Thread by @imTolstoyevski

Servet adaletsizliğini duyunca SOSYALİZM damarı kabaranları üzecek flood:

Önce @HurAyse 'nin verilerini düzelteyim de düzgün tartışalım:

1) Tepedeki %1, tüm servetin değil, geçen sene yaratılan servetin %82'sine sahip (Oxfam). Toplamınsa yarısına.

Ve bu %1'de siz de varsınız+

https://twitter.com/HurAyse/status/1013193073189376000

2) Zira %1'e girmek için 30 bin euro kazanç yeterli. Bir İstanbul maaşı + biraz gayrımenkul değerlenmesi yaniş.

Hayırlı olsun. Hayatınızda alakanız olmadığı Bangladeşlileri "sömürdüğünüz" için, gelecek Pazar kilisede günah çıkarırsınız artık.

3) Açlık sınırı $2 değil, o yoksulluk sınırı.

1.5 milyar kişinin, açlık sınırının *yarısında* yaşayabildiğine nasıl inanıyor insanlar? Güneş enerjisiyle mi beslendiklerini düşünüyorlar?

Ama "1.5 milyar yoksul" rakamı da yalan çünkü +

4) Yoksulluk tutarlı biçimde hesaplanmıyor.

Fakir ülkelerde $1.25 veya $2 sınırı varken, gelişmiş ülkeler "curve yapıyor" (örnek: en alttaki %15).

oxfamblogs.org/fp2p/should-po…

Dolayısıyla 1.5 milyarın yarısı, gelişmiş ülke "fakirleri". Mutlak ölçütlerden gidersek tablo çok farklı:

5) Dünya Bankası'nın yoksulluk limiti ($1.90) altında yaşayan nüfus, 1990-2010 arası yarıya düşmüş. Hedeflenenden 5 sene önce.

Yani 1.5 milyar kişi $1 altında yaşamıyor, 760 milyon $1.90 altında yaşıyor.
worldbank.org/en/topic/pover…

($1.90 limiti PPP, yani alım gücüne oranlı)

Özetle hem durum sanılandan iyi, hem de gelişme hızlı. Gelelim asıl konuya:

En zengin 85 kişi, en yoksul 1 milyarın yoksulluklarının sebebi değil. Warren Buffett, Çinli köylüleri sömürdüğü için zengin olmadı. Google'ın piyasa değeri, gariban Türk işçisinin teri ile artmıyor.

Ultra zenginleri bırakın, siz niye %1'desiniz? Hırvat bir mühendis, Hırvatistan'ın emperyalist politikaları sayesinde mi rahat?

Adaletsizlik istatistiklerini yanyana görünce, otomatikman sebep-sonuç ilişkisi kuruyoruz. Halbuki "siz ayrı dünyaların insanlarısınız".

Yanlış tanı, yanlış tedaviyi de beraberinde getiriyor: Sosyalizm, bu sorunlara çare mi hakikaten?

Pastanın büyüklüğü (gelişim) ve onun paylaşımı (adalet) ayrı şeyler. Sosyalist ülkelerde adalet olsa bile -ki yok- pasta yetmiyor. Pastayı bırak, ekmek bulamıyorlar.

Çin'e bakın:

Servet adaletsizliği artıyor ama pasta tam 35 kat büyüdüğü için, yoksulluk oranı %80'lerden %10'lara düştü.

35 senede 600 milyon Çinli'nin sefaletten kurtulup pastayla tanışması, yani tarihin açık ara en büyük toplu kalkınması bir sosyalist başarı öyküsü değil.

"Çin gerçek bir sosyalizm miydi ki" tartışmasına girmeye gerek yok. Onun sonu gelmiyor.

Asıl soru şu: 600 milyonu sefaletten kurtaran *daha fazla* sosyalizm miydi?

Daha fazla sosyalizm bazen daha fazla sefalet -ve otokrasi- yarattı ama ne zaman toplumları sefaletten kurtardı?

Kore'den, Doğu Almanya'dan ve Çin'den alınamayan dersi bugünlerde Venezüella veriyor. Kaç tane daha başarısız deney gerek bir hipotezin çökmesi için?

İşin aslı, kapitalizm ile sosyalizm arasında öyle siyah-beyaz bir ayrım da yok +

Bugün en başarılı kapitalist toplumlarda, geçen yüzyıldaki sosyalistlerin rüyalarında göremeyecekleri sosyal politikalar kök salmış: 40 saat çalışma, herkese oy hakkı, sağlık ve yüksek eğitim, vs...

Yarın otomasyon arttıkça bu politikalar da artacak.

Her gelişmiş ülke "universal basic income" tartışacak. Zaten benim Trump eleştirilerimin de %90'ı, ABD'nin sosyal politikalarını zayıflatması yüzünden.

Fakat Avrupalı zenginle Afrikalı fakiri yanyana koyup, "çare Sosyalizm" demenin ne kadar hatalı olduğunu anladık umarım.

(son)

Bir iki düzeltme yapayım:

1) 30bin euro servet, sizi en zengin %1'e sokmuyor. Onun için 720 bin euro lazım.

Ama orada "yeni yaratılan servetten alınan pay"ı konuşuyorduk. Ayşe'nin bilmeden verdiği o istatistikte %1'e girmek için, son senede servetinizin 30k euro artması yeter.

2) Servet adaletsizliği, genelde gelir adaletsizliğinden de büyüktür. Ve ikisi de büyük sorun. Bu konulara merak salan en azından Piketty'i okusun.

(Kitabı çok uzun gerçi de, özetlerini okuyun, adamın tezleri hakkında yazılan makalelerin haddi hesabı yok)

3) "Sosyalizmin başarısızlığı dış faktörler yüzünden (ambargo, darbe, vs)" diyenlere iki tip cevap verdim.

İlk cevap bu önkabulu doğru farzediyor: Labda değil dünyada olduğumuz için, "kendi iyi de çevresi kötüydü" demek yeterli değil. Ayakta duramıyorsa ne işimize yarayacak?

İkinci cevapsa o önkabulü sorguluyor: Dış etkenler herkes için var ama etkisi ne kadar, asıl soru bu. Bazı sosyalizm deneylerinde bu etki azdı

Yine Çin örneği: Great Leap Forward'ın, devasa bir açlığa dönüşmesi, bir ABD ambargosu yüzünden veya IMF kredileri yüzünden olmadı.

4) Son olarak, bu konuları tartışmasını bilmeyen bazı insanlar var.

Bu bir "kapitalizm süper, sosyalizm rezalet" floodı değildi. İkisini, birbirinden uzakta iki nokta yerine, kesişimleri olan iki küme olarak düşünmek lazım. Her ülke, bu çok boyutlu kesişimlerin bir noktasında.+

Örneğin, bugün dünyadaki "en sosyalist" ülkelerin çoğu, kapitalizmi benimsemiş ve zenginleşmiş ülkeler. Yani dünya o kadar net değil.

Dahası, hangi politika kombinasyonunun doğru olduğu da, toplumun şartlarına göre değişiyor. Flood'ın ikinci ana fikri de buydu. Örneğin +

1980'de Çin'i kurtaran politikalar kümesi, daha kapitalistti. Ama aynı politika dengesi, 30 sene sonra da aynı sonuçlara yolaçmayacak.

Bir noktadan sonra pastanın paylaşımı, büyümesinden daha önemli oluyor. Bugün bence ABD'ye gereken politika kümesi daha sosyalist.

(yine son)

https://twitter.com/imTolstoyevski/status/1013541358580191233

Ek: Uzaktan alakalı bir flood: Kıtlık ve Açlık grafikleri

"uzaktan" çünkü sosyalizmle doğrudan bağ kurmadım (yine de Çin ve SSCB'ye bir bakın)

"alakalı" çünkü Dünya çoğumuzun sandığından daha hızlı biçimde daha iyiye gidiyor. Kolay gelsin

https://twitter.com/imTolstoyevski/status/1013757979898929152