Thread by @cagrimbakirci

İnternet üzerinde (elbette bazı) insanlar bir espriye neden gülüp geçemiyorlar? Neden her şeye sahte bir sivri zeka, sahte bir sivri dil ile cevap verme ihtiyacı güdüyorlar?

Çünkü sosyal medya, "beğeni, paylaşma ve öne çıkarma" mekanizmasıyla sivri olanı yüceltiyor.

Gerçek hayatta, 1000 kişilik bir salonda iyi bir espri yapıldığını düşünün. 1000 kişinin 900'ü gülecektir. Geri kalanı çeşitli nedenlerle komik bulmayacak; ama nedenini kendine saklayacaktır. Ama aşırı nadirdir ki onlardan herhangi biri komedyeni gömmeye, ezmeye çalışsın.

İnternette bir espri yapıldığında, yine 1000 kişinin 900'ü gülüp geçiyor. Bunların belki 200'ü yorum olarak alta esprinin komik olduğunu doğrulayan ibareler bırakıyor. Beğenmeyen 100 kişinin ise 50'si, kaynağı gömme yarışına giriyor.

Aslında 200 tane pozitif yorum var; ancak algoritma, en ihtilaflı ("controversial") olanları öne çıkarıyor. Neden? Asıl bağımlılık yapıcı olanlar onlar. Kişiler kamplaşıp, birbirine cevap verdikçe sitede vakit geçirme oranları artıyor. Bu sırada reklam görme ihtimali yükseliyor.

Sosyal medyanın maskesi işleri daha da kötüleştiriyor. Ya takma adlar kullanıyoruz, ya da gerçek isimler kullanıyorsak da hızlı bir ceza/tepki alamayacağımızı, alsak alsak engelleme/silme cezaları veya yazılı tepki alacağımızı biliyoruz. Bu, daha da sivri olmaya teşvik ediyor.

Bu elbette sadece komedi içerikler için geçerli değil, HER içerik için geçerli. Ne paylaşılırsa paylaşılsın, altında hep karşılıklı atışmaların, kavgaların, linçlerin olma sebebi, sosyal medya algoritma, mekanizma ve mantığının bizi buna koşullandırıyor olması.

O "beğeni", "paylaşım", "yorum" ve "takipçi"lerin sayaçları tikledikçe, beynimizdeki ödül mekanizması çalışıyor ve iyi bir iş yaptığımız telkin edilmiş oluyor. Daha da fazlasını yapmak istiyoruz, daha da kötüleşiyor, sivrileşiyor, gerçek hayatta yapmayacaklarımızı yapıyoruz.

Elbette iyi, dürüst, gerçek, çalışkan bir insan olarak da aynı sayaçları arttırmak mümkün. Ama çok, çok, çok daha zor. Bu nedenle öteki yolu seçenlerin sayısı çok daha fazla. O nedenle değer üretebilenlerin oranı çok düşük.

Yani gerçek hayatı dijital olarak simüle edelim diyerek "sosyal medya"yı (gerçeklik v.2.0'ı) yarattık. Ama olmamış bu çocuk. Her detayını şekillendirmek elimizdeyken, en kolayını seçip, değer-temelli değil, popülizm-temelli bir sistem yarattık.

Değiştirmek zor, ama imkansız değil.

Biz, kendi geliştirdiğimiz sistemlerde buna dikkat ediyoruz ve insanlara açılacak platformlarda, odağımıza bu konuyu yerleştiriyoruz. Umuyorum büyük veya yeni sosyal medya oluşumları da bunu göz önüne alır.