Thread by @mleisink

Jeugdzorg komt al jaren geld te kort. Gemeenten vinden dat het Rijk moet bijbetalen. Overmoedig en optimistisch heeft Arnhem dat geld al in zijn begroting gezet. Inkomsten die nog niet zeker waren. En nu heeft Arnhem vanaf 2023 een gat van 3,9 miljoen. (draadje) 1/19

In mei 2019 kondigde Hugo de Jonge met veel tam-tam aan dat gemeenten maar liefst een miljard euro extra voor jeugdzorg zouden krijgen. Wie zorgvuldig verder las, zag dat in 2022 het financiële feest voor gemeenten weer voorbij was. Het geld was incidenteel. 2/19

Gemeenten waren boos. Sommige besloten in hun begroting net te doen alsof het geld wel structureel was. Deze extra inkomsten schreven ze ook vanaf 2022 in de boeken. Fictief geld dus. En de provincie was als toezichthouder bepaald niet blij met deze boekhoudkundige truc. 3/19

Ook in Arnhem probeerde het college zichzelf en de gemeenteraad voor de gek te houden door bijna vier miljoen euro fictief in de begroting te zetten. Jazeker, de toezichthouder had zich er na veel morren bij neergelegd. Maar dat betekent nog niet dat het verstandig is...! 4/19

De gemeenteraad was gelukkig wakker en een stuk voorzichtiger. Maar liefst negen partijen dienden samen een motie in die unaniem werd aangenomen. Het college werd opgedragen de bijna vier miljoen gereserveerd te houden totdat duidelijk zou zijn of ze ook echt zouden komen. 5/19

Arnhem ging het jaar 2020 dus behoedzaam in. Het extra geld voor de jeugdzorg was alleen begroot voor de jaren dat het door het Rijk was toegezegd. Voor de jaren erna werd gewacht totdat Den Haag ook daadwerkelijk over de brug zou komen. Kortom: verstandig financieel beleid. 6/19

Maar bijna vier miljoen is een hoop geld! Het college van Arnhem wilde dat maar wat graag uit gaan geven. Het Rijk had weliswaar niks toegezegd, maar het was toch wel “bijna zeker dat het kwam”, niet? In januari 2020 dook het optimisme weer op in een raadsbrief. 7/19

Slechts enkele maanden later trok het college hun optimistische verwachting uit de raadsbrief alweer in. Maar alleen de heel goede lezer had in de gaten wat er verderop in de tekst nog meer geregeld werd... (tromgeroffel...) 8/19

Ter herinnering: De gemeenteraad had in 2019 via een motie het college verboden vooruit te lopen op rijksgeld dat nog niet zeker was. Maar... het was slechts een motie. Formeel verandert die de begroting niet. En dan komt de cryptische tekst die de miljoenen vrijmaakt. 9/19

Het gaat om de zorgvuldig geformuleerde tekst “Er zijn geen redenen om af te wijken van de MJPB 2020-2023 op dit punt.” Omdat het geen amendement was, stond er in de begroting formeel nog steeds dat de extra rijksmiddelen fictief mochten worden opgenomen als inkomsten. 10/19

De motie die opriep tot behoedzaamheid, werd simpelweg niet uitgevoerd. (Wel wilde het college een risico opnemen dat het Rijk niet zou betalen.) En zo werd (opnieuw) bijna vier miljoen fictief(!) geld vrijgemaakt om te gaan besteden. 11/19

Had de gemeenteraad dit niet in de gaten dan? Jawel hoor! Er werd zelfs expliciet naar gevraagd. Zie echter hoe het college zorgvuldig om de vraag heen draait. Opnieuw wordt gezegd dat men niet afwijkt van de begroting. (En die was formeel niet gewijzigd!) 12/19

De raad had dus een motie aangenomen waarmee hij unaniem wilde dat rijksmiddelen pas worden ingezet als ze ook zeker zijn. Maar de officiële begroting werd er niet door gewijzigd! En door telkens naar de begroting te verwijzen kon het college de motie subtiel elimineren. 13/19

Het college kon op basis van deze tekst de bijna vier miljoen fictieve inkomsten gewoon in de begroting laten staan. Ter compensatie werd er wel “een risico met een hoge kans (90%)” opgenomen. Maar dat kost maar eenmalig vier miljoen! 14/19

Toen werd het september 2020. De begroting valt op de mat. Daarin staan alle grote risico’s beschreven. Dat zijn in elk geval de risico’s met een hoge kans (90%) en met een impact van meer dan een miljoen euro. Precies dit risico dus. 15/19

En er blijkt precies één zo’n risico te zijn. Maar die gaat niet over jeugdzorg, maar over onderwijshuisvesting! Als je de andere risico’s doorspit, kom je best wel wat tegen op het gebied van jeugdzorg, maar geen risico dat het Rijk niet over de brug zou komen. 16/19

Het begon met een raad die -heel verstandig- geen geld uit wilde geven dat je nog niet had. Het college wist dat om te zetten in slechts een risicomelding. En zelfs die is er niet van gekomen.
Zo stond er ineens bijna vier miljoen fictief geld structureel in de begroting! 17/19

De provincie benoemt het nog in haar begrotingsbrief aan de gemeenteraad, maar de begroting was toen al vastgesteld. Nu wordt dus gespeculeerd op structureel bijna vier miljoen aan extra rijksgeld. Dus... duimen en hopen dat die gaat komen... 18/19

En toen werd het maart 2021:
NUL EURO VOOR GEMEENTEN!

En zo kreeg de gemeente Arnhem een gat in de begroting.

De behoedzaamheid van de raad werd door het college vakkundig de financiële staatjes uit geschreven.

Wie lost het nu op?

19/19