Thread by @_professorc

@HopProtocol hakkında biraz konuşmak istiyorum. Nasıl çalıştığından ve neyi sağladığından bahsedelim. Kısaca bir giriş yapmak istersek rollup-to-rollup bir köprüdür. Şimdi önce sorunumuzun ne olduğuna bakalım daha sonra bu sorunu Hop nasıl çözüyor bunun üzerinde duracağım.

Biliyorsunuz ki ölçeklendirme çözümlerinin farklı kategorileri var. Poligon gibi yan zincirler, Arbitrum veya Optimism gibi optimistic-rolluplar ve zk-Sync gibi zk-Rolluplar.

Kısacası, işlem başına bir miktar veriyi zincir üzerinde tutarken hesaplama ve veri depolamayı zincir dışına taşıyarak Ethereum'un verimini arttırmayı amaçlarlar.

Bu çözümlerin getirdiği bazı çığır açıcı özelliklerle birlikte birkaç zorlukla karşılaştık.Her L2 çözümünün kendine ait bir “native” köprüsü olur. Bu köprüler ana ağa dönerken yavaş ve pahalıdır. Örneğin:

Optimism Ether'inizi Arbitrum Ether'e dönüştürmek için "native" Optimism köprüsü aracılığıyla ana ağa geri çekmeniz, yedi gün beklemeniz ve ardından seçtiğiniz uygulamada kullanmak için ana ağ Eterini Arbitrum köprüsü aracılığıyla Arbitrum Eter'e dönüştürmeniz gerekir.

Bugün zk-Rollup için onaylar arasındaki süre ise tipik olarak bir saatten bir güne kadar değişmektedir. Her iki çeşit için de jetonları L1'den L2'ye ve geriye taşımak pahalı ve yavaştır.

L2’den L1 ana zincire geçiş “exit time” olarak adlandırılır. İyi bir kullanıcı deneyimi için bu çıkış süreleri minimumda tutulmalıdır. Daha iyisi anında olmalıdır.L2'lerin kendine ait köprüleri olmasına rağmen bunlar sizin bir ölçeklenme çözümünden diğerine geçmenize izin vermez

Kullanıcıların bir rollup ekosisteminin faydalarını tam olarak anlamaları için, L1 ağının zaman veya maliyet açısından bir darboğaz oluşturmadan varlıkları hızlı ve kolay bir şekilde rolluplar arasında aktarabilmeleri gerekir.

Rolluplar L2->L1 için pahalı ve yavaş. Rollupların native köprüleri ise L2<>L2 için uygun değil. Bu L2'nin benimsenmesi için büyük bir engel. Çok ağlı Hop köprüsünün devreye girdiği yer burasıdır.

Hop, her ölçeklenme çözümüyle ve Ethereum ile arasında köprüler oluşturarak bu zorlukları çözer. Hop kullanarak, kullanıcılar fonlarını farklı L2'ler arasında taşıyabilir veya fonlarını L2'den Ethereum ana ağına *anında* çekebilir. Peki nasıl ?

L1->L2 Alice, Hop aracılığıyla ana ağdan Optimism'e 4 ETH geçirmek isterse Hop, Optimism’de eşdeğer miktarda HopETH (hETH) verir. Aynı işlemde hETH, Hop AMM'de ETH ile takas edilir ve bu takasın çıktısı Alice'in Optimism'deki hesabına gönderilir.

Hop, L1->L2 için her zaman en iyi seçenek değildir. Sadece AMM'den kaynaklı pozitif bir fiyat kayması varsa normal bir native köprüden daha ucuza geçebilirsiniz.

Hop’un sorunlarımızdan birini çözdüğü bir alan L2->L1 transferleridir. Yukarda bahsettiğimiz gibi native köprüler kullanırsanız bu işlem sizin için çok uzun sürecek. Hop ise size bunu anında yapmanızı sağlayacak.

Ancak, bu Hop Token'lar, daha önce tartıştığımız gibi aktarımlarının 7 güne kadar sürdüğü verilen farklı ağlar arasında nasıl bu kadar kolay aktarılabilir?

Bonder'ın devreye girdiği yer burasıdır. Bonder, küçük bir ücret karşılığında(%0.02) varış noktasında likidite sağlar. Bonder, her toplamada bir doğrulayıcı düğüm çalıştırdıkları ve işlemleri doğrulayabildikleri için sonunda paralarını geri alacaklarını bilirler.

Optimismden çıkmak için Alice'in ETH'si ile, hETH alır ve ETH L1'de serbest bırakılır. Sonrasında L2'deki hETH'leriniz yakılır. Bu hToken'ların hızlı bir şekilde devredilebilmesinin nedeni “The Bonder” adlı bir rolün olmasıdır.

Normalde optimismden çıkış süresi çok uzun sürer aslında “Bonder” rolü sizin yerinize bu süreyi bekler ve size anında likidite sağlar. Bonder tarafından sağlanan anında likidite, hToken desteklenen tüm ağlar arasında hızlı ve ekonomik bir şekilde taşınmasını sağlar.

Ek olarak henüz teknik detaylarını çok bilmediğim bir mekanizmaları var bir meydan okuma yapılmadığı sürece "Bonder" rolü 7 gün beklemiyor. Meydan okuma yapılmadığı sürece 24 saatlik bir sürede işlem tamamlanıyor.

Hop’un güçlü olduğu diğer bir nokta ise ana ağa geçmeden direkt olarak diğer rolluplar ve yan zincirler arasında transfer yapabilmesi L2<>L2
Alice Rollup A’dan Rollup B’ye geçmek istediği bir senaryoda:

1. Alice, Rollup A'daki AMM'yi kullanarak Rollup A ETH'sini HopETH ile değiştirir.

2. Alice daha sonra Hop Bridge'i kullanarak HopETH'sini Rollup A'dan Rollup B'ye gönderir.

3. Bonder, Transfer için likidite sağladığında, Alice, Rollup B'de HopETH'yi alır.

4. Alice artık Rollup B'de AMM'yi kullanarak HopETH'sini Rollup B ile takas edebilir.

Hop neden bir AMM’ye ihtiyaç duyar? Hop jetonları (hETH,hDAI) standart ETH yerine geçmez. Bunları Uniswap gibi dapplerde kullanamazsınız. Bu amaçla Hop, her rollup üzerinde bir AMM’ye sahiptir.

Örneğin, bir kullanıcı Mainnet'ten Optimism'e ETH gönderirse, Hop Bridge önce kullanıcıya Optimism'de hETH verir ve ardından Hop AMM'de Optimism ETH ile değiştirir. Doğal olarak, bunların hepsi şapkanın altında gerçekleşir ve son kullanıcıya tek bir işlem gibi görünür.

Uniswap'ta olduğu gibi, herkes Hop havuzlarından herhangi birinde likidite sağlayıcısı olabilir ve işlemlerden takas ücreti kazanabilir. Likidite, aynı varlığın (örneğin hETH- Optimism ETH) çiftleri üzerinde sağlandığı için kalıcı bir kayıp riski neredeyse yoktur.

Peki ya Bonder?
Rol biraz sermaye ve teknik bilgi gerektiriyor, bu nedenle ilk başta herkese açık değil. Kısa bir süre sonra, rol herkese açılacaktır. Ancak, Bonder fonları çalamaz veya işlemleri sansürleyemez.

En kötü durum senaryosu, tüm Bonder'ların çevrimdışı olması ve bu durumda hiçbir transferin bağlanmamasıdır. Bir Transfer bağlanmadığında, L2'nin normal çıkış zamanı kadar geciktirilir, ancak yine de eninde sonunda geçer.

Bahsetmek istediğim diğer bir konu ise arbitraj. Hop jetonları ile yerel muadilleri arasındaki fiyatın saptığı durumlarda, arbitrajcılar hızla devreye girebilir ve fiyatları kâr için yeniden dengeleyebilir.

Optimism ETH'nin, örneğin heTH'ye göre düşük fiyattan alım satım yapıldığını düşünün. Kâr odaklı bir arbitrajcı, ETH'yi Hop Köprüsü üzerinden göndererek basitçe heETH'yi basabilir.

Arbitrajcı, daha sonra Hop AMM ile işlem yaparak indirimli Optimism ETH'yi satın almak için hETH'lerini kullanır. Bu örnekte arbitraj ana ağa dönmek istiyorsa tekrar Hop köprüsünü kullanmamalı yoksa az önceki kârı yok olur. Native köprü üzerinden çıkarak arbitrajını korur.

Ancak native köprü üzerinden çıkması 7 günlük likidite kilitlenmesiyle ile karşı karşıya kalmasına neden olur. Ya da Hop üzerinden anında çıkmak için fiyatın dengelenmesini beklemeli.