Hoe dodelijk is het coronavirus? Een draad over CFR en IFR. En over griep. 👇
Korte samenvatting?
(1) covid is 10-20x zo dodelijk als griep.
(2) it depends...
Korte samenvatting?
(1) covid is 10-20x zo dodelijk als griep.
(2) it depends...
2/ Eerst het verschil tussen CFR en IFR:
CFR: De case fatality rate is het deel van de mensen met een diagnose dat sterft.
IFR: De infection fatality rate is het deel van de geïnfecteerde mensen dat sterft.
CFR: De case fatality rate is het deel van de mensen met een diagnose dat sterft.
IFR: De infection fatality rate is het deel van de geïnfecteerde mensen dat sterft.
3/ De CFR is altijd (gelijk of) hoger dan de IFR, want niet iedereen die geïnfecteerd raakt, krijgt ook een diagnose. Bijvoorbeeld als je geen symptomen krijgt of het wel even uitziekt.
Hoe herkenbaarder en gevaarlijker een ziekte, hoe dichter die twee bij elkaar zullen liggen.
Hoe herkenbaarder en gevaarlijker een ziekte, hoe dichter die twee bij elkaar zullen liggen.
4/ De IFR van dezelfde ziekte kan enorm verschillen per land en moment door bijvoorbeeld verschillen in:
- leeftijdsopbouw
- kwaliteit van de zorg
- vaccinatie
- erfelijke factoren
- weerstand en gezondheid
- leeftijdsopbouw
- kwaliteit van de zorg
- vaccinatie
- erfelijke factoren
- weerstand en gezondheid
5/ De CFR verschilt nog veel meer, omdat het daarbij ook uitmaakt hoe nauwkeurig je meet. Bij welk deel van de infecties je een diagnose kunt stellen, verschilt enorm per land en per moment.
CFR van covid varieert bij Johns Hopkins tussen 0,2% en 13,7%.
coronavirus.jhu.edu/data/mortality
CFR van covid varieert bij Johns Hopkins tussen 0,2% en 13,7%.
coronavirus.jhu.edu/data/mortality
6/ De IFR is daarom interessanter, maar ook lastiger te vinden. Daarom zag je in het begin van de coronacrisis vooral de CFR langskomen. Intussen wordt de IFR geschat op 0,5 tot 1,0% door WHO.
who.int/news-room/comm…
who.int/news-room/comm…
8/ Bij covid is de leeftijd de belangrijkste invloed op de IFR.
In landen met sterk vergrijsde bevolking zal de IFR hoger liggen dan in landen met vooral heel veel kinderen.
Lees dit interessante draadje van @mzelst:
In landen met sterk vergrijsde bevolking zal de IFR hoger liggen dan in landen met vooral heel veel kinderen.
Lees dit interessante draadje van @mzelst:
9/ In sommige gebieden schat CEBM de IFR van de covid-uitbraak die daar tot nu toe is geweest tussen 0,1 en 0,5%.
In sommige gebieden zal de IFR hoger zijn dan 0,6% door relatief oude bevolking.
cebm.net/covid-19/globa…
In sommige gebieden zal de IFR hoger zijn dan 0,6% door relatief oude bevolking.
cebm.net/covid-19/globa…
10/ Dan de vergelijking met griep.
Dat gaat vaak mis omdat de IFR van covid vergeleken wordt met de CFR van eerdere griep-pandemieën of de seizoensgriep.
De CFR van griep is 0,1 - 0,2%, en dat zit al aardig dicht in de buurt van de IFR van covid. Voer voor verwarring.
Dat gaat vaak mis omdat de IFR van covid vergeleken wordt met de CFR van eerdere griep-pandemieën of de seizoensgriep.
De CFR van griep is 0,1 - 0,2%, en dat zit al aardig dicht in de buurt van de IFR van covid. Voer voor verwarring.
11/ Het probleem is dat veel griepgevallen nooit een diagnose 'griep' krijgen.
Bij de griep-pandemie in 2009 werd de CFR geschat op 0,2% en de IFR op 0,02%. Tien keer zo laag.
reuters.com/article/us-hea…
Bij de griep-pandemie in 2009 werd de CFR geschat op 0,2% en de IFR op 0,02%. Tien keer zo laag.
reuters.com/article/us-hea…
12/ De Amerikaanse CDC schatte voor de seizoensgriep dat de volgende percentages van de mensen die ziek werden overleden:
- 2018-2019 - 0,14%
- 2017-2018 - 0,16%
- 2016-2017 - 0,13%
- 2015-2016 - 0,09%
time.com/5610878/2018-2…
- 2018-2019 - 0,14%
- 2017-2018 - 0,16%
- 2016-2017 - 0,13%
- 2015-2016 - 0,09%
time.com/5610878/2018-2…
13/ Dit is geen zuivere CFR omdat bij een flink deel nooit officieel de diagnose 'griep' is gesteld.
Maar het is ook geen IFR, omdat er nog veel meer mensen geïnfecteerd werden, maar niet echt ziek.
Maar het is ook geen IFR, omdat er nog veel meer mensen geïnfecteerd werden, maar niet echt ziek.
14/ "A commonly cited statistic about seasonal flu is that it has a fatality rate of 0.1 percent, That, however, is a CFR. The IFR for flu is perhaps only half that, Viboud said. Shaman estimated that it’s about one-quarter"
Viboud: 0,05%
Shaman: 0,025%
washingtonpost.com/health/antibod…
Viboud: 0,05%
Shaman: 0,025%
washingtonpost.com/health/antibod…
15/ "University of Oxford infectious disease epidemiologist Christophe Fraser estimated that the actual infection fatality rate (which I will refer to from now on as IFR) of seasonal influenza is 0.04%"
Fraser: 0,04%
bloomberg.com/opinion/articl…
Fraser: 0,04%
bloomberg.com/opinion/articl…
16/ Mike Ryan gaf een reflectie op de IFR van 0,6% in een WHO perconferentie: "2009 pandemic: 1 in 10,000 to 1 in 100,000 infected died"
Dat is een IFR 0,001 - 0,01%
Dat is een IFR 0,001 - 0,01%
17/ De inschatting van IFR van griep op een rijtje:
- WHO/Reuters: 0,02%
- Viboud: 0,05%
- Shaman: 0,025%
- Frase: 0,04%
- Ryan: 0,01%
Laten we de IFR van 'de griep' eens inschatten op 0,03% [0,01-0,05%].
- WHO/Reuters: 0,02%
- Viboud: 0,05%
- Shaman: 0,025%
- Frase: 0,04%
- Ryan: 0,01%
Laten we de IFR van 'de griep' eens inschatten op 0,03% [0,01-0,05%].
18/ Met de kennis van nu zou dit een goede vergelijking zijn tussen griep en covid:
- IFR covid: 0,6% [0,1 - 1,0%]
- IFR griep: 0,03% [0,01 - 0,05%]
Covid is 10-20 keer zo dodelijk als griep.
- IFR covid: 0,6% [0,1 - 1,0%]
- IFR griep: 0,03% [0,01 - 0,05%]
Covid is 10-20 keer zo dodelijk als griep.
19/ Nuance 1.
Net als R0 (reproductiegetal) en k (dispersie) is IFR geen eigenschap van het virus zelf, maar van de virusverspreiding.
Het kan flink verschillen per situatie: geografie, cultuur, bevolkingssamenstelling, immuniteit, etc.
Er is dus geen "de IFR".
Net als R0 (reproductiegetal) en k (dispersie) is IFR geen eigenschap van het virus zelf, maar van de virusverspreiding.
Het kan flink verschillen per situatie: geografie, cultuur, bevolkingssamenstelling, immuniteit, etc.
Er is dus geen "de IFR".
20/ Nuance 2.
De IFR kan flink misleiden. De schade van een virus is een spectrum:
- niets
- een klein kuchje
- vijf maanden thuis
- blijvende schade aan longen of hart
- dood
De schade in de groep die niet sterft is veel lastiger te kwantificeren, maar mogelijk belangrijker.
De IFR kan flink misleiden. De schade van een virus is een spectrum:
- niets
- een klein kuchje
- vijf maanden thuis
- blijvende schade aan longen of hart
- dood
De schade in de groep die niet sterft is veel lastiger te kwantificeren, maar mogelijk belangrijker.
21/ Veel nuance dus in dit draadje. En dat is nodig, want er is nog veel onzeker bij dit nieuwe virus, en de omstandigheden spelen een grote rol.
Maar voor de stelling 'het is maar een griepje' kan ik geen enkel aanknopingspunt vinden!
Maar voor de stelling 'het is maar een griepje' kan ik geen enkel aanknopingspunt vinden!
22/ Naschrift. @mzelst rekende uit wat de IFR per leeftijdsgroep zou betekenen als we in NL naar groepsimmuniteit zouden gaan.
Aannames:
- drempel van 60%
- infecties homogeen verdeeld over bevolking
Sterfte: 146.400 doden.
Aannames:
- drempel van 60%
- infecties homogeen verdeeld over bevolking
Sterfte: 146.400 doden.
