CBS heeft het aantal overlijdensgevallen bijgewerkt t/m week 15 van dit jaar. In dit draadje combineer ik de grafieken over sterfte per week (gesplitst op leeftijdscategorie, geslacht, en totaal) met een analyse van de oversterfte. Deze behandel ik daarna ook Europees breed.
De data komt hier vandaan: opendata.cbs.nl/statline/#/CBS… Ik heb de data gebruikt van 1995-2020. Week 1, 52, en 53 zijn eruit gehaald omdat dit regelmatig halve weken zijn en dat creëert enigszins ruis. Data die ik gebruik voor de analyses vind je hier: surfdrive.surf.nl/files/index.ph…
Ik verwijs voor de uitleg van deze analyses even naar mijn draadje van vorige week: In dit draadje maak ik opnieuw gebruik van de analyses van Galeotti, Hohmann, en Surico: github.com/sebastianhohma…
Ik maak de vergelijking deze week alleen met de periode 2016-2019 omdat de vergelijking met verder terug een beetje mank loopt omdat de bevolking toen een stuk kleiner was en de vergelijking lastiger wordt. Voor de zekerheid heb ik wel het gemiddelde van 1995-2019 erbij gezet.
De oranje piek die je ziet is dus 2020. De groene (lagere!) piek die je ziet is de griep van 2018. Gemiddelde aantal overledenen in week 15 (1995-2019) is 2715, 2020 = 5036. Corona-aantallen RIVM zeggen 892 in week 15. Dat zou 1429 corona-overledenen 'onder de radar zijn'. 
Overledenen onderverdeeld naar geslacht. Zoals verwacht is de piek voor mannen hoger in 2020. Sinds vorige week is het aantal vrouwen wat overlijdt per week iets gestegen, terwijl dat bij mannen juist gedaald is. Let op: week 15 is deels nog een schatting, die kan veranderen.
Overledenen in drie leeftijdsgroepen (65-,65-80, 80+). Opvallend is dat in week 15 het aantal sterfgevallen bij de categorie 0-65 daalt (net onder gemiddelde 1995-2019, wel boven lijnen van 2016-2019). Bij 80+ is het aantal per week juist gestegen.
Conclusie op basis van deze visualisaties: relatief gezien raakt corona ons erg hard, zeker ook ten opzichte van griep uit 2018. Deze sterfgevallen zijn een ‘mix’ van besmettingen voor de maatregelen en na de maatregelen.
Dan schakel ik nu over op de modelmatige oversterfte-analyses. De oversterfte voor Nederland: het model voorspelde voor week 9 t/m week 15 (12 april) 20549 doden, terwijl het er 27488 waren. Oversterfte door corona is dus 6939, terwijl het RIVM er tot 12 april 3062 rapporteerde.
De factor onderschatting is gemiddeld (week 9 t/m 15) dus 2.27. Dit varieert per week en week 15 was dit het hoogste tot nu toe (2.62). Week 12 = 2.42, week 13 = 2.02, week 14 = 2.11.
Vanaf nu schakel ik over op analyses van Galeotti (gegevens voor Portugal, Frankrijk, Engeland + Wales, Zweden, en Spanje). Voor Portugal is de geschatte oversterfte tussen 15 maart – 13 april dus 1631, terwijl er officieel 567 COVID-19 doden waren. De ratio onderschatting is 1.9
Voor Italie is de geschatte oversterfte tussen 23 februari – 28 maart dus 16511, terwijl er officieel 10023 COVID-19 doden waren. De ratio onderschatting is 1.65
Voor Frankrijk is de geschatte oversterfte tussen 1 maart – 30 maart dus 7673, terwijl er officieel 3024 COVID-19 doden waren. De ratio onderschatting is 2.54.
Voor Engeland + Wales is de geschatte oversterfte tussen 6 maart – 3 april dus 7594, terwijl er officieel 4122 COVID-19 doden waren. De ratio onderschatting is 1.84.
Voor Zweden is de geschatte oversterfte tussen 10 maart – 5 april dus 695, terwijl er officieel 646 COVID-19 doden waren. De ratio onderschatting is 1.08.
Voor Spanje is de geschatte oversterfte tussen 8 maart – 14 april dus 16507, terwijl er officieel 10003 COVID-19 doden waren. De ratio onderschatting is 1.65. Deze schatting heeft gigantische (!) beperkingen dus voorzichtig met interpretaties. Zie hier: github.com/sebastianhohma…
Als we al deze ratio's vermenigvuldigen met de sterfgevallen per land t/m vandaag (via worldometer) komen we voor deze groep landen uit op een totale sterfte van ongeveer 150.000.
Even ter vergelijking met de 2018-griep. Die veroorzaakte in 24 landen 152.000 doden in 2018, terwijl dit er 150.000 in 7 landen zijn. Duitsland, Belgie, Zwitserland etc. zitten hier nog niet eens in.
Eindnoot 1: dit draadje is een mix van analyses van Galeotti et al. (grafieken uit hun paper: dropbox.com/s/tkusww74gd5q…), eigen analyses, en inspiratie vanuit dit mooie overzicht van The Economist: economist.com/graphic-detail…
Eindnoot 2: als je de neiging hebt om deze analyses te gebruiken om het @rivm te bashen: doe het niet, dat is niet het doel van oversterfte analyses. Bedenk zelf hoe je bij kunt dragen, al is het maar door thuis te blijven.
Eindnoot 3: Wil je bijdragen aan onderzoek over werken met MS (multiple sclerose)? Sasha's fantastische onderzoeksteam heeft jouw input nodig! De vragenlijsten zijn in het Nederlands in te vullen. Retweets worden ook goedgekeurd :)
Dit was het draadje weer voor deze week. Ik ga nu eerst even de promotie van een proefschrift (digitaal) bijwonen, daarna probeer ik zo goed als het kan vragen en opmerkingen te beantwoorden.
@Zonnestraaltjes wijst me erop dat ik hier een typo heb gemaakt. De ratio is 2.9, niet 1.9.
Aantal mensen wezen me erop dat de blauwe piek dus 2020 is, de grijze piek is 2018. Excuses voor de typo!
Eindnoot 4: Het CBS legt hier goed uit hoe ze proberen te voorzien in onze behoefte naar informatie en hoe ze die snellere updates zo betrouwbaar mogelijk doen: cbs.nl/nl-nl/corporat… @statistiekcbs
