A primeira poeta (coñecida) en galego apelídase "de Castro", pero non se chama Rosalía! Foi 1 gran dama do Renacemento e demostrou unha técnica poética notable.
E garda un misterio non resolto ata hoxe. Pero misterio, misterio...
Vouvos falar de Isabel de Castro e Andrade.
👇
Isabel era un puro retrato da alta aristocracia europea da época. Ela, da poderosa casa de Lemos, señores da Galicia interior; casou co conde de Altamira, poderoso señor da Galicia oceánica. Pasou longas estadías en Portugal e en Italia que a deberon marcar na súa cultura.
Neses ambientes cultos e cortesáns foi como coñeceu a Alonso de Ercilla, o autor do épico poema La Araucana que narra a conquista de Chile, e unha das grandes obras en español do Renacemento.
Desa amizade naceu o único poema en galego que conservamos de Isabel de Castro.
O poema, impreso tal e como vedes aquí na edición príncipe de La Araucana impresa en Madrid 1589, revela as relacións portuguesas de Isabel de Castro, que era unha boa poeta e... que había menos parvada e prexuízo que hoxe co tema das linguas.
Pero eu prometín un misterio. E vou cumprir.
Un bo misterio, dos de verdade.
Porque de Isabel só conservamos dous poemas: un en castelán e este en galego que vos amosei.
Pero había moitos, moitos máis en galego. Isabel de Castro escribiu un cancioneiro completo, parece ser que moi notable.
De feito, pode que siga existindo.
A noticia (e o despiste) debémosllo ao xornalista e investigador Juan Pérez de Guzmán. Foi el quen localizou, entre os códices da letra M da sala de manuscritos da @BNE_biblioteca un conxunto de sonetos de Isabel. Pero anotou mal a sinatura do manuscrito e xa nunca máis o atopou.
Desde entón, xa ten habido uns cantos investigadores galegos que teñen explorado os fondos da @BNE_biblioteca na procura dese cobizado conxunto poético. Eu mesmo participei unha vez na cacería, deixando os ollos nos manuscritos.
Que eu saiba os outros poemas de Isabel de Castro e Andrade aínda non apareceron. Pode que o fagan, mesmo noutro lugar. Entrementres déixovos cun poema dedicado a ela que xoga con outra chiscadela familiar dos Lemos. O poema eloxioso que lle fixo Juan de Vadillo.
Vese que as Lemos, dous séculos despois da loira Inés de Castro, mantiñan a marca da Casa. 😉
• • •
Missing some Tweet in this thread? You can try to
force a refresh
No interior da igrexa de san Miguel de Goiás (Lalín) cóntase unha curiosa historia, na liña do que escribiamos o outro día sobre monumentos prehistóricos, de como reiventamos e adaptamos as historias á nosa cultura.
Entras comigo?
(E con María, a señora das chaves, claro)
Ao entrar, os ollos comezan a explorar toda esta información disposta a ser interpretada. Pero a min automaticamente vai a vista para ese arcosolio da dereita, onde xace unha figura.
-E aí quen está enterrado?
-O cura-di María sen máis.
Achégome ao sepulcro, miro ao seu interior, apóiome no banco para fotografiar a esta fermosa muller.
-Que aquí está enterrado o cura?
-O cura.
-Pero se aquí unha muller.
-Que non, que é o cura.
Na igrexa de Meira descansa desde o século XVI esta muller vestida cun hábito modesto. Era a poderosa fidalga María de Bolaño. Pero non son os únicos restos humanos que foron depositados aquí. María repousou cun anaco decisivo da historia de Galicia.
O sartego destaca pola súa heráldica, ilustrativa das casas das que descendía, e unha sorprendente estilo de escrita en pedra. Sabemos polo seu testamento que quixo ser enterrada cos seus pais. E á súa cabeceira, hai unha interesante inscrición.
Na cabeceira indícase que alí xacen Pedro de Miranda e a súa muller dona Inés. É Pedro de Miranda, o Renegado! O contacto máis estreito cos dramáticos feitos que supuxeron a execución de Pardo de Cela.
*Por favor, algún tipógrafo na sala para recrear para ordenador esta fonte?
Hai obxectos que son vectores da historia, testemuñas únicas de momentos críticos, e que portan emocións con eles. En #Pontevedranotempo temos un moi especial: a bandeira da Sociedade de Agricultores de Salcedo.
A bandeira é unha encrucillada de sentidos. Por unha banda, permítenos contar a vibrante historia do nacemento do movemento agrarista nas comarcas pontevedras a finais do XIX, e que no propio concello pontevedrés, en parroquias como Salcedo e Lérez tivo moita forza.
Fronte a tópicos, o agrarismo -a organización social e política dos agricultores- nace a partir da expansión económica do campo galego, non do atraso: é xente que exportar, que toma consciencia do seu poder e quere influír no seu destino.
Curiosear nas fotografías que fixo Thurston Thompson en 1866 da catedral de Santiago e o seu contorno permítenos observar un detalle: como esa data, case a metade do XIX, é MOI antiga. O mundo que vemos aí procede de máis atrás. E nótase en todo tipo de detalles.
Primeiro, algo moi curioso. Nesta edición dunha escolma das súas fotos editada en Londres en 1868 observade como a Mateo aínda se lle designa polo seu nome en galego. Cando o pórtico colla gran sona pasará a ser Maestro. Pero aínda non estamos aí.
Algunhas fotos permiten achados sorprendentes. Como a presenza da Fons Mirabilis, a mítica fonte medieval dos peregrinos que aparece no Códice Calixtino, situada ao carón da porta do pazo de Xelmírez. Hoxe está no claustro da catedral. Mirade esoutro ángulo. Non é doada de ver!
Este vindeiro domingo celébrase a Ofrenda do Reino de Galicia na catedral de Lugo. Pero non sei se sabes se que alí, vinculado a ese ritual, viviuse un curioso episodio que conecta a monarquía inglesa co reino de Galicia. E que aínda hoxe podemos ver.
A principios de maio de 1719 entraron un Lugo un grupo de cabaleiros que viñan de incógnito. O Capitán Xeral do reino de Galicia advertira por carta ao concello e o cabido da chegada dunha personaxe, con nome en clave, o 'cabaleiro de Connock'. Viaxaba cun séquito reducido.
O cabaleiro de Connock era o nome en clave de nada menos que Xacobe III de Inglaterra e VII de Escocia, o 'Vello Pretendente'. Viña acompañado de parte do seu Estado maior. Moveuse esa primavera entre varias cidades galegas, na retagarda dunha operación militar. Á espera.
Máis ou menos nestes días, no ano de 1147, o burgo de Faro, logo coñecido como A Coruña, viu aparecer unha flota inmensa. Era os barcos da Segunda Cruzada, que partira do porto inglés de Darmouth uns días antes. Nunha das crónicas deses días temos un dato ben intrigante.
Temos dúas crónicas de cruzados que dan conta das súas accións en Galicia e a súa peregrinación á catedral. A fonte máis coñecida é a dun destes guerreiros, Osbernus ou Osborne, que describe a principal acción desa campaña: a conquista de Lisboa en apoio a Afonso Henriques.
Pero imos centrarnos na visita a Faro, á Coruña, que describe Osborne. Nela entrecrúzase de xeito moi singular a realidade e a tradición oral. Por exemplo, fala dunha misteriosa ponte de 24 arcos que o mar vai desvelando pouco a pouco.