Hipertansiyon,bütün hayati organları sinsice tahrip eden ciddi bir hastalık.Hem de bunu çok belirti vermeden yapıyor.O yüzden de “Silent Killer” yani sessiz katil olarak tanımlanır.
Genetik yatkınlık yanında uzun süreli stres en önemli nedeni.Nelere yol açtığını kısaca anlattım.
Genetik yatkınlık yanında uzun süreli stres en önemli nedeni.Nelere yol açtığını kısaca anlattım.
Damarların büzülmesi ve daralmasıyla (vasokonstriksiyon) başlıyor süreç.Dolaşımdaki kan hacmi değişmediği ve aynı damar sistemi içinden geçmek zorunda olduğu için kanın damar duvarına uyguladığı basınç artar.
Buna hipertansiyon diyoruz.
Normalde 130/80 mmhg nın altında olmalı.
Buna hipertansiyon diyoruz.
Normalde 130/80 mmhg nın altında olmalı.
Peki,hipertansiyon hangi problemlere yol açar?
4 önemli sorun yaratır:
1-Kanın sürekli olarak yüksek basınçla damar yüzeyine çarpması,o kadife gibi dümdüz yüzeyi yıpratır,hasar oluşturur.Bu hasar,ATEROSKLEROZ dediğimiz damar tıkanıklığına kadar giden süreci başlatır.
4 önemli sorun yaratır:
1-Kanın sürekli olarak yüksek basınçla damar yüzeyine çarpması,o kadife gibi dümdüz yüzeyi yıpratır,hasar oluşturur.Bu hasar,ATEROSKLEROZ dediğimiz damar tıkanıklığına kadar giden süreci başlatır.
Damar tıkanıklığı,tüm hayati organlar için büyük tehlikedir.
Kalp damarları tıkanınca kalp krizi,beyinde olursa felç,böbreklerde ise böbrek yetmezliği gibi ağır sorunlara neden olur.
Kalp damarları tıkanınca kalp krizi,beyinde olursa felç,böbreklerde ise böbrek yetmezliği gibi ağır sorunlara neden olur.
2-Daralmış damarlar nedeniyle kalbin önündeki yenmesi gereken direnç yani rezistans çok artar.Bu da kalbin aynı miktarda kanı pompalayabilmesi için daha fazla enerji harcaması yani zorlanması demektir.
Böyle zorlanarak çalışma, kalp kaslarının kalınlaşması ve kalp büyümesine yol açar.Sonraki aşama artık kalbin zaman içinde yorulması ve pompa gücünün azalmasıdır.
İşte bu çok tehlikeli KALP YETERSİZLİĞİ durumudur.
İşte bu çok tehlikeli KALP YETERSİZLİĞİ durumudur.
3-Hipertansiyon,kalpten çıkan ana aort damarını da basınçla genişleterek AORT ANEVRİZMASI dediğimiz çok riskli bir hastalığa neden olur.Göğüs veya karın bölgesindeki aort damarı normalde 2-2.5 cm iken 5- 6 cm ye kadar genişler.
Damar böyle balonlaşıp genişledikçe duvarı incelir,dayanıksız hale gelir.İşte aort yırtılması yani aort disseksiyonu ya da damarın patlaması yani perforasyon böyle oluşuyor.İç kanamayla ölüm demektir.
4-Hipertansiyon ayrıca beyin damarlarında da yüksek basınç nedeniyle patlamalara yol açar.Ani hipertansiyon krizlerinde oluşan BEYİN KANAMASI bu nedenledir.
Kronik hipertansiyon beyin damarlarında da balonlaşma yani anevrizma oluşturarak beyin kanaması yaratabilir.
Kronik hipertansiyon beyin damarlarında da balonlaşma yani anevrizma oluşturarak beyin kanaması yaratabilir.
İşin en kötü tarafı,hipertansiyon içten içe bu kadar travma yaratırken hemen hiç belirti vermeyebilir.
Bazen enseden başlayıp tüm kafaya yayılan zonklayıcı ağrılar ya da denge kaybı yani yürürken sanki biri arkadan itiyormuş gibi veya yer kayıyormuş gibi hisler olabilir.
Bazen enseden başlayıp tüm kafaya yayılan zonklayıcı ağrılar ya da denge kaybı yani yürürken sanki biri arkadan itiyormuş gibi veya yer kayıyormuş gibi hisler olabilir.
Hipertansiyonun neden olduğu bu ölümcül hastalıklar son yıllarda çok arttığı için ve araştırmalar da damar tahribatının çok erken başladığını gösterdiği için artık sınırı 13/80 mmhg olarak belirliyoruz.
Eskiden 160/90 diyorduk,yıllar içinde önce 150/90 a sonra 140/90 a inmişti.
Eskiden 160/90 diyorduk,yıllar içinde önce 150/90 a sonra 140/90 a inmişti.
Peki,bu kadar büyük belalar yaratan hipertansiyonu nasıl önleyebiliriz,nasıl korunabiliriz?
Yaşam tarzı değişikliği ve beslenme alışkanlığını düzenlemek şart.Şu 3 önlemi çok tavsiye ediyoruz:
Yaşam tarzı değişikliği ve beslenme alışkanlığını düzenlemek şart.Şu 3 önlemi çok tavsiye ediyoruz:
1-Hemen kilo vermek,obeziteden kurtulmak,
2-Akdeniz diyeti şeklinde beslenme tarzı: Sebze,meyve,deniz ürünleri,baklagiller ağırlıklı,tam tahıllı karbonhidrat var ama ölçülü,kırmızı et az,şeker yok.
(DASH diyeti,Dietary Approach to Stop Hypertension)
3-Fiziksel egzersiz(yürüyüş).
2-Akdeniz diyeti şeklinde beslenme tarzı: Sebze,meyve,deniz ürünleri,baklagiller ağırlıklı,tam tahıllı karbonhidrat var ama ölçülü,kırmızı et az,şeker yok.
(DASH diyeti,Dietary Approach to Stop Hypertension)
3-Fiziksel egzersiz(yürüyüş).
-“Ya hocam,ne yesem yarıyor,kilo veremiyorum,hem yürümeye de fırsat,vakit yok.Yani bu önerileri uygulamak çok zor” şeklindeki yakınmalara cevap şöyle:
-“O zaman alternatif,yukarıda yazılan ağır,ölümcül hastalıklar.Bir daha okuyalım ve seçimi yapalım:)”
-“O zaman alternatif,yukarıda yazılan ağır,ölümcül hastalıklar.Bir daha okuyalım ve seçimi yapalım:)”
Son olarak asıl nedeni söyleyelim:
Her şeyi başlatan,en başta söylediğim damarların daralması yani vasokonstriksiyondu.Neden büzülüyor damarlar?
İşte kronik stres ve buna bağlı salgılanan stres hormonları ana neden.Adrenalin ve noradrenalin damarları büzerek tansiyon yükseltirler
Her şeyi başlatan,en başta söylediğim damarların daralması yani vasokonstriksiyondu.Neden büzülüyor damarlar?
İşte kronik stres ve buna bağlı salgılanan stres hormonları ana neden.Adrenalin ve noradrenalin damarları büzerek tansiyon yükseltirler
Tabii tüm hipertansiyon hastalarının yaklaşık %90 ında asıl neden KRONİK STRES dir.(Primer Hipertansiyon).
Stres ve çözümü konusunu yazmıştım,eklerim.
%10 vakada ise vücuttaki başka hastalıklar nedeniyle tansiyon yükselir.(Sekonder Hipertansiyon).
Bunu da sonra konuşuruz.
Stres ve çözümü konusunu yazmıştım,eklerim.
%10 vakada ise vücuttaki başka hastalıklar nedeniyle tansiyon yükselir.(Sekonder Hipertansiyon).
Bunu da sonra konuşuruz.
Küçük bir ekleme:
Hipertansiyon,kalp yetersizliğine giden süreçte kalbi çok zorladığı için çarpıntılara,tehlikeli aritmilere yani atriyal fibrilasyona da neden olabilir.O halde şöyle diyelim:
1-Ateroskleroz
2-Kalp yetersizliği ve aritmiler
3-Aort anevrizması
4-Beyin kanaması.
Hipertansiyon,kalp yetersizliğine giden süreçte kalbi çok zorladığı için çarpıntılara,tehlikeli aritmilere yani atriyal fibrilasyona da neden olabilir.O halde şöyle diyelim:
1-Ateroskleroz
2-Kalp yetersizliği ve aritmiler
3-Aort anevrizması
4-Beyin kanaması.
Asıl nedenin kronik stres olduğunu söylemiştim.Mekanizması ve çözüm önerileri şöyle:
Uzun süren stres asıl neden diyoruz ama şu yaşam özellikleri de hipertansiyon oluşumuna katkıda bulunuyorlar ve tedaviye daha dirençli hale getiriyorlar:
—Uykusuzluk veya rahat uyuyamama,
—Obezite ve hareketsiz yaşam,
—Hızlı ve tam çiğnemeden yemek,
Bu 3 sorun da tam çözülmeli!
—Uykusuzluk veya rahat uyuyamama,
—Obezite ve hareketsiz yaşam,
—Hızlı ve tam çiğnemeden yemek,
Bu 3 sorun da tam çözülmeli!
Hipertansiyonun tedavisine gelince,çok iyi haber ki,tedavi çok kolay ve zahmetsiz.
Yukarıda bahsettiğim yaşam tarzı değişikliklerine ilaveten çok etkili ilaçlar var.Bunlar 3 grupta toplanabilir:
Yukarıda bahsettiğim yaşam tarzı değişikliklerine ilaveten çok etkili ilaçlar var.Bunlar 3 grupta toplanabilir:
1-Damar genişletici ilaçlar (Vasodilatatör ilaçlar),
Madem tansiyon yüksekliğinin nedeni damarların büzülmesiydi,o halde biz bu damarları tekrar genişletirsek yani dilate edersek sorunu çözmüş oluruz.
Yeni çıkan ilaçlar hep bu gruptan ve çok etkililer.
Madem tansiyon yüksekliğinin nedeni damarların büzülmesiydi,o halde biz bu damarları tekrar genişletirsek yani dilate edersek sorunu çözmüş oluruz.
Yeni çıkan ilaçlar hep bu gruptan ve çok etkililer.
2-İdrar söktürücü ilaçlar (Diüretikler),
Vücuttan fazla tuz ve suyu attırarak damarlar içinde dolaşan kan hacmini azaltırsak yine damar duvarına yapılan basıncı düşürmüş oluruz.
Vücuttan fazla tuz ve suyu attırarak damarlar içinde dolaşan kan hacmini azaltırsak yine damar duvarına yapılan basıncı düşürmüş oluruz.
3-Kalbin pompa gücünü azaltan ilaçlar ( Beta Blokerler),
Çelişki gibi gelecek ama,kalp büzülmüş damarlara ve yüksek dirence doğru çalışmaya zorlanırken o daha yorulmadan biz pompa gücünü ölçülü bir şekilde azaltıyoruz.Böylece hem tansiyonu düşürmüş hem de kalbi korumuş oluyoruz.
Çelişki gibi gelecek ama,kalp büzülmüş damarlara ve yüksek dirence doğru çalışmaya zorlanırken o daha yorulmadan biz pompa gücünü ölçülü bir şekilde azaltıyoruz.Böylece hem tansiyonu düşürmüş hem de kalbi korumuş oluyoruz.
Hastanın bütün diğer özelliklerini dikkate alarak bu ilaçları tek tek veya kombine olarak kullanabiliriz.
Burada önemli olan ilaçların hiç kesilmeden uzun zaman boyunca düzenli kullanımı.
Çünkü tansiyon genellikle hayat boyu sürebilir ama bu düzenli kullanımla hiç sorun yaratmaz.
Burada önemli olan ilaçların hiç kesilmeden uzun zaman boyunca düzenli kullanımı.
Çünkü tansiyon genellikle hayat boyu sürebilir ama bu düzenli kullanımla hiç sorun yaratmaz.
“Düşük tansiyonlu olan ve az yemek yiyip çok hareket eden insanlar uzun yaşarlar” diyerek bitirelim:)
Hipertansiyon için ilaçtan önce alınması gereken ve benim de ısrarla önerdiğim önlemleri anlatan Columbia üniversitesinden gelen yazıyı paylaşmak istedim.
