Thread by @SanatnTarihi

Herkese merhaba. Bugün sizlere Pablo Picasso'nun Mavi Döneminden ve bu döneme örnek olarak ''Hayat'' adlı eserinden bahsedeceğim...

Başlıyorum...

Pablo Picasso hiç şüphesiz sanat tarihine kübik resimleri ile damga vurmuştur. Avignonlu Kızlar ya da Guernica gibi eserleri bugün popüler kültür için oldukça önemli eserler diyebiliriz. Ancak Picasso kübist bir ressam olmadan önce bir dışavurumcu olarak eserler ortaya koyuyordu.

Dışavurumcular/Ekspresyonistler genellikle sert konuları, sert duyguları ele alırlar. Yaptıkları resimlerde aşk açısı, nefret, kıskançlık, kin, ölüm, hastalık gibi duygular ağırlıklıdır.

Bu yüzden genellikle toplum tarafından dışlanmış, kırılmış insanlar Ekspresyonist yani Dışavurumcu resimlerde önemli rol oynarlar. Hasta insanlar, dilenciler, sarhoşlar, fahişeler, palyaçolar gibi pek çok figür görürüz resimlerde.

Yani kısacası Ekspresyonist ressamın acılarla yoğrulmuş olması gerekir genelde. Tabi böyle olmayan örnekler de var ve bunlar Ekspresyonizm içinde farklı gruplara ayrılırlar.

Ama çoğunun hayatları acılı, kasvetli ve sansasyoneldir… Mesela Edvard Munch annesi ve kız kardeşini kaybetmesinin ardından bir de üstüne aşk acısı yaşıyor.

(Edvard Much, Hasta Çocuk)

‘İçimdeki cinleri kovmak için yaptığım imajlar’ diyor resimleri için. Normal mi? Kesinlikle değil. Resimleri güçlü ve rest duygular içeriyor mu? Kesinlikle…

Pablo Picasso ise o yıllarda henüz Madrid’de iken Casagemas adında bir genç ile arkadaş olur. Bu genç ve yetenekli iki sanatçı o dönem sanatçıların başkenti durumunda olan Paris’e gitmeye karar verirler.

Ancak Paris günleri onlar için çok da eğlenceli geçmeyecektir. Çok büyük bir fakirlik yaşar ve zor günler geçirirler. Picasso çoğu zaman geçimini genelevlerin duvarlarına yaptığı resimlerle sağlar ve bunun karşılığında her zaman para almaz.

Ödemeyi başka şekilde kabul etmek genç Picasso’nun işine gelmektedir. Ancak yakın dostu Casagemas fahişelerle vakit geçirmekten hoşlanmaz ve ressamlara modellik yapan genç bir kadına aşık olur. Kadının adı Germaine…

Ancak bu genç model Casagemas’ın aşkına karşılık vermez. Casagemas ise umutsuzca kadını istemeye devam eder ve bu aşkından asla vazgeçmeyecek gibi görünmektedir.

Umutsuzluğa sürüklendikçe alkol ve morfin kullanımını aşırı şekilde arttıran genç sanatçının hayatındaki tüm desteği Pablo Picasso olur. Picasso onu kendine getirebilmek için uğraşır...

Ancak ne yaparsa yapsın dostunun aşkından vazgeçmeyeceğini anlayan Picasso Casagema ile birlikte Madrid’e geri dönmeye karar verir. İspanya’ya vardıklarında Picasso arkadaşını yalnız bırakır ve kara sevdaya tutulmuş olan genç adam ilk fırsatta Paris’e geri döner

Kadının karşısına çıkar ancak elinde bir silah vardır. Germaine’i öldürmeye çalışır ancak başaramaz.

O anda da Germaine’nin gözlerinin önünde silahla kendini vurarak intihar eder...

Bu ölümden ise Picasso kendini sorumlu görmeye başlar. İspanya’ya gittiklerinde onu bıraktığı için dostunun öldüğünü düşünür. Ancak Picasso aslında istemeyerek bırakmamıştı dostunu

Kendisine de zarar verdiğini düşünerek İspanya’da ondan uzaklaşmak adını terk etmişti diyebiliriz. Sonrasında ne mi oldu? Artık yakın dostu ölmüş olan Picasso kasvetli bir mavi ile boyamaya başladı tuvalindeki arka fonu.

Artık o bir ekspresyonistti. Picasso 1901 yılından 1904 yılına kadar tam üç yıl bu şekilde resimler yaptı. Soluk mavisi insanın içini sıkacak cinstendi ve ele aldığı konular da son derece üzücü konulardı. Picasso’nun bu dönemi ‘Mavi Dönem’ olarak adlandırılmaktadır.

Konumuz olan ‘Hayat’ isimli eseri de tipik bir Mavi Dönem resmidir. Eser için yapılan en yerinde yorumlardan biri bu resmin hayatın döngüsünü yansıttığıdır.

Resimdeki genç adam kaybettiği dostuna benzemektedir. O zaman bu resmin de arkadaşının acı dolu hayallerine bir gönderme olduğu düşünülebilir. Öyleyse kadın ise Germaine’i temsil eder...

Karamsar bakışlı kız boşluğa dalmış. Resimde sürekli bir hareket ve devinimler var. Aynı zamanda yaşam döngüsünün bir özeti olarak yorumlanan bu eserde aşırı soluk renkler ile yaratılan keder duygusu güçlü bir şekilde hissediliyor.

Eğer erkek figürü Casagema ise aşkı ile asla sahip olamayacağı ailesini işaret ettiğini görüyoruz. Bu düşünceyi destekleyen hareket ise yine genç kız figüründen geliyor.

Adam karşısındaki kadın ve bebeği işaret ederken kadın onlara değil de kederli bir şekilde başka bir yere bakıyor. Sonsuz melankoli ve varoluşun sembolize edildiği bir resim olarak yorumlanan bu eser için bir başka düşünce daha var.

Bu da erkek figürünün Picasso’nun kendisi olduğudur.
Erkek figürü aslında annesine ve kendi bebekliğine bakıyor olabilir. Artık kendi ailesi olacaktır ve hayat bu şekilde soluk mavi bir sıkıcılıkla birlikte, kendini istemsizce tekrar ediyor gibidir.

Arka planda gördüğümüz eskizler de yine bu döngüyü güçlendiren ve resimde sürekli bir devinim ve hareket yapan diğer unsurlardır. Ancak resim üzerine ne kadar düşünürsek düşünelim cevap Picasso’dadır.

Picasso kendini her zaman iyi pazarlayan bir ressam olduğu için ‘bilinmezliğin’ oluşturduğu merak ve ilgiden hoşlanır, bu yüzden de eserleri ile alakalı kafa yormamızı bekler. Kasıtlı olarak anlaşılmazlığa, bilinmezliğe oynadığını da söyleyebiliriz.

Resim ‘hayat döngüsü’ ya da ‘varoluş’ gibi çağrışımlar yapması sebebiyle aynı zamanda sembolist özellikler taşısa da figürlerin dış hatlarını belirlemeye yarayan kalın siyah konturların verilmesi, ya da figür anatomilerinin vücut hatlarının deforme edilmesi yani bilinçli bir +

şekilde bozulması gibi özellikleri ile de ekspresyonisttir.

Zaten bu dönemde sıkça işlediği anne-çocuk ilişkisi, insan sevgisi, acı, talihsizlik, yalnızlık, dışlanmışlık gibi insana kasvet veren konuları işlemesi bu resimde de güçlü bir etki ile karşımıza çıkmaktadır.

Sanatçı bu eserinde Dünyayı ne iyimser, ne de kötümser bir bakış ile ele alır. Sadece karşıt duygular arasında bir denge kurmuştur. Bu da yine ekspresyonistlerin sıkça başvurduğu bir yöntemdir.

Resme baktığımızda karmaşık duygular yaşamamız ve hüzünlenmemiz istenir. Resim içinde resim, özelliği kullanarak anlatmak istediği hayat döngüsünü güçlendirmiştir.

1903 yılında yaptığı bu eser günümüzde Cleveland Sanat Müzesinde sergilenmektedir. Okuduğunuz için teşekkür ederim. Sağlıkla ve sanatla kalın... 🖤