#رشته_توییت
#رشتو
#تاریخ
"روسیه، ببرکاغذی و توهم قدرت نظامی"
۱)-دشمن به نزدیکی مسکو رسیده است، باید چکار کنیم ژنرال؟
-عقب نشینی!
#روسیه_اوکراین
#روسیه
#UkraineWar
۲)این مکالمه ی کوتاه و تکان دهنده ی بین تزار الکساندر اول و ژنرال میخائیل کوتوزوف فرمانده ی ارتش روسیه در بهبوهه ی حمله ی ناپلئون بناپارت به روسیه و پیش از سقوط مسکو در سپتامبر ۱۸۱۲ بود.
یکی از بزرگترین سوءتفاهمات و اغراقات تاریخی پندار ابرقدرت بودن روسیه در عرصه ی نظامی میباشد.
۳)از سال ۱۷۸۳ که ارتش کاترین کبیر، امپراتریس روسیه به فرماندهی ژنرال گریگوری پوتمکین توانست با شکست خانات کریمه و ترکان عثمانی، شبه جزیره ی کریمه را ضمیمه ی خاک تزارنشین کند، روسیه در قامت یک قدرت جهانی قدم به عرصه ی جهانی گذاشت. از آن تاریخ تا کنون روسیه بجز دو بار-
۴)- که توام با بخت و اقبال بود- در نبردهای بزرگ خود موفقیتی نداشت.
در سال ۱۸۱۲ که ناپلئون بناپارت با نقض معاهده ی "تیلسیت" تصمیم به سرکوب روسیه و نابودی "اتحاد مقدس" داشت در دو نبرد اسمولنسک و بارادینو ارتش روسیه را درهم کوبید و فاتحانه وارد مسکو شد
۵)اما زمستان سخت روسیه و دشت های پهناور آن ورق رت برگرداند و اینبار جغرافیا جور ضعف نظامی روس ها را کشید و ناپلئون را عقب راند.
در ادامه ی قرن نوزدهم نیز روس ها خود را حریف "مرد بیمار بسفر" یا همان عثمانی یافتند و زد وخوردهای متعددی با یکدیگر داشتند که از مهمترین نبردهای آن زمان
۶)میتوان به جنگ کریمه در حدفاصل سالهای۱۸۵۳-۵۶ اشاره کرد که ائتلاف بریتانیا و فرانسه با عثمانی شکست سنگینی بر روس ها علیرغم برتری نفرات آنان وارد کرد که منجر به از دست دادن دلتای دانوب شد. در این بین تنها در نبرد سال ۱۸۷۷ بین اتحاد ارتدکسی "روس مقدس" که شامل ایالات ارتدکس مذهب
۷)بالکان میشد با امپراتوری فرتوت عثمانی - که حمایت اروپای غربی را نداشت- روس ها پیروز شدند و کشور بلغارستان تاسیس شد.
اما در طلیعه ی قرن بیستم یکی از خفت بار ترین و سنگین ترین شکست های ارتش روسیه ی تزاری رقم خورد
۸)در سال ۱۹۰۴ بدنبال اختلافات مرزی امپراتوری ژاپن-که تحت حکومت امپراتور بزرگ خود میجی درحال تبدیل به کشوری مدرن بود- با روسیه در شبه جزیره ی لیائونینگ واقع در منچوری نبردی در "پورت آرتور" در گرفت که منجر به نابودی ارتش روسیه در جنوب منچوری و همچنین نابودی ناوگان آسیای شرقی و
۹)بالتیک نیروی دریایی روسیه تحت فرماندهی دریاسالار روژستونسکی شد؛ شکستی که پس لرزه های آن کاخ تزار را نیز به لرزه درآورد و منجر به شورش ۱۹۰۵ و صدور فرمان مشروطیت در روسیه شد.
تصویر دریاسالار "هیهاچارا توگو" فاتح تسوشیما
۱۰)در سال ۱۹۱۴ و بدنبال ورود روسیه به پشتیبانی از صربستان در جنگ جهانی اول، جبهه ی عظیمی در شرق اروپا گشود شد که علیرغم لشگرکشی ۲ میلیون نفری روسیه و برتری چشمگیر آنها، در برابر قوای محور آلمان-هابسبورگ، روس ها درنبرهای "تاننبورگ" ،" لودژ" و" نبردهای دریاچه ی ماسوری" شکست خورده
۱۱)و با تحمل تلفات سنگین و همچنین بدلیل انقلاب بلشویکی اکتبر ۱۹۱۷، تن به امضای معاهده ی ننگین "برست-لیتوفسک" دادند که نیمی از مناطق صنعتی و استراتژیک روسیه را در اوکراین و بلاروس و بالتیک از آن جدا میکرد بطوریکه جمعیت مناطق جدا شده از روسیه به ۶۰ میلیون نفر میرسید!
۱۲)از مهمترین علل شکست روس ها در جبهه ی شرقی جنگ جهانی اول میتوان به ضعف فرماندهی، عدم تامین مناسب لجستیک و افشای اطلاعات محرمانه توسط آلمان ها با شنود مکالمات رادیویی، اشاره کرد.
۱۳)بدنبال سیطره ی بلشویک ها و تاسیس اتحاد جماهیر شوروی نیز ناکامی های نظامی روسیه تداوم داشت و برای مثال در سال ۱۹۳۹ در جنگ معروف به "جنگ زمستان" که شوروی به قصد ضمیمه ی خاک فنلاند به آن کشور لشگرکشی کرد علیرغم پیشروی های محدود متحمل تلفات سنگینی چون کشته شدن حدود ۱۷۰ هزار سرباز
۱۴)و از دست دادن ۳۰۰۰ تانک و ۵۰۰ هواپیما شد.
آلمان نازی با رصد فعالیت های شوروی و آگاهی از ضعف های آن مصمم به حمله به خاک شوروی شد؛ حمله ای که در ۲۲ ژوئن سال ۱۹۴۱ تحت عنوان "عملیات بارباروسا" آغاز شد و آلمان ها با وجود استقرار قریب به ۳میلیون سرباز شوروی توانستند در کمتر از ۶ماه
۱۵)به دروازه های مسکو برسند و حدود ۵۰۰ هزار سرباز شوروی را نیز به اسارت خود دربیاورند.
اما در این برهه ی تاریخی نیز بخت و اقبال به کمک روس ها آمد و عنصر جغرافیا این بار در کنار سیل عظیم کمک های نظامی، صنعتی و اقتصادی غرب بویژه آمریکا باعث احیای شوروی شد.
۱۶)حجم این کمک ها بین سالهای ۱۹۴۱-۴۵ به میزان ۱۱.۳ میلیارد دلار(۱۸۰ میلیارد دلار به ارزش فعلی) برآورد میشود که بی شک بدون آنها شوروی توان رویارویی با آلمان نازی را نداشت و پیروزی بر آلمان نیز با تلفات نظامی ۱۰ میلیون نفری در مقابل ۵ میلیون تلفات آلمان ها میسر شد.
۱۷)پس از پایان جنگ جهانی دوم و شروع جنگ سرد، علیرغم دخالت های جزئی در جنگ های کره و ویتنام و همچنین درگیری های مرزی با چین در سال ۱۹۶۹(ماجرای معروف به بحران ژین-بائو که آن هم یک شکست نظامی برای روس ها بحساب میاید) تا زمان دخالت نظامی شوروی در افغانستان به سال ۱۹۸۰ روس ها درگیر
۱۸)نبرد بزرگی نشده بودند که دخالت در افغانستان نیز علیرغم پیروزی تاکتیکی و کوتاه مدت، برای آنها بدل به یک شکست استراتژیک شد که بر شیشه ی عمر اتحاد جماهیر شوروی تَرَک انداخت و سه سال بعد خرس سرخ به دیار باقی شتافت!
۱۹)در طول سالهای پس از جنگ جهانی دوم عامل مهم بازدارندگی اتمی باعث شده بود تا افکار عمومی جهان و کارشناسان مسائل نظامی و ژئوپولیتیک سوابق تاریخی افتضاحات نظامی روسیه را به فراموشی بسپارند تا اینکه جنگ اوکراین باعث نمایان شدن وجهه ی بدون روتوش نظامیگری روسی شد؛
۲۰)در این بین افکار عمومی مردم روسیه نیز همواره روی ترش به شکست های نظامی حکومتشان نشان دادند چنانکه انقلاب های ۱۹۰۵ و ۱۹۱۷ و فروپاشی ۱۹۹۱ بدنبال شکست های نظامی رقم خورده اند؛
۲۱)پرسش مهم اینجاست که آیا جنگ ۲۰۲۲ در اوکراین و شکست احتمالی روسیه در آن نیز میتواند زمینه ساز سرنگونی رفیق-تزار شود؟!
پایان
Share this Scrolly Tale with your friends.
A Scrolly Tale is a new way to read Twitter threads with a more visually immersive experience.
Discover more beautiful Scrolly Tales like this.