"Έτσι σώθηκε η Ηλεκτρική": Σαν σήμερα, 13 Οκτωβρίου 1944, ενώ ο λαός της πρωτεύουσας συνεχίζει τους πανηγυρισμούς από την προηγούμενη μέρα για την απελευθέρωση, στον Πειραιά ο ΕΛΑΣ δίνει μάχες εναντίον των ναζί για τη σωτηρία των λιμενικών εγκαταστάσεων της "Ηλεκτρικής Εταιρείας" (ΠΑΟΥΕΡ) και όλων των εργοστασίων. Οι ναζί σκοπεύουν-πριν αποχωρήσουν-να προκαλέσουν τεράστιες καταστροφές στην υποδομή του τόπου. Βασικός τους στόχος είναι να ανατινάξουν την "Ηλεκτρική" στο Κερατσίνι. Αν καταστρεφόταν το εργοστάσιο της Ηλεκτρικής, το μόνο που παρήγαγε ηλεκτρική

Σαν σήμερα, 12 Οκτωβρίου 1492,ο αποικιοκράτης Χριστόφορος Κολόμβος φτάνει στις ακτές του "Νέου Κόσμου" και αρχίζει η σφαγή των Iθαγενών. Η μέρα αυτή θεωρείται -και εορτάζεται-ως η μέρα "ανακάλυψης της Αμερικής". Εδώ και αιώνες ο Κολόμβος παρουσιάζεται στα βιβλία ως "σπουδαίος εξερευνητής", "μεταλαμπαδευτής πολιτισμού" κ.α. Όμως, τα εγκλήματα όμως που διέπραξε εις βάρος των ιθαγενών της αμερικανικής ηπείρου παραμένουν, σε μεγάλο βαθμό, άγνωστα στο ευρύ κοινό. Το σημείο που προσάραξαν για πρώτη φορά τα τρία ευρωπαϊκά πλοία του Κολόμβου το 1492 ήταν οι

"Μεταναστών Μητέρα": Σαν σήμερα, 11 Οκτωβρίου 1965, πεθαίνει η Ντοροθέα Λανγκ, Αμερικανίδα φωτογράφος, κυρίως γνωστή για τη δουλειά της στην περίοδο της ύφεσης εκ μέρους της Διεύθυνσης Αγροτικής Ασφάλειας στις ΗΠΑ. Οι φωτογραφίες της αποτύπωσαν τις άθλιες συνθήκες στις οποίες ζούσαν οι εργάτες και τα λαικά στρώματα την περίοδο της Μεγάλης Ύφεσης. Η Λάνγκ είχε γεννηθεί το 1895 στο Νιου Τζέρσεϊ απο γονείς Γερμανούς μετανάστες. Ο πατέρας της εγκατέλειψε την οικογένεια όταν ήταν δώδεκα ετών, ένω σε ηλικία επτά ετών νόσησε από πολιομυελίτιδα, η οποία την

"Στον τάφο μου θέλω να γραφτεί: "Δεν έκανε ποτέ το Πλοίο της Αγάπης!": Σαν σήμερα, 10 Οκτωβρίου 1985, πεθαίνει ο μεγάλος Aμερικανός σκηνοθέτης, ηθοποιός, σεναριογράφος και παραγωγός, Όρσον Γουέλς. Είναι κυρίως γνωστός για την ταινία του "Πολίτης Κέιν", αν και έχει σκηνοθετήσει η παίξει και σε άλλα έργα που θεωρήθηκαν εξαιρετικά ("Οι Υπέροχοι Άμπερσον", "Η Κυρία από την Σαγκάη", ""Ο τρίτος άνθρωπος", "Οι καμπάνες του μεσονυχτίου", κ.α). Γεννήθηκε στο Ουισκόνσιν το 1915, γιος εύπορου εμπόρου και μιας πιανίστριας (και σουφραζέτας). Έχασε και τους δύο γονείς

"Όπλα εμείς δεν έχουμε και άνδρες δεν μαρτυρούμε και να μας εσκοτώσετε τίποτα δεν θα πούμε":Σαν σήμερα,6 Οκτωβρίου 1943, στο χωριό Καλή Συκιά της Κρήτης,οι ναζιστές εγκληματίες έκαψαν ζωντανές 12 γυναίκες που αρνήθηκαν να προδώσουν τις θέσεις των ανταρτών. Φάλαγγες του ναζιστικού στρατού και του δολοφονικού αποσπάσματος του αιμοσταγούς σφαγέα Σούμπερτ περικύκλωσαν το χωριό. Λεηλάτησαν τα σπίτια, άρπαξαν τα πάντα. Συγκέντρωσαν γυναίκες και παιδιά στην πλατεία και με απειλές και βιαιότητες ζητούσαν πληροφορίες που κρύβονται οι άνδρες του χωριού και οι

"Οι συνεδριάζοντες": Βλαδίμηρος Μαγιακόφσκι (1922)

"Μόλις που η νύχτα γίνεται ξημέρωμα
βλέπω καθημερινά
άλλος στην επιτροπή,
άλλος στην επιτροπή διοίκησης,
άλλος στην πολιτική
κι άλλος στη μορφωτική επιτροπή
τρέχει ο κόσμος στα ιδρύματα. Με τους χάρτινους φακέλους
βροχή να στάζουν
– διαλέγοντας από μισή εκατοντάδα
τους πιο βασικούς –
μόλις μπουν στο κτίριο
σκορπίζουν οι υπάλληλοι στις συνεδριάσεις.

Δηλώνεσαι:
"Μπορώ να ‘χω ακρόαση;
Έρχομαι εδώ προ αμνημονεύτων χρόνων"

"Πιστεύω μόνον στις φυσικές, πολιτικές και ηθικές αρετές, δηλώνω δημοκράτης μέχρι θανάτου και αποτάσσω κάθε δεισιδαιμονία": Σαν σήμερα, 5 Οκτωβρίου 1793, η αστική επανάσταση στην Γαλλία καταργεί τον χριστιανισμό(και κάθε θρησκεία)ως "επίσημη" θρησκεία. Ήταν η κορύφωση μιας σειράς νόμων που είχαν ξεκινήσει απο την αρχή της επανάστασης και κλιμακώθηκαν το 1793, όταν τα κατώτερα στρώματα, οι "Αβράκωτοι", θύματα της φεουδαρχικής βαρβαρότητας (στην οποία κεντρικό ρόλο είχε το κατεστημένο της Καθολικής Εκκλησίας) και βάση του επαναστατικού στρατού, ήρθαν ακόμα

"Η σφαγή του Τλατελόλκο": Σαν σήμερα, 2 Οκτωβρίου 1968, ο στρατός και η αστυνομία του Μεξικού, με υποστήριξη υπηρεσιών των ΗΠΑ, οργανώνουν δολοφονική επίθεση σε ειρηνική διαδήλωση φοιτητών κατα των Ολυμπιακών αγωνων που, δέκα μέρες μετά, θα άρχιζαν στην πρωτεύουσα. Το Mεξικανικό φοιτητικό κίνημα είχε ήδη διοργανώσει μαζικές κινητοποιήσεις, διεκδικώντας δημοκρατικά δικαιώματα. Το κόμμα του προέδρου Γ.Ν Ορντάς, (ΡRΙ) που βρισκόταν σχεδόν 40 χρόνια στην εξουσία, απάντησε με άγρια καταστολή. Τον Ιούλιο του 1968, ο στρατός εισέβαλε και κατέλαβε την

"To μπλόκο του Αιγάλεω": Σαν σήμερα, 29 Σεπτεμβρίου 1944, οι ναζί, αναζητώντας ασφαλή διαφυγή από την Αθήνα και έχοντας την Ιερά Οδό σαν βασικό σημείο εξόδου, αποφασίζουν να αιματοκυλήσουν το Αιγάλεω. Καθώς ο ΕΛΑΣ Δυτικών Συνοικιών, ήδη από την άνοιξη του 1944, είχε θέσει υπό τον έλεγχο του σχεδόν όλες τις περιοχές που βρίσκονταν πέρα από τον Κηφισό, ενώ ισχυρές δυνάμεις δρούσαν και στις συνοικίες του δήμου της Αθήνας που βρίσκονταν ανατολικά του ποταμού, η κυριαρχία των δυνάμεων κατοχής και των συνεργατών τους εκεί ήταν-στην ουσία-τυπική. Αυτός ήταν και

"Θα δημιουργήσουμε μια κοινωνία που δεν θα έχει πλούσιους και φτωχούς, που δεν θα έχει ανθρώπους χωρίς δουλειά η ομορφιά στην ζωή τους":Σαν σήμερα, 27 Σεπτεμβρίου 1960, πεθαίνει η Σύλβια Πανκχέρστ,ηγετική μορφή του κινήματος των σουφραζετών, κομμουνίστρια και αργότερα ακτίβίστρια του αντιαποικιοκρατικού αγώνα. Γεννήθηκε στο Μάντσεστερ, το 1882,σε μια εύπορη μεσοαστική οικογένεια. Οι γονείς της ήταν ιδρυτικά μέλη του Ανεξάρτητου Εργατικού Κόμματος και υπέρμαχοι των γυναικείων δικαιωμάτων. Χάρη στις επαφές των γονιών της γνώρισε συγγραφείς, πολιτικούς κ.α.

"Τρία γράμματα μόνο φωτίζουν": Σαν σήμερα 27 Σεπτεμβρίου 1941, ιδρύεται το Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο-ΕΑΜ. Αμέσως μετά την ολοκλήρωση της τριπλής κατοχής από τα Γερμανικά, Ιταλικά και Bουλγαρικά στρατεύματα, το ΚΚΕ ύψωσε τη σημαία της αντίστασης. Ήδη, από το Μάη–Ίούνη, ακόμη, του ’41, είχαν δημιουργηθεί πλατιές απελευθερωτικές οργανώσεις: Στη Μακεδονία η "Ελευθερία", στην Ήπειρο το "Πατριωτικό Μέτωπο", στην Καλαμάτα η "Νέα Φιλική Εταιρεία",στον Πύργο το "Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο" κ.ο.κ. Η πρώτη όμως Πανελλαδική Εθνικοαπελευθερωτική οργάνωση

"Ο βομβαρδισμός της Ακρόπολης": Σαν σήμερα, 26 Σεπτέμβρη 1687, η Ακρόπολη βομβαρδίζεται από τα στρατεύματα του δόγη της Βενετίας Μοροζίνι. Ο Φραντσέσκο Μοροζίνι είχε γεννηθεί το 1614. Ήταν γόνος Ενετικής μεσαιωνικής οικογένειας ευγενών από την οποία προήλθαν πολλοί Δόγηδες, λόγιοι και άλλοι κηφήνες της κυρίαρχης τάξης της εποχής. Ζούσε,όπως όλη η τάξη του, μέσα στην χλιδή. Σε ηλικία 36 ετών διορίστηκε προσωρινά στόλαρχος των Ενετικών ναυτικών δυνάμεων. Ξεκίνησε τις λεηλασίες των Οθωμανικών παραλίων και πυρπολήσεις εχθρικών αποθηκών. Τελικά ανέλαβε

"Πλωτά φέρετρα για να κερδίζουν οι εφοπλιστές": Σαν σήμερα, 26 Σεπτεμβρίου 2000, το "Εξπρές Σάμινα" της Minoan Flying Dolphins, ναυαγεί και οδηγεί στον υγρό τάφο 81 ανθρώπους. Προσέκρουσε στις νησίδες "Πόρτες Πάρου" και βυθίστηκε σε 25 λεπτά. Το πιστοποιητικό ασφαλείας του είχε λήξει 17/8/2000 και ταξίδευε με προσωρινό το οποίο είχε λήξει και αυτό στις 22/9 και είχε ανανεωθεί την ίδια μέρα. Λίγες μέρες/ώρες πριν βυθιστεί, υπήρξαν καταγγελίες του ΑΒ' Μηχανικού, Αναστάσιου Σορόκα, (μέλος του πληρώματος του"Σάμινα"ως τις 19 Σεπτεμβρίου) που παραιτήθηκε,

Ο "Αγνωστος Στρατιώτης" συμβολίζει πολύ συγκεκριμένα πράγματα. Το μνημείο χτίστηκε για να τιμήσει αποκλειστικά και μόνο πεσόντες στρατιωτικούς των τακτικών ενόπλων δυνάμεων, που σκοτώθηκαν υπακούοντας σε διαταγές των ανωτέρων τους. Τα ονόματα των μαχών κι εκστρατειών πάνω στο μνημείο δεν αφορούν ούτε την Αντίσταση του 1941-44 (σε οποιαδήποτε εκδοχή της είτε του ΕΛΑΣ είτε του ΕΔΕΣ) αλλά ούτε καν το Εικοσιένα. Στο Μνημείο του Αγνωστου Στρατιώτη δεν "τιμάμε τη μνήμη όλων των Ελλήνων που έχασαν τη ζωή τους υπερασπιζόμενοι την πατρίδα" αφού πχ η Εθνική

"Δικαιοσύνη πουθενά": Σαν σήμερα, 21 Σεπτεμβρίου 2018, ο 33χρονος Ζακ Κωστόπουλος, ακτιβιστής της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας, δολοφονείται μετά απο άγριο ξυλοδαρμό απο "νοικοκυραίους" και αστυνομικούς.Ο νεαρός εγκλωβίστηκε μέσα σε κατάστημα και στην συνέχεια ενώ ήταν πεσμένος στα σπασμένα κρύσταλλα της βιτρίνας δέχτηκε επίθεση με κλωτσιές στο κεφάλι από τον ιδιοκτήτη του καταστήματος και έναν άλλο άντρα και απο αστυνομικούς που έφτασαν στο σημείο. Αμέσως μετά ξεκίνησε προπαγάνδα απο τα περισσότερα ΜΜΕ, που συκοφαντούσαν για μέρες τον νεκρό. Πριν ακόμα γίνει γνωστή

"Το ταξίδι του νέου Προμηθέα": Ήταν τέτοιες μέρες το 1867 (14 Σεπτεμβρίου) όταν εκδόθηκε για πρώτη φορά το έργο "Το Κεφάλαιο" του Καρλ Μάρξ. Με αφορμή αυτή την επέτειο ίσως έχει αξία να θυμηθούμε ορισμένες πλευρές απο την δημιουργία αυτού του αριστουργήματος του πολιτισμού της ανθρωπότητας. Τον Φεβρουάριο του 1867, λίγο πριν παραδώσει στους τυπογράφους των πρώτο τόμο του "Κεφαλαίου", ο Μαρξ παρότρυνε τον Ένγκελς να διαβάσει το "Άγνωστο Αριστούργημα" του Ονορέ ντε Μπαλζάκ. Γιατί ήταν το ίδιο "ένα μικρό αριστούργημα" με την "πιο γοητευτική ειρωνεία".

"Άννα του Κλέφτη": Σαν σήμερα, 20 Σεπτεμβρίου 1949, οι μοναρχοφασίστες εκτελούν 32 αντάρτες του Δημοκρατικού Στρατού, ανάμεσα τους και την"Άννα του Κλέφτη".Η αγωνίστρια της Εθνικής Αντίστασης και μαχήτρια του ΔΣΕ Άννα Σεβαστιάδου γεννήθηκε το 1916 στον Πόντο. Μετά τη μικρασιατική καταστροφή, έπειτα απο πολλές ταλαιπωρίες, πείνα, γύμνια, αρρώστιες, η μικρούλα ακόμα τότε Άννα, με τους δικούς της, εγκαταστάθηκε στο νομό Γρεβενών, όπου εργάστηκε σκληρά, παντρεύτηκε και έκανε τρία παιδιά, τον Χρυσόστομο, τον Βασίλη, και το Σωκράτη. Στην Αντίσταση η Άννα

"Αλεξάνδρα Κολοντάι: Ή γραφειοκρατία και ή πρωτοβουλία των μαζών": "Πρόκειται στην πραγματικότητα για το εξής: ποιο είναι το σύστημα διακυβέρνησης πού εξασφαλίζει τή μεγαλύτερη δυνατή πρωτοβουλία τού προλεταριάτου, σ’ ενα κράτος των εργαζομένων, όταν οικοδομείται ή οικονομική βάση τού κομμουνισμού; Το γραφειοκρατικό σύστημα των κρατικών οργάνων, ή η πλατεία καί πραχτική πρωτοβουλία των εργατικών μαζών;..πρέπει νά πούμε ξεκάθαρα ότι τα ημίμετρα είναι ανίκανα νά φέρουν την παραμικρή δημοκρατικοποίηση, την παραμικρή ζωτικότητα στις σοβιετικές υπηρεσίες.

"Η Μάχη του Μελιγαλά και η "Πηγάδα": Σαν σήμερα, 13 Σεπτεμβρίου 1944, αρχίζει η μάχη του ηρωικού ΕΛΑΣ ενάντια στους προδότες και εγκληματίες των ταγμάτων ασφαλείας που είχαν καταφύγει στον Μελιγαλά. Μετά την απελευθέρωση της Καλαμάτας από τον ΕΛΑΣ στις 8/9/1944, ένα τμήμα ταγματασφαλιτών με επικεφαλής τον φασίστα και προδότη κατοχικό νομάρχη Μεσσηνίας Δ.Περρωτή, κατάφερε να διαφύγει προς το Μελιγαλά.Στο δρόμο προς το Μελιγαλά,οι συνεργάτες των ναζί δολοφόνησαν 34 άτομα(30 εκ των οποίων ήταν άμαχοι). Οι δυνάμεις του ΕΛΑΣ αν και θα μπορούσαν εύκολα,

Σαν σήμερα, 12 Σεπτεμβρίου 2021, πεθαίνει, σε ηλικία 91 ετών, η τελευταία επιζήσασα του Ολοκαυτώματος στον Χορτιάτη, Βασιλική Γκουραμάνη. 2 Σεπτεμβρίου 1944, 13 χρόνων κορίτσι, είχε καταφέρει να βγει ζωντανή-μαζί με άλλα 2 παιδιά-,από τον φούρνο της οικογένειας Γκουραμάνη-στον
οποίο κάηκαν 70 από τους 146 πολίτες του Χορτιάτη-22 άτομα της οικογένειας Γκουραμάνη-που εκτελέστηκαν "από τους ταγματαλήτες"-όπως τους ονόμαζε και η ίδια-του Φριτς Σούμπερτ και τα γερμανικά στρατεύματα κατοχής.

"Αεροπλάνον ωδηγήθη βιαίως εις την Σερβία υπό έξι νεαρών κομμουνιστών": Σαν σήμερα, 12 Σεπτεμβρίου 1948 και ενώ μαινόταν ο εμφύλιος έξι νεαροί που είχαν διαπράξει το "έγκλημα" να είναι αντιστασιακοί, (η σύλληψη τους ήταν ζήτημα ημερών), πραγματοποιούν αεροπειρατεία σε αεροπλάνο της πολιτικής αεροπορίας και το οδηγούν στο Βελιγράδι. Οι έξι ΕΠΟΝίτες καθόντουσαν σε διαφορετικά σημεία του αεροσκάφους. Όταν απογειώθηκε τέσσερεις από αυτούς κατευθύνθηκαν προς την καμπίνα. Εισέβαλαν μέσα. Κρατούσαν σουγιάδες και ένα μπουκάλι…γκαζόζα. Απείλησαν το πλήρωμα ότι