Thread by @tolgagerger

Sivas Kongresi'nin 100.yılına geldik. Mustafa Kemal Paşa ve ülkenin çeşitli yerlerinden gelen delegeler Sivas'ta kongre gerçekleştirecekti.. İstanbul'da yoğunlukla aydınların eğilimi İngiltere veya ABD Mandasıydı Damad Ferid Paşa Hükümeti ise Kongreyi durdurmak istiyordu...

22 Haziran 1919 Amasya Tamimi'nden sonra Sivas'ta ulusal bir Kongre toplanacağı kesinleşmişti. Bu süreç zarfında Mustafa Kemal Paşa askerlikten istifa etmiş, basında ise ABD mi İngiliz Mandası'na mı girelim tartışması yaşanıyordu.. Yazı Refi Cevad'a ait "Amerika değil İngiltere!"

Manda fikri o denli güçlüydü ki Sait Molla Türkçe İstanbul gazetesinde "İngiliz Taraftarıyım" başlıklı yazısında ülkenin İngiltere egemenliğine bırakılması durumunda ancak kurtuluşa erişebileceği fikrini savunuyordu.

Sivas Kongresi öncesinde İngiltere'ye destek veren yayınlar artmıştı. Sultan ile Kral George'un resimlerini yan yana yayınlanıyor İngiltere'nin "dünyanın en adil, en namuslu, en haşmetli" devleti olduğu ifadelerine yer veriliyordu

İstanbul'da ise Damad Ferid Hükümeti uzun zamandır Mustafa Kemal Paşa ve ona destek verenleri durdurmaya çalışıyordu, Ali Fuat Paşa 20. Kolordu Komutanlığı görevinden alınmıştı.. Hükümet, Elazığ Valisi Ali Galip Bey'e Kongre'ye katılanların tutuklanmasını istemişti

Hükümet Mustafa Kemal Paşa'yı durdurmak için ordu müfettişliği görevini kaldırmış, Mustafa Kemal Paşa'nın taşıdığı nişan ve madalyalar geri alınmış hatta şifreli telgraf gönderilmesini bile yasaklamıştı. Bu baskı alıntında Sivas'a çağrılan temsilcilerin ancak yarısı gelebilmiştir

İngiltere'nin olayları çok yakından takip ettiği bilinen bir gerçek. 7 Ağustos gününe ait bir raporda Erzurum'daki Kongre'ye Mustafa Kemal yandaşları, Azerbaycan Tatarları ve öteki Müslüman unsurların katıldığı amaçlarının ise birleşik bir Türkiye kurmak olduğu bildiriliyordu

Sivas Kongresi'nin katılımcı sayısı muhteliftir. Genel kabul edilen 31 temsilci.. Anadolu hareketinin karşıtları kongreleri ve direnişi İttihatçı bir uzantı olarak görüyordu. Şurası çok açık İttihatçıların Kongreler dahil sivil ağda çok güçlü bir etkisi olduğunu söyleyebiliriz

Türkiye çapında farklı yerlerde kongrelerin yapılmasının nedeni gerçekleşecek Milli Mücadele'nin örgüt yapısı, şekli ve tavrı içindir. Sivas dahil temsil gücünün yoğun olduğu bu kongreler en nihayetinde TBMM'yi oluşturmuştur

Bu yazı 100 yıl önce bugün yazıldı. Ali Kemal Bey "bol soru işaretli"köşe yazısında
"Zorbaların, mütarekeden sonra gene saltanat sürmeye çalışacaklarını kim hayal edebilirdi?" ifadesini kullanıyor. İstanbul'un Anadolu hareketini, İttihat ve Terakki devamı olarak gördüğü açık

Manda eğiliminde olanlar bunu ülkeye ihanet olarak düşünmüyorlar aksine kurtuluş reçetesi olarak görüyorlar. Her konuya zıt görüşleri var örneğin Lenin ve Troçki'ye
"Ayaktakımının hareketlerinden doğan cereyena uymaya mecbur olarak Rusya'yı harap etmiş iki şahsiyet" diyorlar

100 yıl önce bugünlerde İstanbul basını, Manda veya Damad Ferid Paşa Hükümetini desteklediği zaman rahatlıkla yazabiliyor. Ege'de başlayan direniş haberini veya Damad Ferid Paşa Hükümetini eleştiren bir yazı çıktığında ise okuyucu boş sayfalarla karşılaşıyor yani Sansür

Sivas Kongresi'ne gelen süreçte Anadolu'da yaşanan gelişmeleri halka duyurmaya yönelik bir çaba var. Örneğin Kastamonu Açıksöz gazetesi gibi yayın organları Milli Mücadele'ye destek vermeye başlamıştı (Açıksöz Gazetesi kadrosu. Fotoğraftaki kişi İsmail Hakkı Uzunçarşılı'dır)

Mustafa Kemal Paşa 4 Eylül 1919 gününe gelindiğinde madalyaları alınmasına rağmen hatta kendisi hakkındaki suçlamalara rağmen diplomatça bir tavırla sürekli Damad Ferid Paşa Hükümetini hedef göstererek hamlelerde bulunacaktı. Bu tavır uzun bir zaman devam etti.

Sivas Kongresi'nin 100.yılına gireceğimiz bu günde Karabekir Paşa'nın Gazi'ye olan desteğini özellikle belirtmemiz gerekiyor. Hemen her olayda(Ali Fuat Paşa'nın görevden alınmasını eleştirmiştir vb) Karabekir Paşa Mustafa Kemal Paşa'nın yanında olduğunu açıkça belirtmiştir

Sivas Kongresi öncesinde manda eğilimine karşı çıkanlar İstanbul'da var mıydı peki? Sansüre ve baskıya karşı Mehmet Fuat Bey(Köprülü) gibi simalar "Türk Milliyetperverliği" başlıklı yazılar ile Manda fikrini üstü kapalı sözler ile eleştirmiştir

Mustafa Kemal Paşa başlığını taşıyan bu yazı 6 Ekim 1919 tarihine ait. Mustafa Kemal Paşa'ya "Milli Kahraman" ifadesinin ilk kez belirtildiği bu yazı Sivas Kongresi'nin sonuçlarından biri olarak Damad Ferid Paşa Hükümeti'nin istifası sonrası yaşanan gelişmelerle alakalı.

Sivas'daki Kongre'nin etkisiyle Damad Ferid Paşa Hükümeti düşecekti. Bu karşılıklı hamlelerin yapıldığı bir mücadele..
Milli hareketin başında bulunanların Mustafa Kemal Paşa, Rauf Bey ve Ali Fuat Paşa olduğu belirtilmiş