#बळीराजा (महाबळी किंवा राजा बळी) जो हिरण्यकश्यपूचा वंशज होता, तो कृषिप्रधान (agrarian / कृषिकेंद्रित) संस्कृतीतून आलेला असल्याचे अनेक पुराणांतील आणि सांस्कृतिक संदर्भांतून दिसून येते. संदर्भासहित स्पष्टीकरण 👇
🔹 वंशपरंपरा आणि सांस्कृतिक पार्श्वभूमी
1. वंशपरंपरा
हिरण्यकश्यपू → प्रह्लाद → विरोचन → बळीराजा
म्हणजेच बळीराजा हा हिरण्यकश्यपूचा पणतू (great-grandson) होता.
(संदर्भ: भागवत पुराण, स्कंध 8, अध्याय 15-23)
Sep 14, 2022 • 9 tweets • 2 min read
#मग_काय_हुईल ?
नवीन सरपंच उपसरपंच दुपारी गावातल्या पारावर झाडाच्या गार सावलीत बसून आराम करत होते.
सोबत नासा मधून नोकरी सोडून गावात परतलेला वरच्या आळीचा बैतुल(काही लोकांनी अफवा पसरवली की त्याला नासा ने हाकलून दिलं आहे),चहा बिस्किटावर खुष असणारा आणि गावभर बातम्या पोहोचविणारा १/७
प्रसाद आणि ग्रामपंचयातीचा सतरंज्या उचलणारा शिपाई अदभूत होते.
गप्पांचा फड रंगात आला होता, तेवढ्यात दोन चारचाकी गाड्या धूळ उडवीत गावात पोहोचल्या.
पारावर बसलेली मंडळी त्यांना दिसली आणि गाड्या त्यांच्या जवळ येऊन थांबल्या
गाडीची काच खाली करून मागच्या सीट वर बसलेल्या साहेबांनी २/७
Sep 15, 2021 • 6 tweets • 2 min read
#स्थळपहाणी
चाचू मेकॅनिकल इंजिनिअर, पण थोडे लाजरे आणि टोटली भोळे (इनो"संत" )
सर्व प्रकारच्या गाड्या दुरुस्त करत
इंजिनिअरींग पूर्ण होऊन सेटल झाले आणि घरच्यांनी लग्नाचा तगादा लावला
पण चाचू नेहमी आपल्या कामाच्या तंद्रीत
एका लग्न जुळविणाऱ्या कडून चाचुंना फोन आला
एक स्थळ आहे
पण चाचू आपल्याच विचारात असल्याने त्यांनी विचारले
"कोणत्या कंपनीची आहे ?"
तिकडून पुन्हा फोन आला नाही
एका मॅरेज ब्युरो कडून फोन आला, चाचू तुमच्यासाठी उत्तम स्थळ आलंय
राजकारणाच्या चौकात #भाजी'पाल' (भाजी विक्रेता) भाज्या घेऊन बसला होता
त्यात एक 'फळांचा राजा', एक 'फळांचा उपराजा', मोजकी मोठी रसाळ 'संत्री' अनेक छोटी 'सामान्य संत्री'
आणि वेगवेगळ्या कलर च्या भरपूर 'भेंड्या' मांडल्या होत्या
भाजी'पाल' ओरडत होता भेंड्याच्या बदल्यात आंबा, संत्री घ्या sss 📢
एक स्थूल गृहस्थ आणि त्यांचे चारपाच सोबती जवळ जवळ धावत तिथे पोहोचले
अखंड महाराष्ट्राच्या लाडक्या, थोर्थोर गायिका यांना हे अचानक काय झालं ?
याची खोलात जाऊन आम्ही चौकशी केली ,त्यातून समोर आलेलं सत्य आपल्यासमोर मांडत आहे
अखिल भारतीय श्वान संघटनेचा अध्यक्ष आणि 'ठार भारत' चा म्होरक्या नेहमी भुंकून भुंकून
ओरडायचा ऐ उ ठा, ऐ दशमुख, ऐ एस राऊत वगैरे वगैरे,
तर हा श्वान सध्या निद्रिस्त असला तरी मामींच्या सुदैवाने म्हणा किंवा दुर्दैवाने म्हणा
मामी काही दिवसांपूर्वी आपल्या पंचतारांकित गाडीतून आपल्या सुरेल आवाजात गाणं म्हणत , आपल्याच धुंदीत पंचतारांकित हॉटेल कडे चालल्या होत्या
लहान असताना मित्रांची गॅंग जमवून उन्हाळ्यात आंबे, चिंचा, आवळे, बोरं झाडावरून दगड-गोटे-काठ्या नी झाडावर नेम धरून पाडून खायला एक वेगळीच मज्जा यायची
तर मी, निल्या, आतल्या , अभ्या, अश्या अशी पूर्ण गॅंग निघाली
आंब्याच्या बागेत पोहोचलो , एक मोठं आंब्याचं झाड बघून अभ्या ने दगड मारला एकदम आंब्या जवळून गेला, आंबा पडला नाही आणि अभ्या बोलला
'अर्रर्रर्रर नेम चुकलाच'
मग अचूक नेम असलेल्या 'निल्या' ने नेम धरून दगड फेकला
तो आंब्यावर लागला पण आंबा काही पडला नाही
निल्या- अर्रर्रर्रर नेम चुकलाच
Mar 22, 2021 • 8 tweets • 5 min read
#पुस्तकांचे_पुतळे
टीप १- खालील धागा मनातल्या मनात वाचावा, जाहीरपणे मोठ्याने वाचल्यास होणाऱ्या दुष्परिणामांना आम्ही जबाबदार राहणार नाही
तर वाचनाची आवड आम्हाला लहानपणापासूनच आहे,
काहीही वाक्य नजरेस पडले की, आम्ही ते जाहीरपणे मोठ्याने, चार चौघास ऐकू गेले पाहीजे अशा पद्धतीने वाचतो
एसटी त तिकीट काढायच्या आधी
"वाहकास नेमके व सुट्टे पैसे द्यावेत" असे मोठ्याने वाचत कंडक्टरास ५०० रुपयांची कडक नोट देत एक पुस्तकनगरी द्या, असे बोललो होतो,
आता त्याने आमच्याकडे रागाने का बघितले ,हे मात्र आम्हाला समजले नाही
क्रिकेट जगतातील महान क्रिकेटपटू, थोर क्रिकेट समालोचक, तज्ञ क्रिकेट प्रशिक्षक, ऑल टाईम ऑल राउंडर... आणखी बरेच काही बाही असणारे आमचे परमखिलाडी 'सेठ मनोहरदास' यांचे नाव एका छोट्याशा मैदानाला काय दिले आमच्या विरोधकांनी आकाश पाताळ एक केले
ज्याचे नुसते पोस्टर खोलीत लावून आम्ही क्रिकेट शिकलो ,आशा या प्रातः स्मरणीय, सेठ मनोहरदास यांचे योगदान माहिती नसणाऱ्या पामारांना त्यांचे योगदान आम्हास सांगावेच लागेल, म्हणून हा लेखन प्रपंच .
सेठ दासांना बोलायला यायला लागलं तर त्यांच्या तोंडातून पहिला शब्द बाहेर पडला 'क्रिकेट'
एक शेतकरी होता आणि त्याने पाळलेला एक कुत्रा होता. कुत्रा इमाने इतबारे शेतकऱ्याची सेवा करायचा आणि त्याबदल्यात कुत्र्यालाही शेतकरी आपल्या ताटातील जेवण द्यायचा. शेतकऱ्याच्या मुलांसोबत खेळायचा,झोपायचा.
शेतकरी शेतावर चालला की कुत्रा त्याच्या मागोमाग जायचा
शेतकरी शेतावर चालला की कुत्रा त्याच्या मागोमाग जायचा
शेतकऱ्याने बैलगाडी/ बैलबंडी बैलं जुंपून बाहेर काढली आणि शेतावर चालला की कुत्राही सोबत सोबत चालायचा
काही दिवसांनी कुत्र्याच्या डोक्यात वेगळीच हवा शिरायला लागली
सदू तसा आमचा जुनाच मित्र, शाळेत असताना वर्गमित्रांशी स्वतःच भांडणे करून आणि मार खाऊन गुरुजींकडे तक्रार करण्यात सदू पटाईत होता
शाळा सुटली की ज्याच्याशी भांडण झाले त्याला -ये आमच्या गावात मग दाखवतो तुला असं बोलून पुन्हा भांडण अंगावर घेणार.
तो गावात गेला की ,ये आमच्या गल्लीत ,असं म्हणून पुन्हा त्याला ठसन देणार
सदुभाऊ बायकोला म्हटले, आज आमची महत्त्वाची पत्रकार परिषद आहे,
थोडं लवकर नाश्तापाणी तयार करा बायको बोलली गॅस संपलाय,
कालपासून सांगतीय
संस्कारी सदू बोलला आणू आणू सिलेंडर
आणि सदून खिसा चाचपला
कार्यकर्त्याला फोन लावला आणि लवकर ये म्हणून निरोप दिला
कार्यकर्ता बोलला- गाडीत पेट्रोल नाही
सदुभाऊ बोलले टाक ना शंभर चं आणि निघ लवकर
Feb 20, 2021 • 16 tweets • 6 min read
ट्विटरवरील स्वयंघोषित #शेती_तज्ञाने प्रत्यक्ष बांधावर जाऊन दिलेली भेट
ट्विटर वर रात्रंदिवस शेतीवर ज्ञान देणाऱ्या स्वयंघोषित शेती तज्ञाने एकदा प्रत्यक्ष बांधावर जाऊन शेतकऱ्याची भेट घेतली
शेती तज्ञांनी घेतलेल्या या भेटीचा जसाच्या तसा वृत्तान्त
ट्विटरवरील स्वयंघोषित शेती तज्ञ आपल्या सहाय्यकाला घेऊन भर दुपारी बारा वाजता गावी पोहोचले , थोडा उशीरच झाला.
कारण रात्री उशिरापर्यंत वाईन चे पेग रिचवत ट्विटर वर शेतीचे ज्ञानही द्यायला उशीर पर्यंत जागाव लागतं ना.
आपल्या एसी गाडीतून खाली उतरत आपल्या सहाय्यकाला शेतीतज्ञ बोलले
गावातले लोक संध्याकाळी सहा वाजता पिंपळाच्या झाडा खाली पारावर आरामात गप्पा मारत बसले होते.
तेवढ्यात चार पाच गाड्या धूळ उडवत आल्या
सर्वांना उत्सुकता लागली कोण आलंय?
तालुक्याचे अधिकारी आणि जपान चं शिष्टमंडळ ग्राम भेटीसाठी गाडीतून खाली उतरलं
पारावरच्या मंडळी नी नमस्कार घातला
शिष्टमंडळात ला एक जण अरे पाराखाली काय बसले ,काम करा काम
शिरप्या न विचारलं मग काय हुईल?
शिष्टमंडळातला एक जण- शेतात धान्य पिकेल
Feb 18, 2021 • 13 tweets • 6 min read
हटयोगशास्त्री, आंदोलनजीवी, उद्योगपती, अतिमहापरमपूज्य #बाबा_रंगदेव यांची मुलाखत
बाबाजींना अनेक दिवसांपासून मुलाखतीकरिता वेळ मागत होतो पण बाबाजी इतके व्यस्त की त्यांना आम्हाला मुलाखत देण्यासाठी वेळच मिळत नव्हता
अखेर तो योग आलाच
आम्ही बाबाजींच्या आश्रमात पोहोचलो तेंव्हा बाबाजी योगासने करण्यात व्यस्त होते. बाबाजींच्या शिष्याने आम्ही आल्याची खबर दिली आणि आम्हास बाजूच्या कुटीत बसविण्याची व्यवस्था केली
आम्ही आणि आमचा मित्र एकदा बाईक ने जंगलातून जात होतो
जंगलातील सौंदर्य बघत बघत रमत गमत चाळीस च्या स्पीड ने आम्ही चाललो होतो
तेवढ्यात मागे बसलेल्या मित्राला बाईक च्या आरशात वाघ दिसला
तो आमचा खांदा दाबत ओरडला , अबे गाडी पळव, आपल्या मागे वाघ लागलाय
आम्ही आरशात पाहिले आणि आम्हालाही दरदरून घाम फुटला , गाडीवरचा ताबा सुटतो की काय असं वाटायला लागलं
पण लगेच सावरत आम्ही गाडीचा स्पीड वाढवला
आता गाडी साठ च्या स्पीड ने पळविली पण वाघानेही आपली स्पीड वाढविली
आम्ही गाडी सत्तर वर नेली, वाघानेही स्पीड वाढविली
Feb 16, 2021 • 6 tweets • 5 min read
कथा #स्टूल_खरेदीची
तालुक्याच्या ठिकाणी एका कार्यालयात निकाली काढलेल्या , जुन्या झालेल्या फाईल्स चे गठ्ठे उंचावरील छपडी वर ठेवण्यासाठी स्टूल खरेदी करावयाचा होता
अर्थातच वरिष्ठ कार्यालयाची परवानगी घेणं आवश्यक होतं.
सायबाच्या सहीनं स्टूल खरीदेची परवानगी मागणारं पत्र गेलं
काही दिवसांनी वरिष्ठ कार्यालयाकडून पत्र आलं
'आपले पत्र मिळाले परंतु स्टुलाची उंची किती हे पत्रात नमूद नाही'
स्टुलाची उंची नमूद करून वरिष्ठ कार्यालयाला पत्र गेलं
काही दिवसांनी पुन्हा पत्र आलं
'स्टुलाची उंची तर नमूद आहे, परंतु स्टूल लाकडी, प्लास्टिक अथवा फायबर चा ? याचा
सेठ आणि मोटाभाई यांच्यात अतीगुप्त ठिकाणी ,अतीगुप्त बैठक पार पडली त्या बैठकीत चाय देणारा नौकर आमच्या खास ओळखीचा.
त्याने दिलेल्या माहितीनुसार गुजराती भाषेत पार पडलेल्या त्या बैठकीचा मराठी अनुवाद
मोटाभाई आधीच पोहोचले होते सेठ गाडीतून उतरून बैठकीच्या हॉल मध्ये नेहमीच्या सवयीने इकडे तिकडे हात दाखवत आत आले
मोटाभाई-पण सेठ इथे कॅमेरे , चॅनलवाले कुणीच नाहीत
सेठ- (बोट दाखवत) सी सी टीव्ही कॅमेरा तर आहे !!
मामा गावचे ग्रामपंचायत सदस्य (माजी सरपंच) आणि मामी तालुक्याच्या ठिकाणी बँकेत चेअरमन. तसे यावेळी पण मामाच सरपंच होणार होते , प्रचारावेळी सारखे म्हणायचे 'मीच हुनार' 'परत मीच हुनार' पण काय होणार हे सांगायला ते विसरले
पॅनल थोडक्यात गेलं, तरीपण मामांनी वरच्या आळीच्या 'दादा बारापटे' ना फोडून आपल्या पॅनल मध्ये सामील केलं पण दादांनी ऐनवेळी दगा दिला आणि मामा 'माजीच'राहिले.
ट्विटर वर थ्रेड अर्थात धागे टाकून ट्विटर चा पार 'जांगडबुत्ता' करून टाकणाऱ्या थ्रेडवीराची माहिती आम्हाला ट्विटर वर मिळाली,
असे अचाट थ्रेड लिहिणारास नाही भेटलो तर आपण खूप अज्ञानी राहू म्हणून त्यांचा मोबाईल नंबर मिळविला
आम्ही तडक फोन केला, फोन उचलला पण एक दोन चार-थ्रेड गुंडाळून ट्विटर टाकतो ,मग तुमच्याशी बोलतो असं बोलून थ्रेडवीर नी फोन काटला
अर्ध्या तासांनी त्यांनीच फोन केला आणि भेटीचा दिवस व वेळ ठरली
Feb 4, 2021 • 14 tweets • 5 min read
#काकूंची_मुलाखत
मराठी ट्विटर वरील 'वर्ल्ड फेमस' शेलिब्रिटी काकूंची मुलाखत घेणे हे काही येऱ्या गाबाळ्याचे काम नाही,
पण ते आम्ही शिताफीने पार पाडले.
अर्थात काकू फारच बिजी असतात,
'निलंग्यात' आहेत की 'भोसरीत' याची खातरी करून अपॉइंटमेंट घेऊनच आम्ही भोसरीला पोहोचलो
घरी (भाड्याच्या) पोहोचताच काकूंनी आपल्या परिचित इष्टाईल मध्ये स्मितहास्य करत आमचे स्वागत केले
घर भाड्याचे असले तरी खानदानी श्रीमंतीच्या खाणाखुणा घरभर दिसत होत्या
काकू एका उंची (उंच नव्हे हं!) सोफ्यावर बसल्या आणि आम्हास समोरच्या सोफ्यावर (तो ही अर्थात उंचीच!) बसण्याचा