Katastrofa demograficzna Polski się rozpędza. W pierwszym półroczu 2025 tylko w 6 powiatach było więcej urodzeń niż zgonów, za to w aż 36 powiatach na jedno urodzenie przypadały więcej niż trzy zgony, a w kolejnych 174 minimum dwa zgony! 1/ Dla porównania, jeszcze w 2020 dodatni przyrost naturalny był w 82 powiatach i nie było żadnego, w którym zgonów było 3x więcej niż urodzeń. Zaczyna nawet brakować gmin z dodatnim przyrostem naturalnym. Jednocześnie miasta dalej rozlewają się na tereny podmiejskie. 2/

A W NIEMCZECH WIATRAKI MUSZĄ STAĆ MINIMUM KILOMETR OD ZABUDOWAŃ!

Na pewno słyszeliście ten argument w kontekście weta prezydenta wobec ustawy wiatrakowej. W tym wątku napiszę, czemu tam tak może być, a u nas nie. Zwrot-klucz: chaos przestrzenny. Zapraszam 🧵--> Porównajmy dwa regiony: niemiecką Turyngię i polskie łódzkie. Podobna powierzchnia, liczba ludności i gęstość zaludnienia. Różnica? W Turyngii każda wioska jest skupiona i otoczona hektarami pustych pól. W łódzkim każda wioska jest rozrzucona chaotycznie po tych polach. 2/

Randomowa obserwacja na dziś - zarówno II RP jak i PRL poniosły klęskę w urbanizacji kraju, przynajmniej w porównaniu z Niemcami. Mamy doskonały materiał porównawczy - konurbacje katowicką i rybnicką.

Ta pierwsza rozwinęła się znacznie wcześniej, "za Niemca". W centralnej części, czyli tam, gdzie nie było wcześniej średniowiecznego miasta (jak Gliwice czy Bytom), zabudowa jest typowo osiedlowo-przyzakładowa, ale cały obszar połączony jest ze sobą liniami tramwajowymi i kolejowymi. Osiedla są budowane według planu, rozrastają się także miasta.
Dla porównania, analogiczny obszar w aglomeracji rybnickiej to kompletny chaos, megalopolis ruralis - różne wsie, które w warunkach boomu demograficznego po prostu się rozrosły i zlały w jedno. Brak jest transportu publicznego poza autobusami - trudno, żeby był, bo zabudowa jest rozproszona i bez planu. Zabudowa to głównie domy-kostki, jest trochę małych blokowisk wciśniętych w przypadkowe miejsca.

Analogiczna mapa dla Polski poniżej. Rzuca się w oczy relatywnie większa bezludność Ziem Odzyskanych.
Ale to tylko złudzenie przez typ wizualizacji. Dlaczego? Z tego samego powodu czemu w Niemczech komunikacja publiczna na prowincji jest, a w Polsce nie. Krótki wątek 🧵-->

https://twitter.com/Przewodzik/status/1933172781564227859

Porównajmy województwo dolnośląskie i łódzkie. Te drugie wygląda na o wiele gęściej zaludnione - dużo więcej białych plam. Ale tak nie jest - to dolnośląskie ma wyższą gęstość zaludnienia. Sekret? Struktura zabudowy! 2/

Moja teoria o ostatnich wydarzeniach: to jest pierwsza w historii administracja rządzona w 100% przez social media, a konkretnie X i TikToka. Jeśli chcecie zrozumieć, czemu tak jest, to polecam nieśmiertelną analizę @RichardHanania "Liberals read, conservatives watch TV". 1/ Ta analiza ma już kilka lat i TV nie jest aż tak ważne dzisiaj, ale myśl przewodnia dalej się trzyma - konserwatywne doły w USA mają inny system wartości niż liberałowie i konserwatywne elity starego typu. Hanania pokazuje uderzające porównanie Vox i Breibarta 2/

Bardzo fajny film. Ze swojej strony dodam, że w tych okolicach najlepiej widać koszty bezładu przestrzennego. Żeby rozwiązać problem ruchu tutaj potrzeba masy wyburzeń, bo domy są chaotycznie rzucone wszędzie, a pomiędzy nimi jeszcze jakieś fabryki czy centra handlowe.

https://twitter.com/Autostrady_Pol/status/1892952518780743770

Obszar od Rydułtów i Wodzisławia po Pszczynę i Oświęcim to osobliwy polski wynalazek - megalopolis ruralis. Wysoka gęstość zabudowy, ale bez miast - przynajmniej w takim tradycyjnym sensie. Jest tam niekończąca się zabudowa jednorodzinna z tylko małymi średniowiecznymi starymi miastami co kilkanaście kilometrów. Organizacja komunikacji zbiorowej na takim obszarze to dramat, budowa większych inwestycji podobnie.

Rybnik na przykład mimo bliskości autostrady nie doznał napływu inwestycji typu greenfield, bo po prostu nie ma gdzie ich zbudować - nie ma żadnego większego kawałku pola, wszędzie wcinają się domy. W Żorach nieco lepiej, bo był majątek dworski, a potem PGR, ale do Gliwic i dużych terenów inwestycyjnych zachowanych przez poniemiecki ład, na których wyrosła strefa, nie ma startu.

Dwa dni temu zadałem pytanie, co przedstawia ta mapa. Pomysłów było wiele: migracje, wyjazdy na weekend, dojazdy do pracy/szkoły. Żaden nie zgadł dokładnie, ale wszystkie były blisko - otóż to są więzi społeczne liczone znajomościami na Facebooku.

Wątek 🧵-->

https://twitter.com/sheemawn/status/1885787495624999399

Meta w ramach projektu Data for Good udostępnia zagregowane dane o sile powiązań społecznych między podregionami. Liczone jest to jako stosunek liczby znajomości międzyregionalnych do iloczynu liczby użytkowników Facebooka w tych dwóch regionach. 2/

Porównanie liczby chrztów w diecezjach z liczbą urodzeń. Fascynuje mnie ta mapa, bo nic tu nie pasuje
Szybki wątek 🧵--> Ogółem na 271 tys. urodzeń było 268 tys. chrztów. Oczywiście jest tu pewne opóźnienie (dzieci z grudnia 2022 ochrzczono pewnie w 2023 itp.), ale nie powinno to robić wielkiej różnicy. Nawet imigranci (ok. 10% urodzeń) chrzczą dzieci w Kościele (greko)katolickim. 1/

Ostatnio jest taka dyskusja o tym, że Polska przegania Czechy pod kątem płacy minimalnej i średniej i coś w tym jest.

Według mnie niedoceniony aspekt tego rozwoju Polski to rozwój regionalny. Kilka statystyk + porównanie Katowice-Ostrawa jako przykład w wątku 🧵 -->
Zarówno w Czechach jak i w Polsce aglomeracja stołeczna zwiększa swój udział w PKB kraju. W Czechach udział Pragi jest już ogromny - to blisko 40% PKB kraju, wzrost z 37% w 2012 i 36% w 2004. W Polsce region stołeczny to 17,3% PKB kraju, wzrost o ~1 pkt proc. na dekadę 2/

JAK ZARABIAĆ, TO W DUŻEJ FIRMIE W WARSZAWIE

@GUS_STAT opublikował nowe dane o płacach w gospodarce. Obejmują one wszystkie podmioty gospodarcze (nie tylko średnie i duże firmy) i co ważne, podana została mediana, a nie średnia.

Jak wtedy wygląda mapa zarobków? Ano tak: 1/ Widać wyraźnie 6 obszarów wysokich zarobków w Polsce (miasta top 5 + LGOM), dwa-trzy obszary średnich zarobków (aglomeracja śląska i Szczecin oraz ewentualnie pas wzdłuż A4) i całą resztę, gdzie godnych zarobków nie ma poza pojedynczymi gminami. 2/

Gdzie w Polsce żyje się najlepiej? Niedawno Business Insider opublikował taki ranking (wygrał Olsztyn), jednak kiedy przejrzałem jego metodologię trochę złapałem się za głowę.

Stworzyłem więc własny ranking. Od razu zdradzę, że nie wygrał Olsztyn (choć nie wypadł najgorzej) 1/ Na początku zmienne. Trochę było z nimi iteracji, żeby z jednej strony dawały obraz jakości życia, a z drugiej spełniały warunki analizy wielowymiarowej. Koniec końców skończyło się na liście poniżej: 2/

Co zobaczyć w Kalifornii? Subiektywny przewodnik

Coraz więcej Polaków podróżuje do Złotego Stanu. Jako szczęśliwy rezydent Kalifornii od 4 lat, trochę smuci mnie, że typowa trasa to LA - Sekwoje - Yosemite - SF i nic więcej. Więc w tym wątku przedstawię te "więcej". 1/ Z góry uprzedzam - choć byłem w wielu miejscach (z grubsza mapa poniżej) to nie byłem wszędzie. Ten wątek oprę o moje ulubione miejsca w Północnej Kalifornii, a na końcu napiszę, jakie inne miejsca warto zobaczyć, ale o których wiem z drugiej ręki :) 2/

Where do Poles work?

Combining fresh-of-the-press 2023 employment data with 2021 census data gives us a very detailed view into the labor market in the country. A thread (1/11) 🧵 --> First, there has been a major increase in number of people working in Poland since the last census.

2011 - 15.050M (census)
2021 - 17.164M (census)
2023 - 17.414M (Eurostat's BAEL survey) 2/

W ostatnich dekadach polskie miasta upodobniły się do miast anglosaskich: zaczęliśmy segregować się ze względu na wiek.

Skorzystałem z najnowszych danych GUS, by pokazać to na mapach.

Poniżej Warszawa: młode centrum, stare bloki, a na przedmieściach ludzie w średnim wieku 1/ W aglomeracji katowickiej wyraźnie widać, że w Zagłębiu praktycznie nie ma młodych ludzi. Nie ma też tam dzieci.

W śląskiej części tej aglomeracji jest dużo lepiej, choć też bez szału. Młodzi ludzie koncentrują się w Katowicach. 2/

Pomieszanie z poplątaniem. Krótki wątek o geografii osadnicznej Hiszpanii.

1. Względne wyludnienie hiszpańskiej prowincji nie nastąpiło w ostatnich dziesięcioleciach, tylko jeszcze przed II WŚ, czasem nawet przed I WŚ. Rolnictwo nie jest w stanie utrzymać dużej populacji

https://twitter.com/CDzwoni/status/1766905766521327739

2. Dodatkowo, większość Hiszpanii leży w cieniu opadowym (pada od strony Atlantyku, bo wilgotne powietrze natrafia na góry i się skrapla; na drugą stronę trafia mało co), a rzeki nie nadają się na transport. No i wszędzie są góry. Mało przyjazne warunki do rozwoju.

W 2021 do pracy poza gminę zamieszkania dojeżdżało 5182,6 tys. pracowników najemnych, czyli niemal co czwarty zatrudniony. To znaczny wzrost od 2016 roku.

Szybki wątek 🧵--> Najwięcej ludzi dojeżdża - bez zaskoczenia - do Warszawy: to aż 390 tys. Na drugim miejscu zmiana w stosunku do poprzednich lat, bo Katowice wyprzedził Kraków. Ponad 100 tys. osób dojeżdża jeszcze do Poznania, a Wrocław dosłownie ociera się o tę granicę. 2/

Skąd i dokąd latają pasażerowie na polskich lotniskach? Wątek 🧵-->

Zacznijmy od lotniska Chopina, które ma równocześnie najbardziej rozbudowaną i siatkę lotów i największe zróżnicowanie typów destynacji. W okresie I-VI 2023 topem było Heathrow, potem Paryż i Amsterdam. 1/ W drugim co do wielkości Krakowie mamy kumulację kierunków emigracyjnych oraz turystycznych - Kraków to znana w Europie destynacja na weekendowy wypad, szczególnie na wieczór panieński czy kawalerski. Mniej kierunków wakacyjnych - te na południu zdominowały Katowice. 2/

How many people there are in Poland?

It seems like an easy question but it actually is not that obvious. In this thread, I will explain how unreliable official Polish population data is, and what other sources we can use to estimate it.

Follow along 🧵 --> First, let's look up the official figures by the Polish Statistics Bureau (GUS). According to them, there were 37,650,773 people in Poland on 12/31/2023.

But they (and we) know very well this is not true.

Why? It comes down to a bizarre definition of population GUS uses 2/

W Polsce Polacy stanowią 98,8% mieszkańców, a pozostali to głównie Ślązacy i Kaszubi, czyli prawie Polacy - ogłosił GUS.

Rzeczywistość jest jednak zgoła inna - szybki wątek 🧵 na Nowy Rok dla nowego rządu! --> 1/ Jeśli spojrzymy na rozkład sześciu największych mniejszości narodowych i etnicznych, to widzimy mniejszości regionalne (Ślązacy, Kaszubi, Niemcy, Białorusini), Ukraińców oraz... Anglików?

Co tu się dzieje? 2/

Wiele komentujących zasugerowało mi, żeby dodać pozostałe stolice województw i przedmieścia - i tak też zrobiłem. W rezultacie jest nowa mapa, a także i wątek

Zapraszam do czytania 🧵🧵🧵--->

https://twitter.com/sheemawn/status/1718509010750697496

W 2022 gminę (lub dzielnicę w kilku miastach) zamieszkania zmieniło ponad 400 tys. osób, z czego połowa przyprowadziła się do aglomeracji miast wojewódzkich.

Odejmując wyprowadzki, te aglomeracje zyskały 31.631 nowych mieszkańców - tyle samo straciła reszta kraju.

Law and Justice party (PiS) lost the election in Poland on Sunday. But they were not the only loser: they've dragged the Catholic church with them.

How PiS made Poland rapidly secularizing in the last 8 years?

A thread 🧵🧵🧵 --> 1. Let's start with the recently published census results.

Nearly 1 in 5 Roman Catholics stopped associating with the Church in the last 10 years so Catholics are only 71.3% of the population now - down from 87.6% ten years ago and 90%+ in the 1990s.