Ίσως έχετε ακούσει ότι το Υπάρχει και Φιλότιμο ήταν πρώτα θεατρικό. Ξέρατε όμως ότι πρώτη φορά ανέβηκε το 1950 (!) από το Θέατρο Τέχνης σε σκηνοθεσία Κάρολου Κουν με τίτλο "Ανώμαλος Προσγείωσις" και τον Βασίλη Διαμαντόπουλο στο ρόλο του υπουργού Τρακαντάρη; /1 #yparxeikaifilotimo
Η παράσταση του Κουν ανέβηκε στο θέατρο Μακέδο (της οδού Θεμιστοκλέους) στις 21 Ιουνίου 1950. Κατέβηκε άδοξα στις 9 Ιουλίου, 20 μέρες αργότερα. Όσο κι αν έψαξα δεν βρήκα ούτε μια φωτογραφία από εκείνη την παράσταση. Έχω μεγάλη περιέργεια πως θα ήταν ο Διαμαντόπουλος στο ρόλο. /2
Λέγεται ότι η παράσταση δεν άρεσε γιατί δεν ήταν ανάλαφρη αλλά έδινε έμφαση στο πολιτικό σχόλιο. Ο Βασίλης Διαμαντόπουλος ήταν τότε 30 χρονών, και τον επόμενο χειμώνα μεταπήδησε στο Εθνικό. Εδώ σε φωτογραφία της εποχής (1948) στο ανέβασμα του Λεωφορείον ο Πόθος με τη Μερκούρη. /3
10 περίπου χρόνια μετά, Σακελλάριος και Γιαννακόπουλος αποφασίζουν να δώσουν δεύτερη ευκαιρία στο έργο καθώς δήλωναν «γοητευμένοι από τη "σπονδυλική του στήλη"». Μόνο που τώρα το έργο ξαναγράφεται από μηδενική βάση με βασικό άξονα να γίνει κωμωδία «πέρα για πέρα αυτή τη φορά». /4
Είμαστε στα τέλη του 1959 και οι συγγραφείς έχουν στο μυαλό τους τον Βασίλη Λογοθετίδη για να αναλάβει το ρόλο του υπουργού. Όταν όμως εκείνος φεύγει από τη ζωή τον Φεβρουάριο του 1960, Σακελλάριος και Γιαννακόπουλος βάζουν το σενάριο στο συρτάρι... /5
Η ιδέα ξαναβγαίνει από το συρτάρι όταν ο Χρήστος Γιαννακόπουλος νοσηλεύεται στην «Παναγία την Σπηλιανή». Ξαναγράφουν τις 2 πρώτες πράξεις, όμως στις 12 Φεβρουαρίου του 1963 ο Γιαννακόπουλος πεθαίνει και το σενάριο ξαναμπαίνει στον πάγο... /6
Όταν μήνες μετά ο Σακελλάριος σκέφτεται ότι ο Λάμπρος Κωνσταντάρας κάνει για το ρόλο, ξαναπιάνει το σενάριο και γράφει μόνος του την τρίτη πράξη. Ο τίτλος γίνεται "Υπάρχει και Φιλότιμο" κι ο υπουργός Μαυρογιαλούρος. Είναι το τελευταίο έργο που συνυπογράφει με τον Γιαννακόπουλο /7
Η παράσταση ανεβαίνει στις 10 Οκτωβρίου του 1964 στο Θέατρο Βεργή με τον Λάμπρο Κωνσταντάρα στο ρόλο του Μαυρογιαλούρου και περίπου τη διανομή που γνωρίζουμε. Σαρώνει και συνεχίζει σερί μέχρι την Κυριακή των Βαΐων στις 18 Απριλίου του 1965 και μετά συνεχίζει Θεσσαλονίκη. /8
Μετά την επιτυχία της παράστασης η Finos Film προχωρά στην κινηματογραφική μεταφορά. Το Υπάρχει και Φιλότιμο γυρίζεται το πολυτάραχο καλοκαίρι του 1965, λίγες μόνο βδομάδες πριν τα Ιουλιανά. Πως ξέρουμε τις ημερομηνίες γυρισμάτων; Μα από τις εφημερίδες! /9
Τα γυρίσματα για το Υπάρχει και Φιλότιμο ολοκληρώνονται το καλοκαίρι του 1965. Στους μήνες που ακολουθούν, πρωθυπουργοί πάνε κι έρχονται στη χώρα. Η θεατρική παράσταση μεταφέρεται στο Θέατρο Άλφα συνεχίζοντας τις παραστάσεις της από τις 5 Οκτωβρίου του 1965. /10
Η ταινία κάνει πρεμιέρα στις αίθουσες στις 3 Ιανουαρίου 1966, ενώ η παράσταση παίζεται στο θέατρο Άλφα μέχρι τον Απρίλιο του 1966. Για αρκετές εβδομάδες δηλαδή ο Αθηναίος θεατής μπορούσε να δει την ίδια ιστορία είτε στο θέατρο είτε στον κινηματογράφο! /end
ΥΓ1. Στον πετυχημένο θεατρώνη Ανδρέα Μακέδο οφείλουμε το συγγραφικό πάντρεμα Σακελλάριου-Γιαννακόπουλου. Ήταν ήδη γνωστοί συγγραφείς (αλλά σε περίοδο ένδειας) όταν εκείνος τους έβαλε με το ζόρι να δουλέψουν μαζί τη σεζόν 1939-40 και να γράψουν επιθεώρηση για το θέατρο Μοντιάλ.
ΥΓ2. Ο Μακέδος είχε τραγικό τέλος. Ο Δ.Φύσσας στο βιβλίο του "Τα Σινεμά της Αθήνας" γράφει ότι ο Μακέδος εξαφανίστηκε στις 24-12-1944. Οι οικείοι του έψαχναν πληροφορίες με αγγελίες στις εφημερίδες λέγοντας ότι "απήχθη υπό του ΕΛΑΣ". Το πτώμα του βρέθηκε στα τέλη Ιανουαρίου 1945.
BONUS. Ο @stazybohorn βρήκε μια φωτογραφία της παράστασης Ανώμαλος Προσγείωσις του 1950 με τον Βασίλη Διαμαντόπουλο από την εφημερίδα Έθνος. Well done!
Έλα Στο Θείο (1950). Πρώτη φορά που άκουσα πιτσιρικάς για τα "πληθωρικά". Ο Γιάννης Ιωαννίδης ετοιμάζεται να πληρώσει τα χρέη του Φωτόπουλου. Και συζητά με Σταυρίδη:
- Και τούτα δω τα σκουπίδια γιατί τα 'χεις;
- Τα πληθωρικά; Άστα να βρίσκονται. Είναι ενθύμιο από την Κατοχή. 1/3
Έλα Στο Θείο (1950). Το γενναίο πακέτο που φτιάχνει ο "θείος" Γιάννης Ιωαννίδης είναι από εικοσαχίλιαρα του 1949 με την κεφαλή της θεάς Αθηνάς. Ένα τέτοιο σήμερα σε καλή κατάσταση πιάνει στο ebay πάνω από 100 ευρώ. 2/3
Έλα Στο Θείο (1950). Και φυσικά όταν ο Τζενεράλης ανοίγει το πακέτο με τα χρήματα, φωνάζει εξοργισμένος "Τι είναι αυτά ρε; Πληθωρικά;". Και με το δίκιο του, αφού το 1950 τα χαρτονομίσματα αυτά δεν άξιζαν ούτε το χαρτί που τυπώθηκαν. Αποθέωση το "μωρή μπακαλόγρια" στο τέλος. 3/3
1944. Υπάλληλος της ΤτΕ μαζεύει για τον κλίβανο άχρηστα πληθωρικά χαρτονομίσματα (📷 Dmitri Kessel, 1/12/44 κατά το Getty). Στις 10/11/44 πήρε ΦΕΚ ο νόμος 18 για τη νομισματική μεταρρύθμιση και τη Νέα Δραχμή. Στο πάτωμα βλέπουμε 25χίλιαρα (1943) και φύλλα με 5εκατομμύρια (1944).
Επόμενο βήμα θα είναι να βάλω στο βιογραφικό: "στον ελεύθερό μου χρόνο ζουμάρω σε φωτογραφίες";
Μιας και σήμερα όλοι μιλάνε για Φλιτ.
Πολυτεχνίτης κι Ερημοσπίτης (1963):
- Να φέρω το φλιτ;
- Τι φλιτ παιδάκι μου; Κλέφτες είναι αυτοί... δεν είναι κατσαρίδες!
Και φυσικά στο Μια Ιταλίδα από την Κυψέλη (1968) το αμίμητο του Προύσαλη: "Εσύ πάψε, θα σου ρίξω φλιτ".
Τέλος, στον Παπατρέχα (1966), η Κατερίνα Γουλάκη "αρωματίζει" φλιτάροντας με απροσδιόριστο σκεύασμα που όμως γράφει ευκρινώς ATHENS στο δοχείο.
Κάθομαι και χαζεύω την ψηφιακή αποκατάσταση στο Freedom! οπότε σκέφτηκα να μαζέψω σε ένα αυτοσχέδιο thread μερικά "πριν & μετά" από την απίστευτη δουλειά που έχει γίνει (προφανώς πάνω στα original νεγκατίφ).
Linda Evangelista. /1
Χθες, 10 Οκτωβρίου συμπληρώθηκαν 35 χρόνια από το θάνατο του Orson Welles το 1985. Ήλπιζα να δω κάποιο αφιέρωμα στην επίσκεψή του στην Ελλάδα για τα γυρίσματα της ταινίας "Οιδίποδας Τύραννος", αλλά αφού δεν το έγραψε κάποιος ιντέρν™, ας το κάνω εγώ με ένα γρήγορο thread. /1
Το ημερολόγιο δείχνει Σάββατο 20 Μαΐου 1967, ούτε ένας μήνας δεν έχει περάσει το πραξικόπημα των συνταγματαρχών. Στην εφημερίδα Μακεδονία διαβάζουμε για την άφιξη του Welles στο αεροδρόμιο Ελληνικού, ώστε την επόμενη μέρα να βρίσκεται στη Δωδώνη όπου γίνονται τα γυρίσματα. /2
Παρένθεση. Άγνωστο γιατί, το clip της άφιξης του Welles προβλήθηκε στα επίκαιρα "καθρεφτισμένο" (αριστερά). Το καταλαβαίνουμε από το ότι δεν διαβάζεται το όνομα Comtat Venaissin της Caravelle F-BJTP της Air France. Επίσης είχε σπηκάζ από άλλο γεγονός (γι' αυτό και βουβό). /3
Πέθανε στα 88 του χρόνια ο σπουδαίος Αργεντινός κομίστας Quino (κατά κόσμον Joaquín Salvador Lavado Tejón). Ήταν ο δημιουργός της γνωστής σε όλους μας Mafalda, και ένας καλλιτέχνης με εξαιρετικό ταλέντο στην κοινωνική (και πολιτική) σάτιρα. mini-thread. /1
Η Mafalda ήταν η πιο γνώριμη δημιουργία του Quino. Εμφανίστηκε το 1964 και ο κύκλος έκλεισε το 1973. Ένας χαρακτήρας που συνδυάζει ενήλικη αντίληψη μαζί με την παιδική αφέλεια και περιέργεια. /2
Ο Quino όμως ήταν τρομερός τόσο στην καθαρόαιμη γελοιογραφία, με σκίτσα όπως αυτό εδώ... /3