Geçmişten bu yana, teveccüh gösterip takip eden, değerli tüm takipçi arkadaşlarımın bildiği üzere, #DolarTL nin seyrini, HEP, teknik analiz yardımı ile takip etmeye, çabalamaktayım.. Peki TEMEL çerçevede bakıldığında acaba ne olup bitmektedir?
(2) Elbette değerli ekonomist /stratejist arkadaşlarımızın söylemleri, mutlaka ki, çok daha muteberdir.. Ben sadece kendimce, temel çerçevedeki dikkatimi çeken bazı değerlendirmelerimi /düşüncelerimi paylaşacağım :
(3) DolarTL nin seyrini, TALEP ve ARZ belirler.. Talep ve Arzı ise, etkileyen sayısız faktör bulunmaktadır.. Bu faktörleri sınıflandırmak gerekirse; Ekonomik - Politik - Siyasi - Jeopolitik, haber ve gelişmeler, VE alternatif para piyasaları VE diğer haber ve gelişmeler denebilir
(4) Tabii ki tüm bunların her birinin, bir İç, ve bir de Dış, ETKENLER şeklinde düşünülmesi gerekir.. Yani örneğin İç Ekonomik Haber ve Gelişmeler, Dış Ekonomik Haber ve Gelişmeler, gibi gibi..
(5) Bu sınıflandırma çerçevesinde bakınca her bir faktör için söylenebilecek sayfalarca söylem mümkün.. Ancak bu söylemler bi yana, Ben kendimce #DolarTL seyri üzerinde, talep ve arzı etkileyen en önemli faktörlerden birinin de FED, para ve faiz politikası olduğu düşüncesindeyim
(6) Ülkemizde 2000lerin başında yaşanan kriz sonrası, Şubat2001de KUR REJİMİ değişmiş ve serbest dalgalı kur rejimine geçilmişti.. Kur Rejimi Değişimi sonrası #DolarTL Mart2003de 1.79a yükselmişti.. Sonraki 10 YIL boyunca (yazı ile ON YIL) kur, 1.80-1.15 arasında seyretmişti..
(8) Söz konusu 10yıl boyunca #DolarTL yi 1.80-1.15 bandında tutan en önemli faktör, o dönemde FEDin uyguladığı “düşük faiz ve bol dolar” politikası idi..FEDin bu politikası sayesinde hemen hemen tüm gelişmekte olan ülkelere olduğu gibi o dönemde ülkemize bolca SICAK PARA girmişti
(9) 10YIL boyunca süren bu “cicim dönemi” Mayıs2013de o günkü FED başkanın “artık parasal genişleme yapmayacağız ve yakın bir tarihte faiz artırımlarına başlayacağız” açıklaması ile, bitmişti.. Ve #DolarTL , mayıs2013de 1.80den itibaren yükselmeye başlamıştı..
(10) Mayıs2013 sonrası 1.80den itibaren DolarTL, üstte belirtilen GÜNCEL iç ve dış, ekonomik- politik- siyasi- jeopolitik- vs bazı etkenler ile de, genelde hep yükseliş eğiliminde hareket etti ve Ağustos2018de, o dönemin güncel haber ve gelişmeleri ile, 7li rakamlara ulaşmıştı..
(11) 7li rakamlardan sonra yönü değiştiren, elbette yine üstte sınıflandırılan faktörler yani çeşitli alanlarda yaşanan haber ve gelişmeler oldu : papaz serbest kaldı, tcmb faiz artırdı, abd ile ilişkiler düzeltilmeye çalışıldı vs vs vs AMA sakın gözden kaçmasın bir de ŞU OLDU :
(12) Hatırlayın lütfen : 2018 Ağustosunda Genel olarak ağırlıklı beklentiler FEDin sonraki dönemde de faiz artırımlarına ve parasal sıkılaştırmaya devam edeceği şeklinde idi.. OYSA Kİ Amerikada o dönemde BaşkanTrump FED üzerinde baskıya başlamıştı..
(13) Bu noktada bir parantez açarak belirtmek gerekir ki; finansal piyasalarda genelde hep “beklentiler” önceden fiyatlanır.. (Bu cümledeki ifadenin üzerinde uzun uzun düşünülüp anlaşılması esastır..)
(14) 2018 yaz aylarında, FEDin 2019da en az 2-3 faiz artırımı yapacağı beklentileri var idi.. Ancak daha sonra, sonbaharda, bu faiz artırımı beklentileri, ÖNCE TÖRPÜLENMEYE başlandı.. Ve sonra da, 2019da, FEDin bu sefer faiz indirimi beklentileri oluşmaya başladı..
(15) Neticeye baktığımızda da görüyoruz ki FED, 2019da bırakın faiz artırımını bir kaç kez indirime gitti, ve bu düşük faiz politikası, gelişmekte olan ülkelerde “rahatlama” sağladı. #DolarTL ye yönelik değerlendirmelerde bu etkinin genel anlamda çok gözden kaçtığını düşünüyorum.
(16) Özetle söylemek gerekir İSE; FEDin 2019u, bir önceki yılın beklentilerinin aksine, faiz artırımı değil, yılı, faiz indirimleri ile geçirmesi, TL ye çok olumlu yansımıştır ve DolarTL nin 2019da 7 ile 5 arasında dalgalanmasında bu FED politikasının etkisi çok büyüktür..
(17) Peki ya FED, önümüzdeki sene, 2020de ne yapacak? Yanılmıyorsam genel beklenti; 2020seçim yılı olduğu için BaşkanTrumpın FED üzerindeki baskısı devam edecek ve FED hem faiz düşüşüne hem de parasal genişlemeye devam edecek şeklinde.. Ben ise aynı kanaatte değilim..
(18) FED in 2020 yılı boyunca, çok daha nötr bir faiz ve para politikası izleyeceği düşüncesindeyim.. Böyle olursa da, TLnin 2020de kendi iç dinamiklerimizin etkisine daha çok maruz kalacağını düşünüyorum.. Yani kısaca, TL cephesinden bakınca FEDden pek bir hayır beklemiyorum..
(19) Dolayısı ile FED etkisi ile TLnin 2020de daha fazla değer kazanmasını pek beklemiyorum. (DolarTLde FED etkisi ile pek bir düşüş beklemiyorum demektir bu.. Umarım anlaşılıyordur..)
(20) O zaman iş, kendi iç dinamiklerimize kalıyor.. Orada da özellikle jeopolitik alanda risklerin çok yüksek olduğu endişesindeyim.. Daha açık bir ifade ile KuzeySuriyedeki gelişmeleri çok dikkatli okumak gerektiğini düşünüyorum..
(21) Bu konudaki düşüncelerimi de, başla bir akışta paylaşırım.. Ben bu akışta 2019daki DolarTL seyri üzerindeki, pek konuşulmayan FED etkisini ve 2020deki olası FED etkisini özellikle vurgulamak istedim.. Bilginize sevgiler
