polfosol® balthazar Profile picture
Apr 21, 2020 15 tweets 6 min read Read on X
نوترینوها یه سری ذرات بنیادی هستن که از واکنش‌های هسته‌ای به وجود میان. یه جزئیاتی هست درمورد اینکه ذرات بنیادی به ۲ دسته فرمیون و بوزون تقسیم میشن و فرمیون‌ها باز دو نوع هستن: لپتون یا کوارک. و نوترینوها در گروه لپتون‌ها جا می‌گیرن...
که ازاین جزئیات صرف‌نظر می‌کنیم.

۱ از n Image
قبل از اینکه بی‌خیال خوندن ادامه‌ی رشته‌توییت بشید عرض کنم که قرارنیست چیز چندان پیچیده‌ای گفته بشه.
واکنش‌های هسته‌ای تو خورشید همینجور به‌وفور نوترینو خیرات می‌کنه. طوری که درهرثانیه بیش از ۱۰۰ ملیارد نوترینو به هر سانتی‌مترمربع ازسطح زمین می‌رسه.
فی‌الواقع اگه همین الان به/

۲ Image
سر انگشتتون نگاه کنید، تو ۱ ثانیه بیشتراز ۱۰۰ملیارد نوترینو بهش برخورد کرده.
خب بااین وضع چرا ما سرطان نمی‌گیریم؟
دلیلش اینه که نوترینوها خیلی یُبس هستن

یه مقدمه بگم. طبق مدل استاندارد فیزیک سه یا چار نیروی بنیادی وجود داره: گرانش (جاذبه)، الکترومغناطیس، و نیروی هسته‌ای قوی/ضعیف
نیروی الکترومغناطیس فقط رو ذراتی تاثیرداره که بار الکتریکی دارن؛ مثل الکترون. گرانش هم رو ذراتی که جرم دارن تاثیر میذاره.
نیروی هسته‌ایِ قوی چیزیه که هسته‌ی اتم‌ها رو کنارهم نگه میداره.
پروتون ونوترون از کوارک تشکیل شدن، و این برهم‌کنش هسته‌ای قوی عامل نگهدارنده‌ی اونا کنار همه. Image
می‌مونه برهم‌کنش هسته‌ایِ ضعیف که 1میلیون بار ضعیف‌تر از نوع قویشه.

حالا این نوترینوها بار الکتریکی که ندارن. جرمشون هم خیلی کمه. نیروی هسته‌ای قوی هم روشون تاثیری نداره. تنها چیزی که این وسط ممکنه اثری روشون بذاره برهم‌کنش هسته‌ای ضعیفه که اونم خیلی به‌ندرت رخ میده.
به عبارتی،/ Image
ازبین اون همه نوترینو که به بدن ما می‌رسه، شاید سالی یه دونه‌ش با یک اتم‌مون برخورد کنه. (ازاونجا که درکودکی حجم بدن کمتره، اولین برخورد واقعی ما با نوترینو طرفای ۱۰سالگی اتفاق می‌افته #جدی)

نوترینوها اونقدر یبسن که اصن کل زمین براشون پشم حساب میشه. اکثرِ (نزدیک ۱۰۰ درصدِ) /
نوترینوهایی که به زمین می‌رسن ازش رد میشن. به عبارتی، وقتی یه شتاب‌دهنده از اون سر دنیا میخواد واسه یکی دیگه نوترینو بفرسته خیلی راحت شیلنگش رو میگیره به سمت داخل زمین (اینجوری ↓)

حالا اینجور که اینا بی‌سروصدا میان ومیرن، اصلا ازکجا می‌فهمن نوترینویی وجود داره؟
از شانس ما / Image
نوترینو می‌تونه با اتم گالیوم-71 واکنش بده و تبدیلش کنه به Ge-71 که ناپایداره و رادیواکتیو درمی‌کنه.
این محفظه‌های آشکارسازی نوترینو خیلی چیزای خفنیه. یه استوانه اندازه ساختمون ۱۲طبقه رو درنظر بگیرید که توش پراز سنسورهای گلوله‌ای شکله. (پانورامای سه‌بعدی: bit.ly/34VGtHW) Image
خب حالا نوترینو به چه دردی می‌خوره؟
اون ذرات بنیادی که اول کار گفتم به دودسته بوزون و فرمیون تقسیم شدن. بوزون‌ها مسئول انتقال یا اعمال نیرو هستن بر روی فرمیون‌ها، که ذرات مادی محسوب میشن.
هر ذره‌ی مادی یه پادذره هم داره با خصوصیات مشابه: قد، وزن، سایز ممه و ازاین قبیل. تنها فرقش/ Image
اینه که بار الکتریکیش برعکسه. ذره و پادذره دربرخورد با هم همدیگه رو نابود می‌کنن.
این تقارن باعث شده که بعضیا معتقد باشن ممکنه جهان‌هایی وجود داشته باشه که کلا از پادماده تشکیل شده؛ برعکسِ جهان ما که همه‌ش از ماده‌ست.

فی‌الواقع تلاش‌هایی هم انجام گرفته برای تولید پادماده.
مثلا سال ۱۹۹۵ تونستن آنتی‌هیدروژن درست کنن که از پادپروتون (بار منفی) و پادالکترون(+) تشکیل شده. یا سال ۲۰۱۱ پاد-هلیوم درست کردن درحد یکی دو اتم.
اما برخلاف اون کسشعری که تو فیلم angels & demons دیدید، پادماده به‌شدت ناپایداره و در کسری ازثانیه ازبین میره،
theguardian.com/science/2011/a…
چون ما درجهان مادی زندگی می‌کنیم.

حالا یکی ازسوالات اساسی بشر اینه که دراون لحظه‌ی انفجار بیگ‌بنگ، قاعدتا به‌خاطر این تقارن، باید ماده و پادماده به مقدار یکسان تشکیل شده باشه. خب چرا این وسط زور ماده چربیده و پادماده‌ها تقریبا نابود شدن؟
جوابی که بهش دادن اینه که این تقارن /
کامل نیست. یعنی طبق نظریه‌ی نقض سی‌پی (CP violation) ذرات پادماده یه جاهایی ممکنه از ماده عقب بمونن که نهایتا براشون گرون تموم میشه.
خب این نظریه باید با آزمایش اثبات بشه. تنها راهش هم اینه که یه مقدار پادماده دم دستمون داشته باشیم روش آزمایش کنیم.
اما مشکل اینه که عرض کردم، / Image
پادماده به‌شدت ناپایداره. تا بخوای نگاش کنی تموم شده رفته.

اینجاست که یبس بودن نوترینوها به‌کار آدمیزاد میاد. درواقع همونقدر که نوترینوها یُبسن و کاری به کار کسی ندارن، پادنوترینوها هم همینجورن.
پس راحت میشه این پادنوترینوها رو موقع ردشدن نگاهشون کرد.

quantamagazine.org/neutrinos-link…
و نهایتا خبری که چند روز پیش اعلام شد درمورد اینکه فیزیکدان‌ها تونستن برای اولین بار شواهدی از عدم تقارن ماده و پادماده پیدا کنن، و دلیل به‌وجودآمدن جهان رو تاحدودی بفهمن، مربوط میشه به همین مشاهده‌ی فرق بین نوترینوها و پادنوترینوها.
به عبارتی، CP violation در نوترینوها تایید شد.

• • •

Missing some Tweet in this thread? You can try to force a refresh
 

Keep Current with polfosol® balthazar

polfosol® balthazar Profile picture

Stay in touch and get notified when new unrolls are available from this author!

Read all threads

This Thread may be Removed Anytime!

PDF

Twitter may remove this content at anytime! Save it as PDF for later use!

Try unrolling a thread yourself!

how to unroll video
  1. Follow @ThreadReaderApp to mention us!

  2. From a Twitter thread mention us with a keyword "unroll"
@threadreaderapp unroll

Practice here first or read more on our help page!

More from @polfosol

Apr 8
بعضی توابع رشدشون عجیب‌غریبه. غیرقابل تصوره. چه جوری بگم، اصلا کلمه‌ای برای توصیف وضعیت اینا وجود نداره.
مثلا تو نظریه گراف تابعی داریم به اسم TREE. البته یه تابع دیگه هم داریم به اسم tree که با اون فرق داره! بذارید اول کمی از اینا بگیم تا بعدش برسیم به یک نتیجه حیرت‌انگیز.
1/n🧵
به جای تعریف دقیق ریاضی بهتره از شکل استفاده کنیم. وقتی میگیم گراف ساده، منظورمون یه چیزیه تو مایه‌های شکل اول. به نقطه‌ها رأس (vertex) گفته میشه و به خط‌ها یال (edge).
بعضی از گراف‌ها درختند (شکل دوم) و درختِ ریشه‌دار یعنی درختی که یک رأسش به عنوان ریشه انتخاب شده (شکل سوم).

Image
Image
Image
هرکدوم از این رأس و یال‌ها ممکنه بیانگر یه چیزی باشه متمایز از بقیه. بنابراین نیاز به برچسب یا شماره‌گذاری داره. اما بعضی وقتا به جای اسم یا برچسب گذاشتن، گراف رو رنگ‌آمیزی می‌کنن. این کار هم قشنگ‌تره و هم تشخیص گراف‌ها رو ساده‌تر می‌کنه.
حالا فرض کنید فقط رأس‌ها رو رنگ می‌کنیم.
Image
Image
Read 20 tweets
Mar 22
عدد ۱۴۰۳ شما رو یاد چی میندازه؟
برای مایی که اسیر اینترنت ملی هستیم این عدد جنبه تروماتیک داره. چون که روزی نیست که صفحه خطای 403 جلوی چشممون ظاهر نشه و بگه با IP ایرانی نمیشه به اینجا وصل شد.
بعضیا هم یاد پرینتر IBM 1403 می‌افتن که خب، بهتره کم‌کم به فکر توشه آخرتشون باشن.
1/n🧵 Image
شاید بشه ماده تاریخ‌های جالبی هم ازش درآورد. مثلا با کنکاش مختصری معلوم میشه هردو عبارت «نامه رضاشاه» و «شغل بیهوده ما» به حساب ابجد ۱۴۰۳ هستن. فعلا به‌نظر می‌رسه استاد رائفی‌پور در این زمینه حقیقتا کم‌کاری کرده.

اما ۱۴۰۳ من رو یاد این تصویر میندازه؛ پلاک طلایی سفینه پایونیر: Image
اوایل دهه ۱۹۷۰ بود و اوج دوران اکتشافات فضایی. بشر تازه پا روی ماه گذاشته بود و داشت برای فتح سایر نقاط کیهان و کشف حیات هوشمندِ فرازمینی رویابافی می‌کرد.
در همین دوران بود که ایده «گتسبی‌بازیِ فضایی» -یعنی ارسال پیام به فضا، به امید اینکه روزی به‌دست صاحابش برسه- عملی شد. Image
Read 14 tweets
Mar 10
وقتی که دمیتری مندلیف درسال ۱۸۶۹ جدول تناوبی رو تنظیم کرد، نه الکترون کشف شده بود و نه پروتون. حتی ساختار اتمی ماده هم درست‌وحسابی معلوم نبود و اکثرا در این حد می‌دونستن که ماده از اتم تشکیل شده.
پس جرم اتمی عناصر چه‌جوری به‌دست می‌اومد که مندلیف از روی اون جدولشو مرتب کرد؟
1/n🧵 Image
برای اینکه کمی هم روغن‌داغ قضیه رو زیاد کنیم، این شکلا رو ببینید که نسخه اورجینال جدول مندلیف و یه ورژن تروتمیزتر از اون رو نشون میده. اصلا چرا با این همه تفاوت، هنوز بهش میگن جدول مندلیف؟
خب اولا امکانات اون زمانو باید درنظر گرفت. مثلا گازهای نجیب تازه حدود ۲۵ سال بعدش کشف شدن.
Image
Image
حالا یه کم برگردیم به عقب.
اولین بار آنتوان لاوازیه در ۱۷۸۹ لیستی از ۳۳ عنصر رو که تا اون زمان کشف شده بود تهیه کرد. ولی صرفا یه لیست بود بدون هیچ طبقه‌بندی.
دیگه گفتن نداره که اشتباه هم داشت؛ مثلا گرما و نور هم جزء عناصر بودن.
اما لاوازیه در اون اثنا به یک کشف مهم پی برده بود. Image
Read 12 tweets
Feb 23
به قول مولانا
ز یادِ دوست شیرین‌تر چه کار است؟

یوهان کارل فریدریش گاوس (یا گوس) نیازی به معرفی نداره. ولی امروز کرمش به جونم افتاده که درباره‌ش بنویسم، به دلیلی که در توییت آخر عرض خواهم کرد.
ابتدا این عدد رو ببینید که حاصل یک ساعت و خرده‌ای محاسبات سنگینه.
انصافا ارزششو داشت 🥲 377777777777777777777777777777777777777777777773337337777777777777777777777777777777777777777777777777777777777777 777777777777777777777777777777777773333333333733333333333377777777777777777777777777777777777777777777777777777777 777777777777777777777777777777737333339888888888888888888889933333333777777777777777777777777777777777777777777777 777777777777777737777777777777777398888888888888888888888888888888888889337777777777777777777777777777777777777777 777777777777777777777777777333388888888888888888888888888888888888888888883377777777777777777777777777777777777777 7777777777777777777777...
این یک عدد معمولی نیست. علاوه بر اول بودن، جزء اعداد اول گوسیه.
درباره اعداد گوسی در رشته‌توییت زیر توضیحاتی دادیم. اما اگر کنجکاوید که چطور این عدد ر میشه محاسبه کرد، خلاصه‌ش (طبق ) اینه که:
- یک تصویر واضح از شخص موردنظر تهیه کنید.
redd.it/cmr12s
- تبدیلش کنید به سیاه‌وسفید، به طوری که طیف سفید تا سیاه شامل حداکثر ده رنگ باشه.
- تصویر رو کوچک کنید تا تعداد پیکسل‌هاش به حد معینی برسه.
- پیکسل‌ها رو طبق اون طیف به رقم تبدیل کنید.
- به عدد حاصل چند رقم اضافه کنید تا زمانی که عدد اول گوسی به دست بیاد.

Read 18 tweets
Dec 24, 2023
یک توییتی رو ذخیره کرده بودم که چندخط درباره‌ش بنویسم. ولی گویا پاک شده. به‌هرحال، مضمون توییت این بود که چرا تراپی نمیرید و با این وضعیت جامعه همگی تراپی-لازمند.
چندتا از واکنش‌ها به توییت مذکور رو اینجا ملاحظه می‌کنید. اما به‌نظرم یک نکته‌ی مهم‌تر مغفول مونده این وسط...
1/n🧵

Image
Image
Image
آبراهام مازلو جمله‌ی معروفی داره که میگه اگر تنها ابزاری که در اختیار دارید چکش باشه، همه‌چی رو به شکل میخ می‌بینید. این سوگیری شناختی معروفه به قانون ابزار (law of instrument)

یکی از جالب‌ترین تحقیقاتی که نتایجش همین یکی دو ماه پیش منتشر شد این مقاله‌ست: doi.org/10.1016/j.brat…
Image
در این تحقیق به تعدادی از نوجوانان که در ارزیابی اولیه مشکل خاصی نداشتن جلسات تراپی رایگان پیشنهاد شد و اونا هم شرکت کردن.
در پایان دوره در تعدادی از اونها علائم ابتلا به اختلالات خلقی (mood disorder) مشاهده شد و علاوه بر این، رابطه‌شون با والدین‌شون هم به مراتب بدتر از قبل شد. Image
Read 14 tweets
May 31, 2021
بیایید جای مردان سیاست بنشانیم درخت و یه کم نقاشی و رنگ‌آمیزی کنیم. مثلا یه چیز مناسب و دم‌دست برای رنگ‌آمیزی همین جدول ضربه.
نحوه رنگ آمیزی اینجوریه که هرچی رقم یکان خونه‌ای کوچکتر باشه آبی‌تره و هرچی بزرگتر، قرمزتر. اما اگر صفر بود سفید میذاریم.
فرض کنید مثل شکل سمت راست:

۱/n
حالا چرا رقم یکان شد معیار رنگ‌آمیزی ما؟
چون شکلش قشنگ می‌شد.
دلیل دیگه‌ش اینه که جدول ما ۱۰ در ۱۰ هست و رقم یکان عدد درواقع باقی‌مانده تقسیم اون عدد هست بر ۱۰.

حالا اگر بخوایم جدول‌های بزرگتر رو رنگ کنیم می‌تونیم بگیم معیار ما باقی‌مونده تقسیم هر خونه هست بر طول اون جدول.

۲/n
خب اینجا جدول‌ضرب‌های ۱۲x۱۲ و ۱۳x۱۳ رو با همین فرمون رنگ کردیم. یعنی مثلا تو شکل چپ، رنگ هر خونه رو باقیمانده اون بر ۱۲ تعیین می‌کنه.
اینا رو هم طبق معمول با کد میشه درست کرد: bit.ly/3i6MGtw
حالا اگه گفتید چرا جدول ۱۳ خونه سفید نداره؟

(🙋 آقا اجازه ما بگیم؟ ۱۳ عدد اوله)
Read 9 tweets

Did Thread Reader help you today?

Support us! We are indie developers!


This site is made by just two indie developers on a laptop doing marketing, support and development! Read more about the story.

Become a Premium Member ($3/month or $30/year) and get exclusive features!

Become Premium

Don't want to be a Premium member but still want to support us?

Make a small donation by buying us coffee ($5) or help with server cost ($10)

Donate via Paypal

Or Donate anonymously using crypto!

Ethereum

0xfe58350B80634f60Fa6Dc149a72b4DFbc17D341E copy

Bitcoin

3ATGMxNzCUFzxpMCHL5sWSt4DVtS8UqXpi copy

Thank you for your support!

Follow Us!

:(