Thread by @Kuzubudu

Bu salgın bize gösterdi ki mega şehir, en kolay yenilen şehir. Bu salgından sonraki zaman gösterecek ki, gördüğü her toprağa beton döken değil, tohum eken insana ihtiyacımız var

Sanırım #Covid19 konusunda bir akış yapmak, akla geldikçe bir şeyleri eklemek doğru olacak gibi geliyor. #pandemi bitince dünyanın eski dünya olmayacağı hakkında herkes hemfikir. Hemfikir olunamayan ne kadar berbat olacağı.

Kimi biraz böyle sürüp düzeleceğini söylerken 2008 krizini olaydan 2 yıl önce tahmin eden Nouriel Roubini 10 yıl sürebilecek, 1929 -1932'den daha büyük bir buhran bekliyor. Neler oldu ve neler oluyor alt alta yazmaya başlayalım

1 - İnsanlar Maslow Piramidinin en alt kısmında cebelleşiyor ve burasının aslında hayatın özü olduğu net anlaşıldı. Bu piramidin en tabanında "nefes almak" vardır. Virüs direkt olarak buraya saldırıyor. Ardındaki konu ise bizim burada en fazla ilgileneceğimiz nokta; yeme - içme

2- Zorlukla alışverişe çıkıyoruz ve önceden hazır, ekilmiş, dikilmiş, olgunlaşmış sebze ve meyveye bile ulaşma konusunda ciddi problem yaşıyoruz. Bugün oldukça uzun süre çarşıda dolaştım ve plastik görünümlü, lezzeti de ona eşdeğer bir kıvırcık bulabildim.

3 - Daha bunun salgın bitişi var. Doğru dürüst hiç bir şey ekilemiyor, dikilemiyor. Sadece ülkemizde değil, bütün dünyada. Beni ilgilendiren bizim taraf. Dünya artık eskisi gibi global olmayacak. Köpek bir kez dayak yiyene kadar çok cesurdur. İki katı köpeklere bile saldırır

4 - Yediği dayağın şiddetine göre saldırganlığı ya azalır ya da tamamen sümsük bir hal alır. Salgın bittikten sonra artık eski globalleşme çizgisinde kalınabileceğini zannetmiyorum (şahsi tahmin 1), özellikle yiyecek içecekte diğer konulardan daha yüksek bir paranoya yaşanacaktır

5 - Yani yiyeceğin yaşanacak fiyat artışlarından sonra eskisi gibi dolaşacağına ihtimal vermiyorum. Hemen herkes bu sınavdan dili yanmış olarak çıkacak ve yiyeceğin ne kadar stratejik olduğu daha net anlaşılacaktır. Yeni cep telefonundan da, daha beyaz yıkayan deterjandan da

6 - Yılardır yerli tohum konusunda her önüme gelen yerde söylüyorum. Dışarıdan alınan tohum her zaman risktir. Yarın bu tohumlar S-400, Patriot muamelesi görebilir. Atalık tohumların kullanımı, gerekirse ıslahı daha da önem kazandı.

Rant için tarım alanlarına beton binalar dikmek mantıklı gibiydi ama şimdi rüzgar tersine dönmekte. Adapazarı'nın en verimli yerlerinin dönüşümünü gözledim. Tarım alanlarını bir yana bırakalım, 3 tarafı denizle kaplı bir ülkede en pahalı lokantalar balık lokantaları

8-Ekip biçme gerektirmeyen bir tarlayı,denizi yok ettik. Daha beyaz yıkayan deterjanların kalıntılarıyla, dibi tarayıp yumurtaları yok eden trol tekneleriyle, "olsun, gelecek sene satarız" diye buzhanelere doldurulan ya da daha üreme fırsatı bulamadan yakalanan küçücük balıklarla

9 - Salgının vuracağı sektörlerden biri perakende. İnsanlar internetten bir şeyler ısmarlamaya alıştılar. Şu dönemde iyi sebze - meyve tedarik edip, internet siparişi alan, abartısız fiyatla, araya çürük çarıkları sokuşturmadan gönderen market zincirleri kısa sürede parlayacaktır

10 - Covid -19'un yiyecek üzerindeki etkileri fiyatlarda belli olmaya başladı. Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) Gıda Güvenliği Sorumlusu Keigo Obara "Tarımsal üretim ve gıda tedarik zinciri, ciddi sınamalarla karşılaşacak" dedi

bloomberght.com/tarimda-ithala…

11- Farklı şehirlerdeki arkadaşlarımdan insanların bunu fırsat gördüğünü, çiftçiliğe niyet ettiğini, kredi aldıklarını ve tarım arazileri kiraladığını duydum. Bu tip altyapısız hücumlar binlerce kişinin iflasına sebep olabilir. Çiftçilik düz işçilik değil bir uzmanlık alanıdır

12 - Eğer durum gerçekten böyleyse Covid 19 yurtdışı zincirlerini zedeleyeceğinden devletin bakliyattan kuruyemişe ihtiyaç duyulan ithal ürünleri belirleyip, yaptığı plana göre hevesli insanlara ne ekecekleri konusunda öneri ve teşvikleri hazırlaması gerekiyor

13 - Salgının değiştireceği şeylerden biri de lokanta - restoran sektörü. Salgın bittiğinde de eskiye ne kadar çabuk dönüleceği bir muamma. Çünkü işsiz geçen ayların maliyeti yanında işletme giderleri de çok değişecek. Kabul etsek de etmesek de bir "modern dünya kölesi" olayı var

14 - Nedir "modern dünya kölesi"? Bir ülkeye yasal olmayan yollardan girmiş, sağlık ve emeklilik güvencesi olmayan, her an kapı dışarı edilebilecek kişi demektir. Normalden daha az paraya çalışır, hiç bir şey istemez, hakkı yenilse bile olay çıkartamaz çünkü aslında orada yoktur

15- Bu kişiler madenden tekstile göz önünde olmayan her merdiven altı işte çalışır. Toplumla iletişime en yakın oldukları yer ise restoranların görünmeyen yerleridir; Mutfakları. Öyle ki tabaktan onun elinin sıcaklığı gitmeden siz değersiniz.

16- Covid-19 vakalarındaki kayıplara bakarsanız "modern dünya köleleri"ni çok kullanan ülkelerde daha fazla kayıp yaşandığını görebilirsiniz. Çünkü bu kişiler hasta olsalar da mümkün olduğu kadar hasta olduklarını belli etmeden çalışmak zorundadır yoksa hemen gözden çıkarılırlar

17-Eğitiminden bakımına hiç bir yatırım yapılmamış, sağlık ve sosyal hiç bir sisteme dahil edilmeden üstelik normalden düşük ücretle ekonomiye katılan, işe yaramadığı an sistemin dışına itilen bu kişiler, ekonomi için çok ciddi bir itici güçtür ya da şimdiye kadar öyleydi.

18-Salgın sonrası ortaya çıkan işsizlik, ülkelerdeki yabancı düşmanlığını tetikleyecektir. Bu kişilere yönelen öfke dalgası, ülke ekonomilerinin bu bedavadan biraz pahalı kaynağı kaybetmesine neden olacaktır. Bu noktadan sonra olay iyice tatsızlaşacak diye düşünüyorum

Bunun tarım, madencilik, tekstil ve özellikle de turizm sektörüne etkisinin ciddi olacağını düşünüyorum. Çünkü bu hizmet ağırlıklı sektör çok fazla insana ihtiyaç duyuyor. Çamaşırhanesinden mutfağına çok fazla sayıda ve mümkün olduğu kadar maliyeti düşük insana

20-Turizme güvenen ülkeleri bu yıl ciddi ekonomik kramplar bekliyor. Seyahatin kısıtlanması turizmin kırılması bu kırılma da lokanta sektörünün kırılması demek. Örneğin Türkiye'ye gelen turistlerin kişisel harcamaları içinde en yüksek kalem 5 milyar 860 milyon dolarla “yeme-içme”

21 -Uzun lafın kısası restoran sektörü hem müşterisini hem de ucuz çalışanını kaybedecek bu salgınla. Üstelik salgın dolayısıyla ekim dikim yapılamaması ve bu ucuz işçilerin tarım sektöründe artık kullanılamaması yüzünden yiyecek fiyatları da ciddi artacak, bu da maliyete binecek

22 -Covid'in en ideal yayılma yerinin AVM'ler olacağını düşünüyorum çünkü sıcakta Covid19'un etkinliği azalıyor ama bu seneki sıcaklar olağanüstü olacak. Milletimiz de evinde klima olmadığı ya da elektrik parasıyla başa çıkamadığından ferahlamak için AVM gezintilerine başlayacak

23 - En büyük tehlike hiç bir belirti göstermeyenler. İzlanda'da yapılan testler hastaların %40'ının hiç bir belirti göstermediğini söylüyor. Zaten virüsü kışa taşıyacak olanlar da bu kişiler. Ve bence Covid 19 tarihlendiğinden çok daha önce yayılmaya başladı.

24 - Ben bu yüzden virüsün saptanan yayılma hızının daha düşük olabileceğini düşünüyorum. Hani o biri kağıdı elliyor, oradan herkese bulaşıyor ya da bu videodaki gibi ise zaten artık hayatımızda kafe-restoran gibi bir şeylerin olması imkansız. Bkz madde 15

25 - 23.madde gösteriyor ki sağlıklı gibi gözüken, hiç bir şey hissetmeyen de takmalı o maskeyi ki, bir başkasına bulaştırmasın, onun ölümüne sebep olmasın. Bazıları depremdeki toplanma yerlerimize kurulan AVM'lerse klima sorunu halledilse bile risk unsuru olmaya devam ediyorlar.

26- 21. yy'ın belki de en büyük problemi ile karşı karşıyayız. Virüs doğalsa problem, çünkü mutasyon geçirir ve bu kötü yönde olursa yeni bir İspanyol Gribi vakası yaşanabilir. SARS, MERS, Covid19 derken çıkacak daha etkin bir virüse karşı bilimin o kadar da gelişmediği ortada

27 - Virüs doğal değilse daha büyük problem çünkü o zaman kim, neden böyle bir virüs üretir sorusu gelir. 2 ihtimalli. İlki, "zamanı geldi" deyip bundan sonra olacakları yönlendirebilecekleri bir anda virüsü saldılar ve biz o plana hareket ediyoruz ki bu seçenek felaket

28 - İkinci seçenek, virüs bir şekilde laboratuvar dışına çıkmıştır, bu daha da büyük bir felaket çünkü o zaman ehlileştiremediğin bir canavarı elinden kaçırmışsındır ve her şey talihe kalmıştır. Uzun lafın kısası, hangi şık olursa olsun, durum hiç hoş değil.

29 - Geçici çözümler belki geçici iyileşmeler sağlayacak ama Madde 14teki problem çift yönlü olarak yaşanacak. Bu sene ürünün kaldırılması için yaşanan problem yeni ürünün dikilmesi, bakılması vs söz konusu olduğunda maliyetlere binen yük olarak dönecek

30 - Dünyada hızla yükselen bir eğilim var; Mayıs sonu itibarıyla yemek yapmanın düşen değer, bahçe çiftçiliğinin ise yükselen değer olacağını düşünüyorum. Bunun yanında her yerdeki insanlarda "korkmaktan yorulma" ve "psikolojik olarak kırılma" izleri de görülüyor.

31 - Bunun yanında Covid - 19 sağlıklı şehirciliğe geçmek için dev bir fırsat. Yazın insanlar klimalı otobüslerde, metrolarda riskle buluşacak ya da arabasını çıkartacak. Bunun yerine şehirde daha insani, trafiği azaltan ve spor imkanı sağlayan bisikleti desteklemenin tam zamanı

Deyin ki bahsettiğimiz şehir İstanbul. 15.5 milyon. Öğrenci 3.5, üni. öğrencisi 1 milyon. Yani sadece gençlere ilham vererek bile şehrin en az %10unun yaşam biçimini değiştirirsiniz. Hele yerli elektrikli bisiklet üretimini desteklerseniz bunu çok daha yukarı çıkarabilirsiniz.

33 - Devlet bisiklet yoluna ya da kaldırıma park durumunda normalde uygulaması gereken cezaları uygularsa rahatlıkla benzin tüketiminden kaybettiği açığı kapatabilir. Bir de bisiklet süreni taciz konusunda ağır cezalar koyarsa (gençliğimde bu yüzden çok kavga etmiştim) olay biter

34- Covid 19, süreci hızlandırarak tvlerin yaşama şansının kalmadığını net olarak gösterdi. Arkasını devlete ya da bir çıkar grubuna yaslamayan televizyonların yayın sürdürme şansları yok çünkü reklamın ulaşacağı para harcayan kitlenin büyük çoğunluğunu platformlara kaptırdılar

35 - Covid19 benim beklentim olan bir yemek olayını henüz hayata getirmedi. Tencere ısmarlama. Kapatan lokantaların geçebileceği bir sistemdi bu ama sanırım hazırlıksız yakalandılar. Bence bu yaz hazırlık yapılsa ve tanıtımı için uğraşılsa iyi olur çünkü salgın devam edecek gibi

36 - İnternet bu işin tanıtımı için mükemmel bir mecra. Eskiden de böyleymiş. İstanbul evlerinin çoğunda mutfak yokmuş, yemek dışarıdan tencerelerle söylenirmiş. Aslında o zaman için çok mantıksız değil. Çünkü ocak odunla yakılıyor ve şehirde odun kesip getirmek diye bir şey yok

37- Covid yüzünden bütün iş kolları problem yaşıyor ama turizme bel bağlayarak yaşayan ülkeler çok zor durumda ve turist getirmek için "inanırsak olur belki" türünden davranışlar sergiliyorlar. İşte dün akşam İtalya'dan bir kesit
( @volgademir den aldım)

38-Turizme bel bağladığı için "ooo, burada her şey harika" yapan ülkeler, gelen kişiler ülkelerinde hastanelik olduğunda ne yapacaklar? Onların tedavisini ücretsiz mi üstlenecekler ya da o parayı ödeyemezlerse o turistleri rehin mi tutacaklar?

39-Hastalığın bu denli hızlı yayılmasının sebebi turizmdi. Yeni dalga için de turizm yardım ve yataklık edecek. Terminaller, yol araçları, transfer araçları, merkezi klima sistemli oteller, tıklım tıklım popüler mekanlar vs. İnsanlar kolaylıkla hastalığı getirecek ya da götürecek

Ta Nisan'ın başında demiştim, bugün tekrarlıyorum; 65 yaşa üzerinin sokak uygulaması Covid 19'dan daha fazla ölüme sebep olabilir. Hiç olmazsa sabah 5 - 8 arası serbest olsun. Toplu taşım araçları ve kapalı mekanlar yasaklansın ama temiz havada yürüsünler

41- Büyük problem 2. dalga olursa yaşanacak. Bu dalganın ilkine göre daha fazla can alması muhtemel (Bana göre), Hem de virüs mutasyon geçirip güçlenmese bile. Bunu iki ana sebebe bağlıyorum;
1) Sağlıkçılar bu salgında çok yıprandılar. Hem yoruldular hem de personel kaybettiler

42- 2) İnsanlar işlerini kaybettiler, ellerindeki birikimi yediler, kısaca son kurşunlarını attılar. Yiyecek fiyatları ise artmaya devam edecek. İşsizler ve ailelerinin bağışıklık sistemleri yetersiz beslenme sebebiyle zayıflayacak ve bu yüzden hastalığa daha kolay yakalanacaklar

Aşının ne zaman bulunabileceği net değil ama(bence) öncelik hastalığı geçirenlerin saptanması için gerekli güvenilebilir bir testin kolayca ulaşılabilirliği. Bu kişilerin saptanmasıyla yaşlı ve kronik rahatsızlığı olan kişilerle rahat temas kurulabilir, ihtiyaçları karşılanabilir

44 - Bir de bu kişilerin saptanması bu kişilerin çok temaslı noktalarda rahatça görevlendirilebilmelerini ve çarkların yeniden dönebilmesini sağlar. Farklı bir avantajın çok önemli hale geldiği yepyeni bir insan kaynakları yönetimi biçimi hayata gelir. İyi mi olur, kötü mü?

45 - İyi veya kötünün dışında, akıllıca olacaktır. Bir süre sonra kırılan/bozulan yiyecek zincirlerini tamir etmek için insanlar ister istemez çıkmaya başlayacaklar. Bunu dünya yiyecek fiyatlarının artışından gözlemliyoruz. Bu iş yapılacak, hiç olmazsa doğru dürüst yapılmış olur

46 - Covid - 19'un yayılma hızı ve bulaşma oranına gelince, bugüne kadar bize söylenenler ne kadar doğru, onu 10 - 12 gün sonraki Amerika istatistikleri net olarak gösterecek. Bu kadar insan, bu kadar gündür içiçe, yan yana, omuz omuza, sırt sırta sokakta

ve 47 - Maalesef tablo yayılma hızı hakkında söylenenler, doğrular nitelikte. Abartıldığını düşünmek mutlu edebilirdi ama istatistikler her şeyi net ortaya koyuyor. İşte Amerika'nın durumu

48 - Tatil? Tabi riskli ama her şeye rağmen gidilecek kadar darlanılmışsa özel taşıtla gidiş in, toplu taşıma ile gidiş out, yazlık in, turla gezi out, pansiyon in, 5 yıldızlı her şey dahil otel out, balkondan romantik mehtap seyri in, bar/gece klubü out gözüküyor.

49 - Bir de saçma sapan "bu aşıyı yaptıranlar kısır olacaklar" muhabbeti başladı. Sevgili @ddorhun ile yazdığımız kitapta "Yarın ne yiyeceğiz?" isimli yazıda "dünyayı yönetenler"in neden nüfusu azaltmak yerine çoğaltmak taraftarı olabileceğini yazmıştım davidicke.com/2020/06/17/big…

50 - Her sıkıntı yeni fırsatlar ve buluşlar doğurur. Bir çok girişimci de Covid 19 konusunda yeni fikirler üretmeye başlamış. Aklıma hemen Abraham Twerski geldi. Onun konuşmasındaki "doktor" kelimesini "ilaç" olarak düşünürseniz çok daha iyi oturacak

51 - Bu fikirlerden bazıları
@TCBEBKA aracılığıyla aşağıdaki adreste yayınlandı bile. Beğenilir, beğenilmez. Sonuçta sonunda mutlaka işe yarar fikirler çıkar

52 - Ve virüs Amerika'dan sonra Almanya'da da et endüstrisini vurdu. Sebep? Madde 14'ye andığım modern dünya köleleri. Çünkü bu köleler kuşlara benzerler. Kuşlar da son ana kadar hasta olduklarını belli etmezler çünkü ederlerse hemcinsleri onları parçalar.
tele1.com.tr/et-fabrikasind…

53 - Madde 43'te bahsettiğim virüsü geçirmiş olanları saptayacak doğru dürüst bir test hala yapılamamış durumda. Bu bile yapılamamışken aşı nasıl yapılacak? Eldeki verilere göre (G. Kore vakaları dahil) tekrar hastalanma gözükmüyor ama tabi bu da doğru mu, net bilemiyoruz.

54 - Sonuçta aklın yolu bir. Yazıda bahsedilen herkesle çok ilişkili olan mesleklerde (kasiyer, kabin memuru, berber vb) hastalığı geçirip bağışıklık edinmiş kişilere öncelik tanınırsa, süper bulaştırıcılar engellenip virüs yayılımı durdurulabilir diken.com.tr/profesor-ceyha…

55 - Çok can sıkıcı bir haber!

Bir doktor arkadaşımız 2. KEZ COVİD -19'a YAKALANDI! Yani bağışıklık kalıcı değil ya da süresi belirsiz ve düşük

Dolayısıyla akışta bağışıklığın varlığına dayanarak yazılan 43-44-45-53 ve 54. maddeler de geçersiz hale geldi. Gerisi baki

56 - Covid 19 bizi maskeye mahkum etti. Maskenin iyi taraflarından biri de (evet, Polyannacılık oynamazsak çıldırırız) her kağıt alırken ya da eline yiyecek bir şey bulaştığında parmağını yalayan bir grup esnafı etkisiz hale getirmesi. En sinirlendiğim şeylerden biridir