Thread by @KupiePiwo

Dziś słów kilka o fortyfikacji specjalnej, a tak dokładnie to o unikalnej serii obiektów fortyfikacyjnych

Każdy zdaje sobie sprawę, że najlepszym środkiem ochrony przed eksplozją jądrową jest schron posadowiony na dużej głębokości

1/

Jednak aby przetrwać pobliską eksplozję jądrową - duża głębokość nie zawsze stanowi warunek niezbędny
Oczywiście przed bezpośrednim trafieniem uchroni nas tylko głębokość powyżej 100 metrów, jednakże by trafić prosto w cel - kiedyś trzeba było mocno się postarać

2/

A tak w zasadzie było to prawie nierealne. Dlaczego? Precyzyjność głowic jądrowych istniejących w latach (pierwszej) zimnej wojny nie pozwalała na bezpośrednie rażenie schronów

Fakt ten został wykorzystany przez sowieckich projektantów fortyfikacji specjalnej

3/

Otóż z własnego doświadczenia w ZSRR zdawano sobie sprawę, że budowa metodą górniczą schronów głębokich pochłania znaczne koszty

Dlatego zważywszy iż głębokość nie jest aż tak ważna - postanowiono zmienić podejście do wojskowego budownictwa ochronnego, czyli budować płycej

4/

Tyle że zwykłe betonowe pudło nie przetrwałoby pobliskiej eksplozji. Przyczyną wcale nie jest fala uderzeniowa, lecz obciążenia parasejsmiczne powstającej w glebie w wyniku oddziaływania fali uderzeniowej, a wraz z tym obciążenia w samej konstrukcji "pudła"

5/

Dlatego schron posadowiony na małej głębokości nie może być zwykłym pudłem. Tzn trochę inaczej - im większe ryzyko że przyleci coś bardzo mocnego i zdetonuje na małej wysokości, tym mniejsze szanse że "pudło" cokolwiek wytrzyma

6/

Co więc należy zrobić, jeśli bardzo grube ściany pudła są niewystarczającym środkiem ochronnym?

Proste

Zamiast pudła zbudować kulę

Tak oto powstał Punkt Dowodzenia Wysokiej Odporności 15W210 (КПВЗ 15В210)

7/

Jak wiadomo, kula i okrąg to ciało geometryczne o wysokiej odporności na zewnętrzne oddziaływanie siły. Właśnie dlatego np. tunele metra mają okrągły kształt

Tak więc wielka betonowa kula również jest w stanie wytrzymać pobliską eksplozję jądrową

8/

Pytanie, po co te kule? Były to stanowiska dowodzenia dla elementów systemu dowodzenia Strategicznych Sił Jądrowych. W środku znajdowało się stanowisko dowodzenia z urządzeniami łączności, pomieszczenia dla wypoczynku, agregat prądotwórczy, akumulatory i klimatyzacja,

9/

toalety, zapas wody, zapas tlenu w butlach oraz urządzenia do regeneracji powietrza. Wszystko jak na okręcie podwodnym, tyle że to wielka betonowa kula w ziemi

A do tego magazyn lodu jako chłodnica

Zaczniemy od wejścia, zwróćcie uwagę na grubość drzwi:

10/

Kula składała się z dwóch warstw stali, wewnętrznej i zewnętrznej. Do warstw przyspawane było zbrojenie. Po zmontowaniu całości, do przestrzeni powstałej pomiędzy warstwami zalewano beton

11/

15W210 montowano w wielkim wykopie z obudową z tubingów betonowych

12/

A to nie wszystko - całą ważną zawartość umieszczono w swoistym wewnętrznym kontenerze, ten zaś zamontowano w kuli nie na sztywno, lecz na amortyzacji, po to aby drgania spowodowane eksplozją nie zniszczyły aparatury oraz nie zraniły załogi

13/

W celu zamaskowania budowy, wszystkie prace były prowadzone pod tymczasowym hangarem, który po ukończeniu demontowano

zdj: warstwa górna oraz "czapka" z kanałami wentylacji, wydechu spalin oraz wyjścia ewakuacyjnego. Była to oczywiście dodatkowa opcja na wszelki wypadek

14/

Trochę widoków z wnętrza:

15/

Głównie zakładano że 15W210 będzie działał na regeneracji, akumulatorach i butlach z tlenem

16/

Skalę obiektu widać na zdjęciu poniżej

17/

Po ukończeniu budowy obok "kuli" stawiano budynek techniczny z systemami obsługującymi jej wyposażenie w czasie pokoju, nad samą zaś kulą - budkę prowadzącą do wspomnianych kanałów

Wejście poprowadzono z budynku technicznego korytarzem podziemnym

18/

Obiekty serii 15W210 powstały najpierw w okolicach Moskwy, następnie zaś rozpoczęto ich budowę w dywizjach przezbrajanych na nowe systemy ICBM

19/

Obiekt na wszystkich zdjęciach powyżej to nieukończone SD 35 Dywizji rakietowej, która akurat w 1991 r. przeszedła na Topole, w chwili gdy budowa SD jeszcze trwała a pieniądze już się skończyły

20/20