آنچه در پی میآید چکیده/گزارش سخنرانی معتصم تاتایی، اقتصاددان کُرد و استاد اقتصاد دانشگاه ریجنت لندن است که طی"کنفرانس روژهلات" کنگره ملی کُرد (KNK) ایراد شده. سخنرانی حول سیاستهای استعماری تهران در رابطه با اقتصاد فلاکتبار #کردستان (استان!) بود. این رشتهتوییت را دنبال کنید. 👇🏾
۱. آمارهای این سخنرانی از مرکز آمار ایران دریافت شدهاند. همچنین آمارها نه شامل همه روژهلات کردستان (کرمانشاه، ایلام، کردستان و بخشهایی از آذربایجان غربی)، بلکه تنها شامل “استان کردستان” است.
تاتایی میگوید رابطه خاصی میان تعداد جمعیت استان کردستان و این فاکتورهای اقتصادی ندارد.
۲. دلیل؟ چون این اقتصاد دچار مشکلات زیادی است و به همین علت رابطه میان جمعیت و رشد اقتصادی که باید رابطهای درست باشد وجود ندارد. یعنی چه؟ بیایید نخست از ویژگیهای مثبت اقتصادی کردستان آغاز کنیم.
۳. استان کردستان ۱۷۰۰ روستا دارد؛ این استان دارای رتبه یکم تا پنجم گندم، رتبه چهارم در تولید گوشت مرغ، ربته اول در تولید توت فرهنگی است. یک میلیون هکتار زمین قابل کشت و ۳۲۴ هزار هکتار جنگل و ۱ میلون هکتار مرتع در کردستان وجود دارند.
۴.حاصل این منابع؟ کردستان همواره در قعر جدول بیکاری ایران بوده. میانگین بیکاران از ۱۰ سال بیشتر کردستان به مراتب از متوسط کشوری پایین تر است. این مساله چرا اهمیت دارد؟ چون گروه جمعیتی (زنان و مردان) کردستان بین ۲۰ تا ۲۵سال است. این گروه بیشترین بیکاران کردستان را تشکیل میدهند.
۵. در اقتصاد سرمایهداری نیروی کار جوان از اهمیتی چندبرابری برخوردار است. تاتایی میگوید اگر جمعیت یک جامعه جوان باشد به سود جامعه است. چون آنها میتوانند کار کنند.
۶. به گفته او جمعیت کشوری جوان باشد این جمعیت کار داشته باشد نفع آن برای اقتصاد آن کشور دوبرابر است. چرا؟ چون آنها قادرند علاوه بر تامین معاش از طریق پرداخت مالیات به بیکاران و پیرها و بازنشسته ها هم کمک کنند.
۷. تاتایی میگوید اما اگر این جمعیت بیکار باشد تاثیر منفی اقتصادی در همان منطقه دوبرابر است. چون این جمعیت وجود دارند، اما کار ندارند، نه قادر به تامین زندگی خود هستند نه پرداخت مالیات.
۸. تاتایی از نرخ تورم به عنوان یکی دیگر از مساله "اقتصاد کلان" یاد میکند که اهمیت فوق زیادی دارد. تورم به طور خلاصه یعنی کاهش قدرت خرید. قدرت خرید در گرو اندازه تورم است. تورم کردستان در مقایسه با دیگر استانها بالا و بسیار بیشتر از حد متوسط تورم است در کل ایران است.
۹. بیکاری و تورم همزمان در اقتصاد منجر به بیکاری تورمی میشود. در هر جایی بیکاری تورمی وجود داشته باشد آن کشور به سمت ویرانی میرود. چرا؟ چون بیشترمردم آن کشور بیکار هستند و قدرت خرید آنها روزانه کاهش مییابد.
۱۰. اما میزان سرمایهگذاری حکومت ایران در در کردستان به چه اندازه است؟ اقتصاد ایران تا یک اقتصاد کاپیتالیستی است. این ستیستم احتجاج حیاتی به سرمایه گذاری دارد. اگر سرمایهگذاری نباشد، سیتم کار نمیکند.
۱۱. نگاه کنیم به آمار و ارقام مرکز آمار حکومت ایران در این رابطه: میزان سرمایهگذاری دولت جمهوری اسلامی در کردستان ۱ درصد است. به این معنی کمترین میزان سرمایهگذاری ایران در کردستان انجام شده است.
۱۲. تاتایی میگوید طبق آمار درصد بسیار کمی از مردم کردستان مالیات پرداخت میکنند. یعنی چه؟ در کردستان فعالیت اقتصادی چندانی وجود ندارد تا مالیاتی برای ارزش افزوده آن هم پرداخت شود. این هم نشانه دیگری نگاه حکومت ایران به توسعه در کردستان است.
۱۳. به گفته این استاد اقتصاد دانشگاه ریجنت در لندن نکته دیگری که باید در بحث نگاه حکومت ایران به کردستان به آن اشاره شود، به سرمایهگذاری خارجی است. نگاه کنید به آمارهای خود جمهوری اسلامی. سرمایهگذاری خارجی در کرددستان چقدر است؟ صفر ZERO
۱۴. تاتایی بعد به اهمیت مسکن در اقتصاد پرداخت و گفت رشد و توسعه این بخش میتواند تاثیر زیادی بر رشد اقتصادی داشته باشد. چون به گفته او برای درست کردن یک خانه نیازمندیهای زیادی وجود دارد؛ آهن و سیمان و آجر ... رشد و توسعه بخش مسکن تاثیر زیادی بر اقتصاد دارد.
۱۵. به آمار ها نگاه کنید ببنید چقدر جایگاه بخش مسکن در کردستان پایینتر از میانگین کشوری است. تاتایی میگوید نشانهای از انطباق بخش مسکن با فعالیتهای اقتصادی کردستان وجود دارد.
۱۶. مساله بعدی بخش صنعیت است. تاتایی از آمار دولتی نقل میکند که در رابطه تعداد کارگاهایی که از ۱۰ تا ۱۰۰ کارگر دارند، استان کردستان یکی از جاهایی است که کمترین فعالیت در این عرصه دارد. تعداد این جور کارگاها از دو درصت کمتر است. کل سهم کردستان در ببخش صنعیت ۳.۹٪ است.
۱۷. در رابطه با منابع طبیعی کردستان تاتایی گفت کردستان یکی از غنیترین مناطق و بمراتب غنیتر از حد متوسط کشوری است. با اینحال نگاهی به تعداد کارگاهها و میزان سرمایه گذاری میتوان پی برد که آنطور که باید از این منابع استفاده نمیشود. از کجا میدانیم؟ از میزان شاغلین در این بخش.
۱۸. معتصم تاتایی در خصوص مساله آب هم گفت کردستان یکی از جاهای پر آب ایران است اما این منطقه در عین حال زمین دیم بیشتر از هرجایی دیگری دارد. معنایش این است که در کردستان فعالیتی چندانی انجام نشده تا از این آب برای کشت و زراعت استفاده شود.
۱۹. در رابطه خدمات اجتماعی: مثلا سعم توسعه جادههای کردستان نسبت به دیگر دیگر نقاط بسیار اندک است. آمارها نشان میدهند که در استان هیچ کردستان اتوبانی وجو د ندارد. در همه روژهلات کردستان تنها طرح یک اتوبان از کرمانشاه به میاندوآب در جریان است. سالهاست تمام نشده.
۲۰. معتصم تاتایی همچنین گفت نسبت بیمارستان به جمعیت در کردستان در پایین حد متوسط است. با وجود جمعیت زیاد اما تعداد بسیار کمی مشمول بیمه پزشکی یا هر شکل دیگری از بیمه هستند. تناسبی هم میان جمعیت و کتابخانههای کردستان وجود ندارد.
۲۱. بر اساس آمار حکومتی، میزان مطالعات عالی در کردستان در پایینترین رده در کل ایران را دارد. میان آموزش عالی و تولید رابطه اساسی وجود دارد. استان کردستان کمترین مشارکت در کل تولید ایران دارد. آمار سالهای معین ینشان میدند که کردستان آخرین استان در جدول مشارکت در تولید است.
۲۲. و بلاخره اینکه به گفته معتصم تاتایی کردستان در رابطه با بخش خدمات، رتبه ششم را میان حدود ۳۰ استان ایران داراست. این آمارها نشان میدهند که اقتصاد کردستان در هر دو بخش تولیدی و خدماتی رتبه بسیار پایینی دارد.
۲۳. پایان بخش اول. اگر دوستان مایل باشند در رشته توییت دیگری، بخش دوم را هم گزارش خواهم کرد.
۲۴. این رشته توییت محصول نتبرداری از سخنرانی زنده معتصم تاتایی بزبان کُردی دریکی از پنلهای دیروز کنفرانس روژهلاتِ “کنگره ملی کردستان” است. ازآنجا که نتبرداری همزمان باترجمه مستقیم صورت گرفته، تعداد بسیار محدودی از توییتها نقل به مضمون شدهاند. سخنرانی دیروز ۲۱فوریه ایراد شده.
*ندارد
۲۵. بخش دوم این گزارش را در رشتهتوییت زیر دنبال کنید.
امروز سالروز #کوچ_تاریخی_مریوان به عنوان یکی از نقطه عطفهای تاریخ مبارزات مردم کردستان است. کوچ مریوان از کجا شروع شد، چگونه سازمان یافت و چرا به یک رویداد تاریخی تبدیل شد؟ در این رشته توییت تلاش خواهم کرد مختصرا به بازخوانی این حرکت عظیم و منحصر به فرد سیاسی بپردازم. 👇🏾
روز ۲۳ تیرماه سال ۱۳۵۸ مردم مریوان به دعوت اتحادیه دهقانان و نیروهای عمدتا چپ در اعتراض به صدا و سیمای دولتی و لشکرکشی نظامی به این شهر مقابل ساختمان رادیو تلویزیون مریوان دست به راهپیمایی زدند.
“تظاهرکنندگان مرکب از مردم مسلح و اعضای اتحادیهی دهقانان مریوان در اطراف مدرسهی قرآن مفتیزاده، علیه پاسداران محلی و همکاری نیروهای حزب دمکرات کردستان عراق، مسعود بارزانی که به قیاده موقت معروف بوده و در ساختمان ساواک.." 👇🏾