حیا میگیرم و برام مهمه که حتما بلد باشه قرآن و نماز بخونه."
این‌ها گوشه‌ای از صحبت‌های یکی از رانندگان اتوبوسی بود که در شهر پیشاور-پاکستان مقابل دوربین مستند "فقر و پدوفیلیا: شرم پنهان پاکستان" قرار می‌گیرد و از تجربه‌های خود در بچه‌بازی و تجاوز به پسربچه‌های ۸ تا ۱۲ ساله می‌گوید. او سپس در ادامه خود را این‌گونه توجیح می‌کند که: "من همیشه به خدا اعتقاد

تحقیری که امروز اسرائیل تجربه کرد در تاریخ وجودی‌اش بی‌سابقه بوده است. تعداد کشته‌های اسرائیل تا این لحظه از مرز ۲۰۰ نفر فراتر رفته است و قسمت اعظمی از آن را شهروندان تشکیل می‌دهند‌. به یاد بیاورید که کل تلفات انسانی اسرائیل در جنگ ۲۰۰۶ ۶۰-۱۵۰ نفر بود، آن هم در ۳۳ روز جنگ. این تعداد بالای تلفات از زمان جنگ یوم‌کیپور در پنج دهه قبل که منجر به کشته‌شدن ۲ تا ۳ هزار اسرائیلی شد بی‌سابقه بوده است، آن هم در صورتی که در آن واقعه دشمن روبه‌رو یک ارتش متشکل از چند کشور عربی بود و نه یک مشت سرباز و تعدادی راکت. هرچه هست؛ امروز در تقویم اسرائیل روزی تاریخی

«پیشوای ما آدولف هیتلر هرگز نه به سیگار و نه به الکل لب نمی‌زند.» پوستر مجله‌ای آلمانی در سال ۱۹۳۷. شاید عجیب باشد اما در روزهایی که سیگار به طور گسترده‌ای تبلیغ می‌شد و الکل در کشورهای بسیاری بدون مشکل استفاده می‌شد شخص هیتلر مستقیما ۱۰۰هزار رایش-مارک را به انستیتویی که با دستور شخص او و توسط لئونارد کونتی Leonard Conti وزیر بهداشت رایش تاسیس شده بود برای بررسی مضرات سیگار و الکل بر سلامتی انسان پرداخت کرد. این انستیتو ارتباط مستقیم سرطان ریه و مصرف سیگار را نشان داد؛ درست زمانی که در برخی کشورها برای تبلیغ سیگار از زنان باردار استفاده می‌شد...

«بنده کاملا مطمئن شده‌ام که آمریکایی‌ها فقط یک بمب اتم داشتند و آن را هم روی هیروشیما انداختند.» ژنرال کورِچیکا آنامی وزیر جنگ ژاپن یک روز بعد از بمباران هیروشیما ۷ آگوست ۱۹۴۵. تسلیم در نگاه بسیاری از ژاپنی‌ها ننگی قابل پاک شدن نبود. این روزها که ژاپن نمایش فیلم اوپنهایمر را دلیل یادآوری خاطره بمباران اتمی ژاپن ممنوع کرده است، و این روزها در سالگرد بمباران اتمی ژاپن در ۷۸ سال پیش به سر می‌بریم کمتر کسی خارج از ژست‌های انسان‌دوستانه و روشنفکرانه نه به جنگی جواب قانع‌کننده‌ای برای این سوال دارد که "چه راه دیگری بود؟".

وقتی که تنها ۱۷ سال داشت روبه قاضی دادگاه ویژه خلق آلمان نازی که او را به مرگ محکوم کرد گفت: «من را بدون هیچ گناهی اعدام می‌کنی، اما نفر بعدی خود تویی». هلموت هوبنر شخصیت عجیبی بود. زمانی که فقط ۱۶ سال داشت یک گروه ۴ نفره به رهبری خود را ساخته بود که علیه حزب نازی و هیتلر بیانیه و جزوه می‌نوشت و در خیابان‌ها پخش می‌کرد. او به مدت ۱۰ ماه آن هم در آن روزگاری که بسیاری از روشنفکران در مقابل فاشیسم حاکم سکوت کرده بودند زیر گوش پلیس گشتاپو به کار خود ادامه داد. در سال ۱۹۴۱-۱۹۴۲ او شب‌ها مخفیانه به رادیوهای بریتانیایی (خصوصا BBC بریتانیا) گوش می‌داد

«من کاری که می‌توانستم برای ملتم انجام دهم را انجام دادم و بدون پشیمانی عواقبش را می‌پذیرم.» این آخرین حرف سوفی شل به قاضی بدنام خلق آلمان نازی رومن فرایسلر بود. زمانی که همه سکوت کرده بودند و هیتلر و حزب نازی به نام آلمان در حال ارتکاب آن جنایت‌های عظیم بودند، یک دانشجوی ۲۱ ساله و چند دوست (از جمله برادرش هانس شُل) و یک استاد دانشگاه تصمیم گرفتند سکوت نکنند و علیه حکومت نازی قد علم کنند. آن‌ها برای ۹ ماه ۶ جزوه نوشتند و در خیابان پخش کردند. از جنایت‌های حکومت می‌گفتند و از شجاعت مقابله با آن، از آن‌که آلمان نباید با جنایت‌های حزب نازی به یادآورده شود.