"Αποκηρύσσω, μα όχι τις ιδέες μου… αλλά τον πατέρα μου": Σαν σήμερα, 16 Απριλίου 1949, το κράτος της "εθνικοφροσύνης" εκτελεί (δολοφονεί)την 21χρονη αγωνίστρια Αλίκη Τσουκαλά, μαζί με άλλους 7 αγωνιστές. Η Αλίκη Τσουκαλά γεννήθηκε 26 Μάη 1928 και ήταν Ευρυτανικής καταγωγής. Ήταν
κόρη του ποιητή και συγγραφέα Γιώργου Τσουκαλά. Στα χνάρια του πατέρα της, τον οποίο θαύμαζε, μελετούσε λογοτεχνία, ποίηση, ιστορία, ήταν και η ίδια ένα πολλά υποσχόμενο συγγραφικό ταλέντο. Παράλληλα σπούδαζε και έπαιζε μουσική. Στην κατοχή εντάσσεται στην ΕΠΟΝ και δίνει το παρόν
σε όλες τις μεγάλες λαϊκές κινητοποιήσεις εναντίον του φασίστα κατακτητή. Συνεχίζει την δράση της και την περίοδο του εμφυλίου. Το 1949 συλλαμβάνεται μαζί με άλλους αγωνιστές, ανάμεσά τους ο ίδιος ο πατέρας της, ο Τάκης Φίτσος (παλιό στέλεχος του ΚΚΕ και δημοσιογράφος του
Ριζοσπάστη)και άλλοι. Οι συλληφθέντες θα υποστούν άγρια βασανιστήρια στα αστυνομικά μπουντρούμια.Κάποιοι εκπαραθυρώνονται από την Ασφάλεια η οποία τους παρουσιάζει τάχα "αυτοκτονήσαντες"!
(Ο Τ.Φίτσος δίπλα στον Άρη Βελουχιώτη στην ιστορική συγκέντρωση στην Λαμία,Οκτώβρης 1944)
Οι υπόλοιποι, μαζί και η Αλίκη, δικάζονται από στρατοδικείο Χαλκίδας με στημένες κατηγορίες. Το Στρατοδικείο Χαλκίδας είχε ιδρυθεί με αποκλειστικό σκοπό την εξόντωση των αγωνιστών. Ένα χρόνο πριν γίνουν οι συλλήψεις, είχε ιδρυθεί το θρυλικό Ανεξάρτητο Τάγμα του ΔΣΕ στην Εύβοια με
Ταγματάρχη τον Θύμιο Καψή (Ανάποδο)και Πολιτικό Επίτροπο τον Γιώργο Βλαχούτσικο (Ευβοιώτη),που κατάφερε να κάνει άνω κάτω το νησί το 1948-1949. Σε αυτές τις συνθήκες το αστικό κράτος και η "δικαιοσύνη"του, μαζί με φασίστες και δοσίλογους, όρμηξαν με λύσσα πάνω σε κάθε δημοκρατικό
που ήταν ενάντια στην τρομοκρατία. .Στις ανακρίσεις ο πατέρας της Αλίκης, ο Γιώργος Τσουκαλάς, σπάει. Υπογράφει "δήλωση μετανοίας"για να σωθεί αυτός και η κόρη του. Στη διάρκεια της δίκης (15 Μάρτη-5 Απρίλη 1949) μετατρέπεται σε ηθικό ράκος και γυρνά μέσα στο στρατοδικείο με ένα
ευαγγέλιο στο χέρι, παριστάνοντας τον τρελό, προσπαθώντας να σώσει την Αλίκη. Όμως αυτή ακολουθεί άλλο δρόμο. Δεν δέχεται να διαχωριστεί από τους συντρόφους της, αρνείται να καταδώσει και δεν αποκηρύσσει τα πιστεύω της. Η απολογία της νεαρής καθηλώνει τους πάντες, ακόμη και τους
στρατοδίκες. Το μόνο που βρίσκει να πει ο πρόεδρος του στρατοδικείου είναι: "κάνε μας μίαν προφορικήν δήλωσιν αποκηρύξεως και είσαι ελεύθερη να συνεχίσεις τας σπουδάς σου" για να πάρει την απάντηση: "Μονάχα δήλωση ότι αποκηρύσσω τον πατέρα μου και όχι τις ιδέες μου, μπορώ να σας
υπογράψω"!. Η απόφαση του στρατοδικείου για την Αλίκη ήταν ότι "αποβαίνει επιβλαβής δια την πατρίδα» και καταδικάζεται…"δις εις θάνατον"! Συνολικά 14 καταδικάζονται σε θάνατο: Ευάγγελος Μαντής, Δημήτρης Φίτσος, Αλέξανδρος Κατραφύλλιας, Φ. Σκαρής, Μαρία Λαφαζάνου,Αλίκη Τσουκαλά,
Γιάννης Χριστοφορίδης, Δημήτρης Μπουραζόπουλος, Αικατερίνη Μελεμενή, Ευανθία Πάτσαλη, Γιάννης Χάνος,Πολυξένη Βακάλη, Ιωάννης Βλέσσας, Ιωάννης Ζέρβας και 6 σε ισόβια: Αλκμήνη Αλεξανδροπούλου, Θρασύβουλος Παπαστρατής, Ελένη Μπάμπαλη, Παναγιώτα Ζέρβα, Γιώργος Μπέης, Βούλα Τσώλη.
Χαράματα 16ης Απρίλη 1949, από τους 14 καταδικασμένους σε θάνατο, οι 8 θα εκτελεστούν, στο νεκροταφείο του Αϊ-Γιάννη στη Χαλκίδα: Η Αλίκη Τσουκαλά, ο Τάκης Φίτσος, ο Γιάννης Χάνος, ο Δημήτρης Μπουραζόπουλος, ο Γιάννης Χριστοφορίδης, η Κατερίνα Μελεμενή, η Ευανθία Πατσαλή και η
Μαρία Λαφαζάνου. Ο Τάκης Φίτσος, εκτελέστηκε κραυγάζοντας "ζήτω το ΚΚΕ". Ο καπετάν - Γιάννης Χριστοφορίδης, που, την περίοδο της κατοχής, διακινδύνευσε πολλές φορές την ζωή του για να βοηθήσει με το καΐκι πατριώτες και αντιστασιακούς, άφησε 4 ορφανά. Η γυναίκα του Κούλα, μην
αντέχοντας το θάνατό του, έπεσε στον Ευβοϊκό και πνίγηκε. Ο Μπουραζόπουλος Δημήτρης ήταν σπουδαστής Ιατρικής, από την Ιστιαία. Τον δολοφόνησαν πριν φτάσει στον τόπο εκτέλεσης γιατί φώναξε "Ζήτω το ΚΚΕ, Ζήτω ο Δημοκρατικός Στρατός Ελλάδας!". Οι εκτελέσεις έγιναν πριν ακόμα λήξει η
προθεσμία που προέβλεπε ο νόμος τους. Όταν έφτασαν τα διαβήματα του ΟΗΕ για αναστολή ορισμένων απο τις εκτελέσεις, αυτές είχαν ήδη γίνει. Ο Γιώργος Τσουκαλάς, μετά τη δήλωση του, αφέθηκε ελεύθερος. Ηθικά νεκρός, έζησε περιφρονημένος και πέθανε τυφλός το 1975. Το 1947-1949 το
Στρατοδικείο Χαλκίδας εκτέλεσε (δολοφόνησε) 51 αγωνιστές.Όπως και με άλλα Στρατοδικεία εκείνης της εποχής, όλες οι εκτελέσεις έχουν την υπογραφή των Γλύξμπουργκ και των κρατικών οργάνων. Τα ονόματα εδώ:
Βασικές πηγές του κειμένου είναι το αφιέρωμα στην Αλίκη Τσουκαλά απο το blog "Ευρυτάνας ιχνηλάτης" και το "Για τους αλύγιστους εκτελεσμένους αγωνιστές της περιόδου 1948 - 1949 από το Στρατοδικείο Χαλκίδας" (Ριζοσπάστης, 22/11/2015).
Share this Scrolly Tale with your friends.
A Scrolly Tale is a new way to read Twitter threads with a more visually immersive experience.
Discover more beautiful Scrolly Tales like this.