Thread by @NasserHadjloo

#عهدعتیق 24 کتاب هست که احتمالا در قرن دو بعد از میلاد توسط ربی‌ها (rabbinic council) جمع شده

بهش گفته میشه #تنخ (Tanakh) که ابتدای کلمات #تورات Torah (قوانین) و نوی‌ئیم Nevi'im (پیامبران)‌ و کتوویم Ketuvim (نوشته‌ها) هست

هر کدوم از این سه بخش، از کتاب‌های زیر تشکیل شده

https://twitter.com/NasserHadjloo/status/1456521965297078279

بخش تورات (قوانین)

1- سفر آفرینش (genesis)
2- سفر خروج (exodus)
3- سفر لاویان (Leviatan)
4- سفر اعداد (Numb.)
5- سفر تثنیه (Deut)

بخش نوویم (پیامبران)

1- سفر یوشع (Josh)
2- سفر داوران (Jdg)
3- سفر سموئیل (Sam) این کتاب چون توی دو تا اسکرول بوده، دو تا کتاب هم در نظر گرفته میشه
4- سفر پادشاهان (Kings)
5- سفر اشعیا (Isaiah)
6- سفر ارمیا (Jer)
7- سفر حزقیال (Ezkl)
8- سفر پیامبران کوچک (Minor)

بخش کتوویم (نوشته‌ها)

1- سفر مزامیر داود (Psalms)
2- سفر امثال سلیمان (Provs)
3- سفر جامعه (Job)
4- سفر غزل غزل‌ها (S of S)
5- سفر ایوب (Lam)
6- سفر روث (Ruth)
7- سفر ارمیا (Eccl)
8- سفر استر (Esther)
9- سفر دانیال (Daniel)
10- سفر عزرا و نحمیا (Ez-Nh)
11- سفر ایام (chronicals)

قبل از اون کتاب‌های دیگری وجود داشته که به شکل زیر دسته‌بندی میشده

ترجمه به یونانی در قرن ۳ قبل از میلاد با سنت مصری توسط 70 - 72 پژوهشگر انجام میشه و معروف میشه به ترجمه هفتادی

بجای سه بخش، از چهار بخش بصورت زیر تشکیل شده

بخش اول - تورات (قوانین) - بر مبنای ترجمه هفتادی

1- سفر آفرینش (genesis)
2- سفر خروج (exodus)
3- سفر لاویان (Leviatan)
4- سفر اعداد (Numb.)
5- سفر تثنیه (Deut)

بخش دوم - تاریخ (History)

1- سفر یوشع (Josh)
2- سفر داوران (Jdg)
3- سفر روث (Ruth)
4- سفر سموئیل اول (Sam)
5- سفر سموئیل دوم (Sam)
6- سفر پادشاهان اول (Kings)
7- سفر پادشاهان دوم (Kings)
8- سفر ایام اول (chronicals)
9- سفر ایام دوم (chronicals)
10- سفر اسدرس (Esdras)

11- سفر عزرا و اعداد (Ez-Nb.)
12- سفر توبیاس (Tobit)
13- سفر جودیت (Judih)
14- سفر استر-روث+ (EstherRuth+)
15- سفر مکابیان اول (macc)
16- سفر مکابیان دوم (macc)
17- سفر مکابیان سوم (macc)
18- سفر مکابیان چهارم (macc)

بخش سوم - خرد (Wisdom)

1- سفر مزامیر داود (Psalms)
2- سفر منسی (Manasteh)
3- سفر امثال و جامعه (JobProv.)
4- سفر جامعه (Excl.)
5- سفر غزل سموئیل (S of Sam)
6- سفر حکمت یشوع بن سیراخ (Sirach)
7- سفر مزامیر سموئیل (Ps. of s)

بخش چهارم - پیامبران (Prophets)

1- سفر پیامبران کوچک (Minor)
2- سفر اشعیا (Isaiah)
3- سفر ارمیا (Jer)
4- سفر باروخ (Baruch)
5- سفر مراثی (Lam)
6- سفر .. داوران-حزقیال (L of JdgLizkl)
7- سفر دانیال (Daniel)

کتاب‌های عهد عتیق رو توی انگلیسی با حالت‌های خلاصه‌شده مختلفی می‌نویسن

توی این صفحه می‌تونید اسم هر کدوم رو و اینکه چه صورت‌ّای خلاصه‌شده‌ای برای هر کدوم وجود داره ببینید

logos.com/bible-book-abb…

با اینکه مسیح به زبان آرامی صحبت میکرد اما انجیل مسیحی به زبان یونانی نوشته شده

نسخه LXX تبدیل به نسخه پایه مسیحیت میشه

در قرن چهارم میلادی نسخه لاتین Vulgate از عبری ترجمه شد اما محتوای LXX رو حفظ کرد

نهایتا در قرن ۵ فیکس شد

ربی‌های یهودی نسخه lxx رو رد کردن و نسخه جدیدی ارایه کردن که به اپوکریفا (Apocrypha یا Deuterocanonicles) معروف شد

و این ها کتابهاشون بود

TobitJudith
Ester+
Wisdom of Solomon
Sirach (Ecclesiasticus)
Baruch (Jeremiah+)
Daniel+
1st Maccabees
2nd Maccabees

پس ما دو مدل مسیحیت و یهودیت داریم

1- یهودیت ربانی و مسیحیت پروتستان
(Rabbinic Judaism & Protestant Christianity)

که این دسته اول اپوکریفا رو قبول ندارن

2- مسیحیت ارتودوکس و مسیخیت کاتولیک
(Orthodox Christianity & Catholic Christianity)

در قرن اول میلادی بخصوص در مناطق هلنیستی که زبان عبری رو فراموش کرده بودن و یونانی می دونستن،‌ خود یهودی ها هم نسخه lxx رو به عنوان کتاب قبول داشتن
حتی سه تا از این کتاب ها در طومارهای دریای مرده هم اومده

1- Tobit
2- Sirach
3- Epistole of Jeremiah

کتابی به اسم Pseudepigrapha وجود داره که کتاب‌هایی رو جمع کرده که توسط نویسندشون نوشته نشده

اکثر این کتاب ها دید آخر دنیایی دارن و مشخصا کتاب اخنوخ هم یکی از اینها هست

https://twitter.com/NasserHadjloo/status/1467843967442202637?s=20

حالا این کتاب‌ها که راجع بهشون صحبت کردیم چه کتاب‌هایی هستند؟

1- Apocalypse of Abraham
2- Apocalypse of Adam
3- Testament of Adam
4- Life of Adam & Eve
5- Jubilees
6- Testaments of Patriarchs
7- Joseph & Aseneth
8- Apocalypse of Zephaniah
9- 4th Ezra

10- Apocalypse of Ezra
11- Vision of Ezra
12- Apocalyphon of Ezekiel
13- 2nd-4th Baruchs
14- Testament of Moses
15- Martyrdom of Isaiah
16- Treatise of Shem
17- Testament of Solomon
18- More Psalms
19- Testament of Job
20- Book of Enoch
21- 2nd-4th Enochs

همینجا بگم هر جا در این متن، از LXX استفاده شد، منظور ترجمه هفتادی هست

حالا یکسری کتاب‌ها مثل کتاب اخنوخ هست که داستان داره

کتاب اول اخنوخ توسط مسیحیان اولیه بسیار استفاده میشده

در قمران کتاب‌های Book of Enoch و Book of Jubilees هم پیدا شده

حتی در کتاب Epistle of Jude هم ازش نقل کرده
Jude I:5-6
Jude I:14-15 quoting 1 Enoch I:9

اولین پدران کلیسا، بخصوص ترتولیان، از کتاب اخنوخ استفاده می‌کردن

اما در قرن چهارم در غرب کنار گذاشته شد

آگوستین قدیس و Jerome با اینکه بیشتر مواقع با هم مخالف بودن ولی در «حذف کتاب اخنوخ» موافق بودن و ظاهرا دلیلشون این بوده که اخنوخ این کتاب رو ننوشته
در نتیجه فقط بخش‌هایی از این کتاب به زبان یونانی و لاتین باقی موند

حالا دلیل حذف کتاب اخنوخ از عهد عتیق چی بوده؟

اخنوخ، براساس متن عهدعتیق، نسل هفتم بعد از آدم و حوا هست، پس کتابش، باید قدیمی‌ترین بخش عهد عتیق باشه و حتی قدیمی تر از موسی، لذا قبول نکردن اضافش کنن

در پادشاهی اتیوپی Aksum یا Axum که از قرن ۱ تا ۱۰ میلادی وجود داشت، ابتدا چند خدایی بودند ولی پادشاه Exana دوم، کمی بعد از کنستانتین، به مسیحیت گروید.

آموزگار سوریه‌ای خود شاه، تبدیل به اولین بیشاپ اکسوم شد

در سال ۳۲۸ میلادی، پادشاهی اکسوم به مسیحیت پیوست و اولین جایی هست که از نشان صلیب روی سکه استفاده کرد

توی توییتی که اینجا کوت کردم، کمی راجع به اتیوپی نوشتم

https://twitter.com/NasserHadjloo/status/1468128605876142081?s=20