Yeni silsile (#FLOOD): Rusya'ya uygulanan ambargonun gözden kaçan yönleri... Avrupa'nın enerji yaptırımları göz boyamadan öteye gitmedi. Rusya'yı uluslararası bankacılık sisteminden çıkartmak da sınırlıbir etki yaptı. Fakat bazı yasaklar Rusya'nın canını gerçekten yakıyor. Nedir?
Ukrayna Savaşı ile gündeme gelen yaptırımlar aslında yeni değil; 2014'te Kırım ve doğu Ukrayna'nın işgali ile başladı.
400 Ukrayna firması Rus savunma sanayine 3.000 yedek parça tedarik ediyordu ve bunlar 200 farklı savaş aracının imalatı için kullanılıyordu.
Meselâ Zaporijya'da uçak motoru üreten Motor Sich, Rusların en modern eğitim uçağı Yakovlev Yak-130'un motorunu üretiyordu.
Yine Rus ordusunda halen hizmette olan nakliye uçakları Antonov 140 ve 148 de öyle. Bütün Antonov'ların bakımını da Ukrayna yapıyordu. 2014'ten beri bu bakımın durması Rusların elindeki askeri nakliye kapasitesini çok azalttı.
Rus donanması da Ukrayna ile ilişkilerin kopmasından büyük zarar gördü. Meselâ gaz türbinleri ve denizaltıların kullandığı bataryalar.
Ruslar gerekli yedek parçaları bulamadıkları zaman idareten bir şeyler yapıyorlar ama bu baştan savma tamiratlar da kazalara yol açıyor. Misal, 2010'da Losharik nükleer denizaltısında yangın çıkmış ve 14 denizci ölmüştü.
Yedek parça eksikliği yüzünden gemilerin modernizasyonu bazen yıllar sürüyor. Geçen hafta batan Moskva amiral gemisi uzun süre tersanede kalmıştı. Muhtemelen yangın söndürme ve öz savunma sistemindeki aksaklıklar da ambargoların bir neticesi.
Seyir füzesi KH59 da elektronik olarak Ukrayna'dan gelen bileşenlere bağımlıydı. Dikkat ederseniz Rusya Ukrayna'da 1950'lerden kalma füzeleri kullanıyor ki bunların hata payı 2-3 kilometreyi bulabiliyor. Bu yüzden bir hedefi vurmak için onlarca bazen yüzlerce mühimmat harcıyor.
Rusya Soukhoï Su-30'ları da üretemiyor artık. Zira ekranları, ataletsel navigasyonu, GPS'i Fransız Thales firması tedarik ediyordu. Fransa 2014'te ambargo koyunca Ruslar "yerli ve millî" bir SU-30 yapmak istediler ama 8 sene sürdü. Peki başardılar mı? Sonuç tam bir komedi! Neden?
Düşürülen Rus uçaklarında gördük ki süper marketten aldıkları sivil GPS'leri koymuşlar.
Rusya'nın en büyük tank fabrikası Uralvagonzavod'da da üretim durdu. T72, T90 ve en modern T14 tankları üretilEmiyor. T14'ün bazı mekanik parçaları isveç'ten, optik Fransa'dan geliyordu.
Ambargolarla felç edilen araçlardan biri de TIGER. zırhlı keşif komuta aracı. Motoru Alman BOSCH firması satıyordu. Alman yedek parçalar sebebiyle üretimi duran türlü HSS'ler, aktif radarla hedef bulan R77 füzesi... Liste uzun.
Rusya'da tersaneler de ambargo yüzünden tamamen durdu. Meselâ Vladivostok. Bulgaristan'dan gelmeyen bazı parçalar gemi ve denizaltı üretimin felç etti.
Ukrayna işgalinde Rus ordusunun kör ve sağır olması muhakkak dikkatinizi çekti. Rusların erken uyarı ve elektronik harp zaafı ortada. Neden böyle? Ambargo yüzünden Beriev A-100 projesi felç. Yüzlerce km menzil ile Ukrayna'da çok şeyi değiştirebilirdi.
Ukrayna'daki Rus ordusunun bir başka tuhaflığı gece operasyon yapaMAması ve Ukraynalıların yaptığı gece taarruzlarına cevap vereMEmesi. Neden böyle? Meselâ K52 helikopterinin ısıl kamerası Fransız Thales firmasından geliyordu; artık gelmiyor.
Bunlar yetmezmiş gibi Rusların askeri araştırma merkezinde bir yangın çıktı ve birçok değerli parçayı yok etti. Nedir?
NATO üyesi ülkelerin ürettiği uçak parçaları ve füzelerden örnekler toplamışlardı yıllarca. Rus mühendislerin bunlarla ilgili kayıtları, testleri vesaire her şey kül oldu.
Bunların yanında finansal baskı da yabana atılmamalı Meselâ S400'ün üreticisi olan Almaz-Antei firması, SWIFT ambargosu yüzünden yaptığı 1 milyarlık satışın ödemesini alamıyor. Mısır ve Hindistan borçlarını henüz ödemediler.
Kısacası Rusya Ukrayna'da harcadığı mühimmatları ve kaybettiği askeri araçları yerine koyamayacak. Bunları yerli ve millî imkanlarla yeniden üretmesi 10 yıldan daha fazla bir süre alabilir.
Bu ambargonun bir de sivil yüzü var. Boeing ve Airbus ne yeni uçak veriyor ne de yedek parça. Güvenle uçabilen uçak sayısı hızla azalıyor. Boeing firması 737 ve 777 eğitim merkezlerini kapattı. Yani Rus pilotlar kalifikasyonlarını sürdüremeyecekler.
Putin bu kayıpları yerli tasarım uçak üretimi ile tazmin edeceğini söyledi ama inandırıcı değil. Çünkü bu uçakları Rus havayolu şirketleri bile almıyor. Fiyatları ve işletme maliyetleri yüksek; kaliteleri düşük.
Rusların bir diğer alternatifi Irkout MC-21 olabilir ama bu uçağın başta aviyonik olmak üzere birçok parçası Avrupa'dan ve Amerika'dan geliyor. Ruslar bunun %100 yerli olması için 3 yıl yeterli diyorlar ama uzmanlara göre 5 seneden evvel bunu gerçekleştiremezler.
Netice? Rusya ambargolarla teknolojik olarak 20 sene geriye gitti. Endüstriyel dokusu olmayan petrol zengini ülke bazen bir kaç yüz dolarlık bir parça yüzünden milyonlarca dolarlık uçakları kaldıramıyor. Ukrayna'da Rus ordusu kör bir dev gibi; sert vuruyor ama netice alamıyor...
Türkiye açısından bu ambargoya ve etkilerine bakarsak, yerli ve millî savunma sanayinin önemini daha iyi anlarız.
Tavsiye kitap (1/3):
derindusunce.org/2019/01/12/dik…
Tavsiye kitap (2/3):
derindusunce.org/2017/06/01/dik…
Tavsiye kitap (3/3):
derindusunce.org/2017/03/27/dik…
Vesselâm :)
Share this Scrolly Tale with your friends.
A Scrolly Tale is a new way to read Twitter threads with a more visually immersive experience.
Discover more beautiful Scrolly Tales like this.