Hasan Mert Kaya Profile picture
Editör | Yazar | Dinler Tarihi | Efemera | Kent Hafızası & İstanbul | Anadolu ve Ortadoğu | Seyyah

Mar 27, 2023, 12 tweets

Çiçek Hatun

Bizansın Kıyafet Tarzını Değiştiren Türk Gelin

Hazar hükümdarı Bihar Kağan'ın kızı Çiçek Hatun küçük yaşta Bizans'a gelin olarak İstanbul'a gelmiş ve V.Constantin'in eşi olmuştu. Çiçek Hatun'un giyim tarzı ''Çiçekion'' adıyla uzunca bir dönem şehirde moda olmuştu. +

8.Yüzyılın ilk yarısı Bizans topraklarının Müslüman Arap akınlarıyla yanıp kavrulduğu, büyük toprak kayıplarının yaşandığı bir dönemdi. Suriye, Lübnan, Filistin, Kıbrıs gibi önemli toprakları kaybetmiş olan Bizans, Anadolu'da da sürekli geriliyordu ve sarayda endişe hakimdi.

Emevilerin ardından Abbasiler de Bizans'ı sürekli yıpratıyordu. Kıbrıs, Rodos, Girit başta olmak üzere Akdeniz ve Ege'de de deniz hakimiyetini ele geçiren Araplar, karadan da Ege sahil şehirlerini sürekli yağmalayıp taciz ediyor ve Bizans'a çıkış yolu bırakmıyorlardı.

732 yılında, Emevilerin istila tehdidi altında iyice bunalan Bizans İmparatorluğu, imparator III.Leon döneminde Hazarların Hanı Bihar'a Araplara karşı ittifak sağlamak amacıyla elçi gönderdi. Aslında Hazarlar da Araplara karşı müttefik arayışı içerisindeydi.

Çünkü Hazarların da etrafı kuşatılmıştı. Tüm İran, Kafkasya ve Azerbaycan Arapların eline geçmişti. III.Leon'un gönderdiği elçinin girişimleri başarılı oldu ve Leon'un oğlu, ortak imparator V.Konstantin ile Çiçek'in evliliği ile iki taraf arasında ittifak sağlanıp imzalandı.

İttifakın sağlanmasının ardından Çiçek Hatun dönemin Konstantinopolis'i olan İstanbul'a evlilik için geldi. Damat V.Konstantin yaklaşık 14 yaşında, Çiçek Hatun ise ondan daha küçüktü. Çiçek vaftiz olup Hristiyan oldu ve İrene adını aldı ve evlendikten 18 yıl sonra doğum yaptı.

III. Leon, 18 Haziran 741 tarihinde öldü. Oğlu V. Konstantin yerine geçti ve Çiçek İmparatoriçe oldu. V. Konstantin'in kızkardeşinin kocası Artavasdus tahtta hak iddia edince iç savaş başladı. İç savaş 2 Kasım 743 tarihine kadar sürdü. Çiçek'in savaştaki rolü bilinmiyor.

Kocası ve kayınpederinden daha dindar bir Hristiyan oldu Çiçek. Günah Çıkartıcı Theofanis Günlüklerinde, Çiçek'in dini metinleri okumayı öğrendiği kaydedilir.

Çiçek'in düğün elbisesi Konstantinopolis'te "Cicakion" ismi verilen bir erkek kaftanına ilham verdi ve çok moda oldu.

Çiçek Hatun'un düğün elbisesi dönemin Bizansında yeni bir moda çılgınlığı başlatmıştı. Tabi Theofanis'in Çiçek Hatun'un dindarlığını övmesi bir noktada ilginç bir detaya da işaret ediyor: III. Leon ve V. Konstantinos, İkona-Put Kırıcı imparatorlardı. Theofanis ise bunun tersiydi.

Theofanis ise İkona-Putkırıcı karşıtı (iconodule) bir keşişti. Onun Çiçek Hatun'u övmesi büyük ihtimalle Çiçek'in de kocası ve kayınpederinin aksine tıpkı Theofanis gibi ikona savunucusu olduğunu gösteriyor. İstanbul'a gelin geldikten 18 yıl sonra bir erkek çocuk doğurdu Çiçek.

Çiçek'in doğurduğu çocuğa kayınpederinin adı olan Leon adı verildi. Bu çocuk ilerinde Hazarlı Leon adıyla Bizans tahtına geçip imparator olacaktı. Çiçek Hatun ise ne yazık ki doğum sırasında ölmüştü. Çiçek Bizans kayıtlarına "Cicak / Tzitzak" olarak geçmiştir.

Tzitzak/Çiçek, yıllarca giydiği Türk tipi kıyafetler sebebiyle, Bizans sarayı ve saray çevresinde Tzitzakion/Çiçekion adı verilen bir moda akımını başlatacak kadar etkili olmuştu. Sarı saçlı ve mavi gözü bir Kıpçak Türküydü. #İstanbul'un kent hafızasında yerini aldı.

V'esselam🌿

Share this Scrolly Tale with your friends.

A Scrolly Tale is a new way to read Twitter threads with a more visually immersive experience.
Discover more beautiful Scrolly Tales like this.

Keep scrolling