۳۱ سال پیش، در چنین شبی یکی از تأثیرگذارترین و خوش‌فکرترین حاکمان معاصر خاورمیانه درگذشت؛ #شیخ_راشد بن سعید آل‌مکتوم، حاکم وقت #دبی و معمار رشد حیرت‌انگیز این امیرنشین، و پایه‌گذار اتحاد و اولین نایب‌رئیس #امارات...
در این #رشتو به گوشه‌هایی از عملکرد این مرد اشاره می‌کنم.
شیخ سعید پدر #شیخ_راشد با این که طولانی‌ترین دوره حکومت بر #دبی رو تجربه کرد، اما خیلی اهل سیاست نبود. در این شرایط راشد با نشون دادن خودش سری بین سرها بلند کرد و نهایتاً در سال ۱۹۳۹ به ولایت‌عهدی پدرش رسید. در همون دوران، تجارت مروارید (منبع درآمد اصلی دبی) رو سامان‌دهی کرد.
سال ۱۹۵۸ و با مرگ شیخ سعید، #شیخ_راشد رسماً به حکومت #دبی رسید. در همون بدو رسیدن به قدرت کارهای مهمی برای توسعه اقتصادی دبی انجام داد، از جمله تعمیق و تعریض خور دبی، که ورود کشتی‌های تجاری بهش امکان‌پذیر بشه (تصویر آخر رو با قبلی‌ها مقایسه کنین).
احداث فرودگاه #دبی در سال ۱۹۵۹ و پل مکتوم در سال ۱۹۶۳ از کارهای دیگه #شیخ_راشد در سال‌های ابتدایی حکومتش بود. نکته عجیب نگاه عمیقاً توسعه‌محور راشد بود، در حالی که تمام کودکی و جوونیش رو در صحرا گذرونده بود!
و این در شرایطی بود که نفت هنوز در این سرزمین کشف نشده بود!
با کشف نفت در سال ۱۹۶۶ و شروع به تولیدش از سال ۱۹۶۹، این نگاه #شیخ_راشد خیلی بیش‌تر خودشو نشون داد؛ چرا که از همون اول به دنبال درآمد پایدار از این منبع بود! راشد معتقد بود که نفت تا قیامت نخواهد بود و چند نسل بیش‌تر ازش منتفع نخواهند شد، لذا باید درآمدشو به نحوی پایدار کنیم.
جمله معروفی در این زمینه منسوب به #شیخ_راشد هست که می‌گه: «پدربزرگ من شتر سوار می‌شد، پدرم هم همین‌طور. من سوار بنز می‌شم و پسرم سوار لندرور می‌شه. پسر پسر من هم سوار لندرور می‌شه احتمالاً، ولی پسر اون دوباره سوار شتر خواهد شد!» و این‌طور نتیجه تکیه صرف به نفت رو گوش‌زد می‌کرد.
#شیخ_راشد علاوه بر این بینش روشن و آینده‌نگری کم‌نظیر اقتصادی، از نظر سیاسی هم دیدگاه مثبتی داشت و در شرایط بحرانی سیاسی حاشیه خلیج فارس در نیمه دوم دهه ۶۰ میلادی، به فکر هم‌افزایی بود.
ابتدا با قطر بانک مشترک و واحد پول مشترک «ریال» رو در #دبی و قطر جای‌گزین روپیه خلیج کرد.
بعد هم در سال ۱۹۶۸ ابتدا #شیخ_راشد با ابوظبی متحد شد و بعدش هم با دعوت از سران قطر و بحرین و ابوظبی و شارجه و رأس‌الخیمه و عجمان و ام‌القوین و فجیره و حضور اون‌ها در #دبی، بانی امضای موافقت‌نامه‌ای در تشکیل اتحادیه‌ای بین این امیرنشین‌ها شد.
سال ۱۹۷۱ هم که با محوریت #شیخ_راشد و شیخ زاید بین سلطان حاکم ابوظبی، رسماً اتحاد ۶ امیرنشین #دبی، ابوظبی، شارجه، عجمان، ام‌القوین و فجیره اعلام شد و کشور #امارات عربی متحده تشکیل شد. با اضافه شدن رأس‌الخیمه در اوایل سال ۱۹۷۲، تعداد امارات متحده به ۷ عدد رسید.
هم‌چنین هیچ‌کدوم از اتفاقات مهم سیاسی جهان عرب مثل ظهور پان‌عربیسم ناصری و جنگ‌های اسرائیل و جنگ‌های خلیج فارس #شیخ_راشد رو زیاد درگیر خودش نمی‌کرد؛ بدون این که کدورتی رو در پی داشته باشه.اولویت‌های اون بر خلاف سایر حکام عرب مبتنی بر توسعه تجاری و اقتصادی بود.
با تدابیر #شیخ_راشد سرعت رشد و توسعه #دبی به قدری بالا بود تا جایی که در دهه ۷۰ به قطب تجاری جنوب خلیج فارس تبدیل شد. ساخت بندر راشد (پورت راشد)، تونل شندغه در زیر خور، مرکز تجارت جهانی، منطقه آزاد جبل‌علی و... از کارهای مهم دیگه‌ش در جهت توسعه تجاری و اقتصادی دبی در دهه ۷۰ بود.
در سال ۱۹۷۴، #شیخ_راشد سفری به ایران هم داشت. در این سفر هم با مقامات ایرانی دیدار کرد و هم از مناطقی از ایران مثل برج شهیاد (آزادی)، موزه بانک مرکزی و کارخانه ایران‌ناسیونال (ایران‌خودرو) هم بازدید کرد.
جالب این‌جاست که #شیخ_راشد علی‌رغم بنای توسعه #دبی و تبدیل اون از یه شهر کوچک به قطب تجاری منطقه، نیازی به حذف آثار و نمودهای سنتی و بدوی نمی‌دید بلکه به حفظ اونا هم اصرار داشت. در هسته مرکزی قدیم دبی قایق‌های کوچکی به نام «عبره» بودن که مردم رو در دو سمت خور جابه‌جا می‌کردن.
با وجود این که #شیخ_راشد تونل شندغه و چند پل روی خور ساخت، به این نقطه از خور هیچ کاری نداشت. جمله‌ای از قولش نقل می‌کنن که گفته دوست نداره اینا از نون خوردن بیفتن. جالبه بدونین این «عبره»ها هنوزم هستن و حتی زیر نظر اداره حمل‌ونقل #دبی (RTA) فعالیت می‌کنن و رزرو آنلاین هم دارن!
بعد از مرگ #شیخ_راشد، به ترتیب دو پسرش شیخ مکتوم بن راشد و #شیخ_محمد بن راشد حکومت #دبی رو در دست داشتن و به راه پدر در توسعه اقتصادی و تجاری دبی ادامه دادن. امروز دبی با کم‌ترین وابستگی به نفت، از بزرگ‌ترین هاب‌های تجاری و توریسم دنیاست و این موقعیت رو مدیون حاکمان خوش‌فکرشه.
Share this Scrolly Tale with your friends.
A Scrolly Tale is a new way to read Twitter threads with a more visually immersive experience.
Discover more beautiful Scrolly Tales like this.