1/n Czad zabija!
Każdej jesieni w mediach pojawiają się informacje o kolejnych zatruciach czadem (tlenkiem węgla), przy czym często są to niestety przypadki śmiertelne. Zacznijmy od samego tlenku węgla. Skąd on się bierze? 2/n Jeśli mamy źle działający piec czy np. junkers, paliwo spala się w nim w sposób niecałkowity. Obok dwutlenku węgla (CO2), który jest normalnym produktem pełnego spalania, powstaje mniejsza lub większa ilość gazowego tlenku węgla (CO) nazywanego popularnie czadem

1/n Obiecałem opowieść o irydzie.
W 1965 trwała budowa elektrowni Pątnów koło Konina. Używano tam m.in. defektoskopów do badania szczelności spawów. W defektoskopach był izotop iryd-192, silnie promieniotwórczy. 2/n I nagle jeden z nich zniknął – pojemnik został otwarty i rurka z irydem „wyparowała”. Alarm był wielki, po Koninie i okolicach jeździły milicja i wojsko. Gigantyczne zamieszanie. Dwa (albo trzy) dni później do przychodni, w której pracowała moja Mama zgłosił się pacjent.

1/n Co jakiś czas słyszymy, że ktoś chce użyć „brudnej bomby” – co to jest takiego? Zacznę od tego, że nie jest to broń masowego rażenia. Brudna bomba (ang. dirty bomb) to połączenie klasycznego ładunku z pewną ilością izotopów promieniotwórczych. 2/n Eksplozja typowego materiału wybuchowego ma za zadanie rozrzucić na pewnej powierzchni te izotopy, powodując skażenie promieniotwórcze terenu. Aż tyle, ale też tylko tyle. Tego typu bomba miałaby głównie działanie stricte psychologiczne, a nie typowo militarne. Dlaczego?

1/n No dobra, jest weekend, więc w zasadzie powinien być luz i odpoczynek. Ale jeśli ktoś ma ochotę chwilę pogimnastykować umysł, proponuję krótki wątek o niezwykłym hotelu. Jest to ilustracja dość abstrakcyjnego problemu związanego z rozumieniem nieskończoności. 🧵 2/n Wyobraźcie sobie wielki hotel. Ogromny, naprawdę ogromny. Dysponuje tylko pokojami jednoosobowymi, ale jest ich nieskończenie wiele. Biznes niesamowity. Hotel jest bardzo popularny i nie narzeka na brak klientów. I pewnego dnia przyjeżdża tam gość, który chce wynająć pokój.

1/n Dziś tekst o wodzie. H2O, diwodorek monotlenu, formalnie – oksydan.
Cząsteczka wody jest jednym z najprostszych, ale jednocześnie najbardziej zadziwiających związków chemicznych. Budowa jest prosta: H-O-H, ale od razu trzeba tu zauważyć, że ta cząsteczka nie jest liniowa. 2/n I na całe szczęście, bo miałaby zupełnie inne właściwości. Molekuła wody jest nieco zgięta (pod kątem 109,5 stopnia). Właśnie m.in. dlatego płatki śniegu mają zawsze symetrię sześcioboczną. I nie znajdziecie nigdy dwóch takich samych.

1/n Kilka słów komentarza w sprawie #Odra / #Odragate.
Rtęć: wyniki badań próbek (pobranych 12/13.08) w labie niem. i polskim są zbliżone, choć niemieckie wyższe. Niemcy pobierali w starorzeczu, Polacy w głównym nurcie. Wygląda na to, że w głównym nurcie trochę się wypłukało. 2/n a na terenie Niemiec jeszcze się nie wypłukało. Ale mniejsza o to - rtęci jest za mało, aby była JEDYNYM czynnikiem, który zabił życie w rzece. Cały czas twierdzę, że zabójczy był wieloskładnikowy koktajl wielu czynników. Ale tego już się raczej nie dowiemy.

1/n Kilkanaście lat temu pracowałem w firmie drobiarskiej. Był to czas ptasiej grypy. Co jakiś czas dostawaliśmy z Puław wyniki badań drobiu. Analiza obejmowała m.in. antybiotyki i inne substancje, ale każdy egzemplarz padłego ptaka był poddawany sekcji. 2/n W raporcie były szczegóły dotyczące stanu mięśni, skóry, płuc. PIWet robi teraz analizy ryb na metale ciężkie. Urzędnicy rządowi mówią, że nie spowodowały one śmierci zwierząt. OK, a gdzie są wyniki sekcji? Jak wyglądały skrzela, organy wewnętrzne?

1/n Ponieważ czytam tu różne dziwności na temat soli, postanowiłem napisać o nich klika(dziesiąt) zdań, aby trochę rozjaśnić te kwestie.
Uprzedzam - piszę w wersji popularnej, ścisłowcy to wszystko wiedzą. 2/n Pojęcie soli nie oznacza tylko tych białych kryształków, których używa się w kuchni. Dlatego też słysząc „duże zasolenie” czegokolwiek, nie powinno się przywoływać obrazków o zbyt słonej zupie.
Sól jest jednym z podstawowych pojęć chemicznych. J

1/n Dobra - krótki komentarz wieczorny.
Nadal wiemy niewiele, jeśli chodzi o kwestie chemiczne.
Czytam tu i ówdzie, że pod pojęciem soli można też mówić o solach rtęci - np. chlorku rtęci(II).
Tak, to też sól, ale nie wiemy, czy ona tam była obecna, bo nie wiemy, jaką metodą... 2/n ...Niemcy badali zawartość rtęci jako takiej. Jeśli była to np. metoda ICP-OES, to chlorek rtęci(II) też by wyszedł, bo ta metoda służy do bad. zawart. samego pierwiastka Hg. Ale - no właśnie - nie wiemy, jaką metodą to badano. Nasi też nic nie mówią o badaniu rtęci w wodzie.

1/n Ponieważ dostaję pytania, o co chodzi z tym, że w Niemczech rtęć wybiła poza skalę - wyjaśniam.
W wielu metodach analitycznych robi się tak, że zanim będzie wykonywany pomiar, robi się tzw. krzywą wzorcową, czyli kalibrację wielopunktową. 2/n Krzywa obejmuje konkretny zakres stężeń. Opowiem na przykładzie - wiele lat temu prowadziłem obozy naukowe w okolicach huty aluminium w Koninie. Badaliśmy m.in. zawartość fluoru w jeziorach, stawach i studniach. Używaliśmy tzw. elektrody jonoselektywnej.

0/n Kilka zdań na temat rtęci, jej związków i niebezpieczeństw. Zastrzegam - nie mam zielonego pojęcia, ile tej rtęci tam jest, jakie związki itp.
Odnoszę się tylko do chemii i toksykologii. 1/n Rtęć jest metalem ciężkim, kumulującym się w organizmach żywych. Mowa tutaj nie o rtęci metalicznej, ale o jej związkach. Jeśli są to związki nieorganiczne, to zwykle mamy do czynienia z dwuwartościowym kationem, czyli Hg(2+).