İki kitap, iki çocuk ve yıkılan bir vatan. Suyu Arayan Adam & Batış Yılları karşılaştırma.. 
Türk edebiyatının iki klasik eserinde Şevket Süreyya ve Falih Rıfkı aynı çocukluk hatıralarına sahiptir. Şevket Süreyya çocukluğunu bir yangınla anlatmaya başlarken Falih Rıfkı hayatını anlatırken şu soruyu soruyordu
"Kendime ilk defa ne zaman Türk dediğimi pek hatırlamıyorum"
"Kendime ilk defa ne zaman Türk dediğimi pek hatırlamıyorum"
Bu soru hiç şüphesiz ki yetişen asker sınıfın 1900'lerin başında aidiyetini sorgulayanlar için geçerliydi..İki çocuk tezatların olduğu manzaraları gördü, Şevket Süreyya Edirne'yi Falih Rıfkı ise İstanbul'u. Şevket Süreyya'nın çocukluğunu açıkçası daha hareketli bulurum
Çocuk Şevket Süreyya'nın anıları, Necati Cumalı'nın Makedonya 1900 eserindeki hikayelere benzer. Dağa kaldırılan beyleri, basılan köylerin hikayelerini dinler.. Falih Rıfkı ise yasaklardan dert yanar çocukluğunda en büyük heyecanı Japonların Rusları yenmesidir.
Falih Rıfkı İstanbul'da kendini arayan her çocuk gibi Tevfik Fikret'in Sis şiirini ezberliyor, Namık Kemal'i okuyordu. Şevket Süreyya ise çocukluğunda çetecilik oynuyordu. Şevket Süreyya en heyecanlı oyunlarını Rum ve Bulgar mahallesindeki çocuklarla yaşadığını anlatır
Peki neden? Falih Rıfkı için İstanbul "Büyük Köy" idi. Çocukluğundaki İstanbul, Müslüman mahallerinin iptidai olduğu şehirdir. Onun çocukluğunda gördüğü şehir Hıristiyanların refah içinde yaşadığı, Beyoğlu'nda Türkçe konuşulduğunda kendisine cevap verilmeyen bir yerdi
Şevket Süreyya ise çocukluğunda bunlardan daha farklı anıları biriktirdi. Her Balkan muhacirinin olduğu gibi annesinden ailesinin göç hikâyelerini, mahallesindeki yaşlılardan ise Edirne'nin cin, peri ve dev gibi masallarını dinledi.
Falih Rıfkı çocukluğunda yangın ve hırsızdan korkardı, Ramazanda oruç tutma baskısından yakınırdı. Şevket Süreyya ise çocukluğunda namaz kılarken aklına babası gelirdi Bahçıvan Mehmet Ağa. Babası için
"Ona en üzüntü veren şey çiçekleri koparmaktı" diye anlatacaktı
"Ona en üzüntü veren şey çiçekleri koparmaktı" diye anlatacaktı
Çocuk Falih Rıfkı "Bir gün Hıristiyanlar gibi kâgir evlerimiz olmayacak mı?" diyordu . Onun "Büyük Köy" olarak anlattığı İstanbul'da Hıristiyanların mahallelerini gıpta ile izliyor ve şunu soruyordu "Ahirette cennet bizimse neden dünya, müslümanlar için cehennem" diyordu
Bir İmparatorluk Masalı.. Şevket Süreyya okulda gördüğü Osmanlı İmparatorluğu haritasıyla övünüyordu. Devletin sınırları onun çocuk aklını almıştı ders aralarında tüm sınıf arkadaşlarıyla "Bizim topraklarımız! Bizim Devletimiz!" diyorlardı. Oysa gördükleri topraklar bizim değildi
Çocuk Falih Rıfkı İstanbul'da şapkaya takmıştı. Onun çocukluğunda büyükler şapkayı putperestlik alameti görüyordu. Gizlice Fransız İhtilali tarihini okuyor okul müdür Hüseyin Cahit'in yazılarıyla bir şekilde Beyoğlu'nda dükkanların kepenklerini kapattırmayı başarı sayıyordu
Çocuk Şevket Süreyya o yaşında artık ülkeyi kurtarabilecek tek gücün Ordu olduğunu inanıyordu. Ordu onun çocuk aklıyla bütün gücün topladığı yerdi ama onun ifadesiyle Padişah bir türlü kılıcını çekemiyordu. Aynı tutku Falih Rıfkı'da da vardır bu padişah Sultan Abdulhamit'dir.
İki çocuk hemen hemen aynı yaşlarda 1908'de Sultan Hamid'i adeta bir engel olarak görmüştür. Şevket Süreyya o giderse ülkenin sınırının yeniden Tuna Nehri kıyılarına varacağını Falih Rıfkı ise o dönemde İttihatçılara inanmayı ilerleme ve yurtseverlik olarak tanımlayacaktı
İki çocuk yani Şevket Süreyya ve Falih Rıfkı Türkiye'nin batışına ve yeniden ayağa kalkışına şahit oldular. İkisinin de abileri şehit oldu biri Balkan Harbi'nde diğeri Sarıkamış'da. Bu travmalarla büyüdüler.. İki çocuğun hikâyesini okumak için Suyu Arayan Adam & Batış Yılları
