1/18 BİRİNCİ MECLİS'TEKİ "DEMOKRATİK"(!) TARTIŞMALARA ÖRNEKLER: 11 Şubat 1922’de, İkinci Grup liderlerinden Erzurum Mebusu Hüseyin Avni Bey, 1919-1922 Pontus Rum tehciri ile Ermeni tehcirini karşılaştırıyor ve şu sonuca varıyordu:
2/18 “Bir gaye için İttihat-ı Terakki’nin yaptığı icraatı ne kadar büyük olsa dahi katiyen kimse hissetmedi. Düşmanlarımız bile takdir ettiler”diyor ve Pontus Rum tehcirinde Ankara Hükümeti adına iş yapanların [Sakallı Nurettin Paşa] usulsüzlükleri nedeniyle “Pontus meselesini
3/18 halletme” fırsatının elden kaçırıldığını düşünüyordu. İkinci Grubu'nun diğer lideri Ali Şükrü Bey ise “Efendiler, hastalıktan geberseler bile zerre kadar müteessir olmam. Bizim bu tarafta Müslümanlar mahvolmaktadır. Efendiler, ben bu hiss-i insaniden mücerredim [yoksunum].
4/18 Açık ve aleni olarak söylüyorum.Fakat Dahiliye Vekili Beyefendi ihtimal daha ziyade rakikükalptirler [yufka yürekli].Bendenizde böyle bir kalp yoktur ve zannetmem ki, bu cinayatı irtikâp edenlerin şeriki melaneti [kötülükte ortağı] olanlar nasıl bizi imha etmek istiyorlarsa
5/18 bunlar da bizi imha etmek istiyorlar. Ben bunlara karşı hiss-i merhamet besleyemem efendim,” diyordu. Dahiliye Vekili Ali Fethi Bey ise askerin takibinden kaçmaya çalışan Rumların dağlık bölgelerde uzun süre ot ve yabani pancarla beslendiklerini, teslim olduktan sonra
6/18 Samsun’da Amerikan misyonerlerinin verdikleri sıcak yemekleri yiyenlerin günde 30-40’ının bu yüzden “telef olduğunu” aktarıyordu. 10 Haziran 1922’de Maliye Vekili Hasan Fehmi Bey’e göre, Pontuslu Rumlar, [1915] Ermeni tehcirine şahitlik ettikleri için direniş gösteriyordu:
7/18 “Ermeni tehciri yapıldığı vakitte memleketin dört tarafı muazzam ordularla çevrilmiş ve tehcirin ne demek olduğunu, bir milleti kaldırıp bir memleketten diğer bir memlekete nakletmek ne demek olduğunu Ermeniler bilmediğinden ve daha doğrusu tecrübesini görmedikleri
8/18 için derhal inkıyat ettiler [boyun eğdiler] ve birden tatbik edilmişti. Pontus meselesini Heyeti Vekile karar verdiği vakitte ondan iki sene evvel Rumlar silahlanmış, dağlarda, kırlarda her türlü vesaiti ihzar etmiş [hazırlamış], biz müdafaa vaziyetinde bulunuyorduk.
9/18 Yani diğer tehcirler gibi ani ve birden yapılacak bir vaziyette değildik.” Lazistan Mebusu Ziya Hurşit, 19 Ağustos 1922 tarihli celsede, hükümetin “Pontus ocağını tamamen söndürmeye muvafık olamadığını” söyleyecek ve uygulanan tehcirin başarılı(!) olamadığını ima ederek
10/18 Ermeni Tehciri'ni eleştirecekti: “Binaenaleyh tehcir gayet acele ve hiçbir tecrübe görmeden, tecrübesiz olarak, adeta görmemişçesine yapılmıştır.” Ziya Hurşit, askeri harekatta yeterince sertlik gösterilmediğini ve Malatya civarına sürülen Rumların hayatlarına kaldığı
11/18 yerden devam etmelerini eleştirirken, Samsun ve çevresinden tehcir edilen 30 bin hane Rum’un Tokat ve Amasya arasında taarruza uğradığını da laf arasında belirtiyordu. Gelelim bu oturumlarda yapılan, tırnak (") işaretsiz demokratik konuşmalara:
12/18 26 Ağustos 1922 günlü oturumda Kırşehir Mebusu Yahya Galip şu hatırlatmayı yapıyordu: "Efendim kumandan Pontusluları takip edenlere emir veriyor. Şöyle yapmayın, böyle yapın diyor. Halbuki orada bir İstiklal Mahkemesi var. Bu işlere o mahkeme vaziyet etmeli.
13/18 Halbuki orada tehcir yapılıyor, ev yakılıyor.Bu neden oluyor?Çünkü bu işlerle meşgul olanlar çaldığı eşyanın hesabını vermemek için o evleri yakıyor.(...)Pontusçuları tehcir edeceğim diyerekten yanıbaşındaki köylerin emval ve eşyasını gaspetmişlerdir." Tek DEMOKRATİK tepki
14/18 Mersin Mebusu Selahattin Adil Bey'den geldi ve Osmanlı’dan bu yana Hıristiyanlara dair izlenen siyasetin hatalı olduğunu hatırlatarak "25-60 sene evvel Hersek için, Girit için, yüz sene önce Mora için, 45 sene önce Epir için, Bulgaristan için rical-i sabıka (eski yönetim)
15/18 neler düşündü, fakat hiçbiri kar etmeyerek o kıtalar nasıl birer ayrılarak ayrı birer idareye mazhar oldularsa korkuyorum ki Pontus meselesi de iki seneden beri işin müzmin bir hale getirilmesi ve iş yalnız mevzidir denilmesi ile bu kıtayı da kayıp ettirecektir" dedi.
16/18 "Acaba Büyük Millet Meclisinin arzusu bu mudur ki bütün gayri müslimler kalmasın, göğe kadar sürülsün? Dünyanın karşısında bu vaziyette yaşar mıyız ve kalabilir miyiz? (...) Efendiler bir Türkiye hükümeti kendisinin emri altında bulunan bilatefrik (ayrımsız) din ve cin ve
17/18 mezhep ve bütün tebaanın hükümedir.Yoksa yalnız Müslümanların Hükümeti midir?(...)Biz niye imha siyaseti ortaya koyuyoruz?(...)Efendiler hangi milletin tarihinde öldürmek ne derece medar-ı fahr (övünme vesilesi) olabilir?(...)Bu suretle dünyadan nasıl ayrı yaşayacaksınız?
18/18 Sedd-i Çin mi çekeceksiniz? Avrupa medeniyeti gibi (...) bir hükümet-i adile ve muntazama kuracak bir millet mi olacağız, yoksa biz mıntıkamızda gayrimüslim olarak bir ferdi hariç bırakmayarak, gayrimüslim itibariyle hepsini mahvedecek bir insan kümesi miyiz?"@mithatsancarr
Not: Paylaşmak ya da arşivinize almak istediğinizde sadece bir twiti paylaşmanız veya beğenmeniz yeterli. 18'i birbirine bağlı olduğu için hepsi yerine ulaşacaktır.
9. twitte "muvaffak" yerine "muvafık" yazmışım. 14. twitte Selahattin (Köseoğlu) Bey yerine Selahattin Adil Bey yazmışım. Düzeltir özür dilerim.
