Een draad over het coronavirus en de dosis van het virus. En de reden dat slechte mondkapjes beter werken dan je verwacht. 👇
1/ De hoeveelheid virus waarmee je in aanraking komt maakt uit. Het aantal virusdeeltjes dat je binnenkrijgt, de virale dosis, bepaalt (1) de kans dat je besmet raakt, en vermoedelijk ook (2) de ernst van het verloop van de ziekte.
2/ De 'infective dose' klinkt als 'de dosis waarbij je besmet raakt'. Maar eigenlijk is er een kansverdeling, waarvan de infective dose het midden is. Met de infective dose raakt 50% van de mensen besmet.
Dus: de kans dat je besmet raakt is groter als de dosis groter is.
Dus: de kans dat je besmet raakt is groter als de dosis groter is.
3/ Misschien verwacht je dat 2x zoveel dosis zorgt voor 2x zoveel kans op besmetting, een lineair verband (rood).
Maar als we dosis uitzetten tegen kans krijgen we meestal een sigmoïdefunctie (blauw). Op de grafiek zie je een convex en een concaaf deel, daarover zo meer.
Maar als we dosis uitzetten tegen kans krijgen we meestal een sigmoïdefunctie (blauw). Op de grafiek zie je een convex en een concaaf deel, daarover zo meer.
4/ Lang niet iedereen die met het virus in aanraking komt wordt ziek. Vermoedelijk speelt daarom een groot deel van de blootstelling zich af in het convexe deel van de grafiek.
Daar heeft een kleine reductie van de dosis een groot effect op de kans dat je besmet raakt.
Daar heeft een kleine reductie van de dosis een groot effect op de kans dat je besmet raakt.
5/ Ook de kans dat je ernstig ziek wordt is groter als de dosis groter is. Althans, dat is wetenschappelijk gezien voor dit virus nog een hypothese, maar men vermoedt dat een hoge 'viral dose' het afweersysteem op een achterstand laat beginnen.
6/ In de woorden van viroloog Marion Koopmans:
"Het is aannemelijk dat er een relatie is tussen de dosis virusdeeltjes die je binnen krijgt en de reactie daarop. Dat je dus sneller en ernstiger ziek wordt als je meer virusdeeltjes tegelijk binnenkrijgt"
nos.nl/artikel/232984…
"Het is aannemelijk dat er een relatie is tussen de dosis virusdeeltjes die je binnen krijgt en de reactie daarop. Dat je dus sneller en ernstiger ziek wordt als je meer virusdeeltjes tegelijk binnenkrijgt"
nos.nl/artikel/232984…
7/ Laten we die twee eens bij elkaar in een grafiek zetten. Versimpeld en schematisch uiteraard, slechts bedoeld om het idee over te brengen van de relatie tussen dosis, kans op besmetting en ernst van het ziekteverloop.
8/ Voor het exacte verband tussen dosis en besmetting en ziekteverloop moet meer onderzoek worden gedaan. Maar de sterke aanwijzingen voor een verband en convexiteit helpen bij het kiezen van slimme, asymmetrische maatregelen.
9/ Twee gedachten. Ten eerste, een maatregel die niet waterdicht is, is alsnog zinvol. Denk aan niet-perfect je handen wassen. Meestal afstand houden. Handgemaakte mondkapjes. Die maatregelen tellen bij elkaar op omdat ze allemaal de dosis verkleinen.
10/ Ten tweede, alles wat de dosis beperkt is beter-dan-lineair zinvol. Als je de dosis met 30% reduceert, dan wordt de kans op besmetting misschien wel 50% of 70% kleiner. Merk op dat dit geen medische maar een wiskundige eigenschap is.
11/ In het bijzonder voor mondmaskers geldt dat het effect nog veel groter is als meer mensen ze dragen. Zowel aan de zendende als ontvangende kant wordt de dosis gereduceerd. Als iedereen ze draagt, geldt dat voor elke interactie.
12/ Het zal vermoedelijk nog lang duren voordat er vanuit de biologische of medische wetenschap een precies antwoord komt op de relatie tussen dosis en besmetting en ziekteverloop. Maar daar hoeven we niet op te wachten.
13/ Alle maatregelen die de dosis verlagen hebben zin. Handen wassen, bewegingssensoren, contactloos betalen, nog iets meer afstand houden, en misschien wel het meest de zelfgemaakte mondkapjes. Misschien is die laatste hierdoor wel de beste asymmetrische maatregel die er is!
