Thread by @talhaB62

-FLOOD-
#MINA’nın arzı hızlı mı artıyor?
Ekip sürekli dolaşıma MINA mı sürüyor?

Mina Protocol’ün arz ve token ekonomisine yine yeni yeniden bakış.
Neden bilmiyorum ama Türkiye topluluğu Mina'ya ilk kez sınırsız arza sahip olan ve ilk kez dolaşımdaki arzı artan bir coin görmüş gibi davranıyor.
Mina gibi teknolojik anlamda büyük potansiyeli olan bir coinin++

+topluluğunda sürekli bu konular konuşuluyor. Bu floodun Mina’nın arz yapısında büyük bir sorun olduğunu düşünenlere cevap olmasını ve topluluğun doğru tarafa odaklanmasına yardımcı olmasını umuyorum.

Şunu belirtmeliyim ki, hiçbir coinin arzının sınırlı oluşunun garantisi yoktur. Evet fee yakımı olabilir, 999 yıl yetecek kadar staking reward kaynağı ya da block reward sistemi var olabilir ama bunların da garantisi yok. Yani CMC'de max arz yazıyor diye coin limited olmuyor.

Zaten dikkat ederseniz validatörlere/minerlere çalıştırdıkları cihaz karşılığında X sene boyunca yetecek arzın ayrılmış olması, o kadar sene boyunca dolaşıma yeni arz girişi anlamına geliyor. Yani örneğin Bitcoin’in arzı 100-120 yıl sonra bitecek derken siz++

+bu coinin arzının o kadar süre boyunca artmaya devam edeceğini kabul etmiş oluyorsunuz. Ki arz sınırına ulaşmadan da ağ forklanıp, arz arttırılabilir.
Fee ücretlerinin fazlasının yakımı/fee yakımı ile staking rewardsın birbirini nötrlemesi seçeneği ise++

+networkteki tx yoğunluğuna bağlı olarak çok kısa sürede sıfır enflasyon için bir dayanak olmaktan çıkabilecek bir unsur olduğu için bahsetmeye bile gerek duymuyorum.
Ayrıca şu da var ki arz artışı gerçekten limite ulaştığında, validatörler/minerlar ağı forklayabilir.

Forklamak için limite ulaşmasını beklemelerine gerek yok. Herhangi bir sebepten, mesela çoğunluk ağda validasyon yapmanın artık yeterince karlı olmadığını düşünürse ağı forklayabilir ve arzı arttırabilirler.

Eğer mevzubahis coin PoS ile çalışıyorsa ve ekip forku önlemek için için ağ yapısında ekstra önlemler aldıysa ya da token dağılımını forka izin vermeyecek şekilde dizayn ettiyse, validatörlük karlı olmaktan çıkarsa nodelar durur bu da merkeziyetsizliği yok eden bir etkendir.

Özetle merkeziyetsiz bir chainde sınırlı native token garanti edilemiyor, merkezi chain için zaten konuşmaya bile gerek yok.

Gelelim asıl konumuz olan dolaşımdaki arzın çok hızlı arttığı iddiasına. Bilindiği üzere Mina, 2017’den beri geliştirilen, yatırım alan 1 Haziran 2021'de piyasaya çıkan bir coin. Yani henüz yeni sayılabilecek, 9 aylık bir coin. Coinlerin piyasaya ilk çıkışında arz salınımı++

+yaşaması çok doğal. Öncelikle diğer birçok coinde olduğu gibi Mina’da da bu arz salınımının ne zaman, ne şekilde, kaç adet, hangi başlıklar altında yapılacağı vb. tüm bilgiler, token ekonomisi makalesinde tek tek belirtilmiş.

Yani ekibin rastgele arz sürmesi gibi bir durum sözkonusu değil. Mevzubahis tokenomics, Mina piyasaya çıkmadan önce yayınlanmış olan tokenomicstir. Yani proje piyasaya çıkmadan önce arz konusunda şeffaf şekilde belirlediği salınım programına bağlı olarak ilerliyor.

Mina piyasaya çıktığı gün dolaşımdaki arzı yaklaşık 150m adet idi. 9. ayın sonunda 412.5m seviyesine çıktı. Bu da dolaşımdaki arzın 9 ayda 2.75 kat arttığını gösteriyor.

Bu tip projelerde ilk çıkışta arz artışı neden yaşanıyor? Projeyi yönetecek olan non-profit vakıfın bakiyesi, ekosistem için ayrılan coin bakiyesi, kurumsal yatırımcıların bakiyesinin bir an önce dolaşıma girmesi gerekiyor.

Bu, hem geride topluluk tarafından tehdit gibi görülebilecek bekleyen arz stokunun eritilmesi hem de projenin ilerleyişi için şart.

Peki Mina’nın dolaşımdaki arzı ya da toplam arzı gerçekten hızlı artıyor mu?
Bu durumun böyle olduğunu iddia edenler genelde Ethereum’dan ya da AVAX ve Solana gibi Türkiye kamuoyunda bilinen ve sevilen projelerden örnek veriyor.
Ben de bu örnekler üzerinden ilerleyeceğim.

Arz salınımı, piyasaya ilk çıkışta yaşanan bir durum olduğu içinikisi arasında kıyaslanamayacak kadar uzun süre ve zemin farkı var. Ethereum, yıllar önce piyasaya çıkıp, arz dengesini sağlamış, Mina’nın da 3-4 sene sonra oturacağı denge gibi bir dengeyle ilerleyen bir coin.

Bu yüzden ETH ve markete yeni çıkmış coinleri kıyaslayamayız.
Gelelim AVAX ve Solana’ya. Bu iki projeden birinin arz modeli bayağı anormal, diğeri gayet dengeli dizayn edilmiş. Ama neticede her ikisi de arzda bir stabilizasyon sağlamış, gayet sağlıklı ilerliyorlar.

Öncelikle #MINA, AVAX ve Solana’nın ilk çıkışta ne kadar arz salınımı yaşadıklarına, kaç adet dolaşımdaki token ile başlayıp, kaç adete ulaştıklarına bakalım. Bunun için şöyle küçük bir tablo hazırladım.

Tabloda ilk 9 aylık dolaşımdaki arz kıyas var çünkü MINA arz modeli yüzünden eleştiriye boğulduğu(sadece tr community tarafından) şu günlerde piyasaya çıkışının 9. ayında.
Daha önce de bazı coinlerin 15 aylık token salınım kıyaslarını gösteren bir tablo hazırlayıp, paylaşmıştım++

+ama o da yeterli olmamıştı, umarım bu tablo açıklayıcı olur. Tabloda da görüldüğü üzere bugün ath üstüne ath yapan projeler de ilk çıkışta ciddi oranda arz salınımı yaşıyor.
Anlatımı daha detaylandırarak direkt bu 3 coinin dolaşımdaki arz artış grafiklerini de buraya ekliyorum:

Birkaç mesaj üstte “birinin arz modeli bayağı anormal” dediğim, Solana’nınkiydi. Gördüğünüz gibi bir anda çok yüklü salınım yapıp, sonra arzı stabilize ediyorlar. Bu riskli ama tebrik etmek lazım, üstesinden gelmişler.
Solana grafiğinde ilk 9 ayda 15 katlık bir arz artışı mevcut.

Avax dolaşımdaki arzı ise ilk 9 ayda 7 kat artıyor.

Grafikler, birkaç gün önceki arz seviyelerini gösteriyor, Mina’nın dolaşımdaki arzı şu anda 412.5m olduğu için görselde daha düşük olsa da ben tabloyu hazırlarken 412.5m üzerinden hesap yaptım.
9 ayda dolaşımdaki arz artışı 2.75 kat.

Mina’da dün gece 11.2m’lik bir arz salınımı gerçekleşti, toplam arzın 80’de 1’ine tekabül eden bu salınım için en az 3 aydır topluluğa açıklama yapıyoruz. Mina, tek seferde Solana’daki gibi yüzlerce milyonluk bir salınım yapacak olsa, tr kripto camiası++

+elinde sopalarla soluğu Silikon Vadisi’nde alırdı herhalde. :)
Bu arada Avax’ın arz salınım modeli ise yine Mina’nınkinden hızlı ama bence ekonomik anlamda sorun teşkil etmeyecek kadar dengeli bir model.

Yukarıdaki tablo ve grafiklerden sonra üç coin arasında en yavaş salınım yapanın Mina olduğunu herkes görmüştür umarım.
Unlocking, direkt satış baskısı yaratır algısından kurtulmak lazım. Örneğin dün gfmlerin 11.2m unlocku oldu, unlock öncesi fiyat 1.7USD idi, şu anda yine aynı.

Kurumsal yatırımcılara gelirsek, onların cüzdanlarını takip ediyorum(etik bulmasam da topluluğun sorularına yanıt verebilmek için), bazılarının unlock olan cüzdanından tek bir tx bile yapılmamış, cüzdan ve bakiye olduğu gibi duruyor.
++

+Bazıları ek alım yapmış, bazıları cüzdanı ikiye üçe bölmüş ama bakiyeleri yine staked, küçük kısmında ise eksilme var ama satıp satmadıklarını bilmiyoruz tabii iz kaybettirmek için cüzdan dışına çekmiş olabilirler ki ben olsam öyle yapardım.

Şurası da önemli, bu yatırımcılar 2-3-4 yıl önceden Mina’ya yatırım yapan, projenin potansiyelini çoğumuzdan önce gören şirketler. Bunca zaman bekledikten sonra Mina mainnetinde zkAppler geliştirilebilmesinin arefesinde, yani Mina’nın potansiyelinin ortaya çıkmasının hemen++

+öncesinde satış yapmayacak kadar tecrübeli vcler. Bu yüzden her kilit açılışını satış baskısı gelişi olarak yorumlamak anlamsız. Zaten Mina’da kilitler lineer açılıyor, toplu kilit açılışı kalmadı. Kurumsal yatırımcıların bakiyelerinin %80’i açıldı. Eylül 2022 itibariyle++

+kurumsal yatırımcıların bakiyesinin tamamı açılmış olacak ve salınım da azalacak.
Dolaşımdaki arz artışı konusu bu şekilde. Yani hızlı değil, aksine yavaş bile.

Toplam arza gelirsek, Mina ağı başta yıllık %12’den başlayıp, zaman içerisinde azalarak, 4. yılın sonunda %7’ye sabitlenecek bir enflasyon oranı ile çalışacak şekilde dizayn edilmişti. Ancak daha sonra Mina holderlarını ve dışarıdaki yatırımcıları Mina stake etmeye teşvik etmek++

amacıyla “supercharged/güçlendirişmiş” stake sistemi hayata geçirildi. 1 Mart 2021 orijinli olarak çalışacak bu yeni sistemde ödül oranları yıllık %24’ten başlayıp, 15 ay içinde %12’ye kadar düşecek şekilde belirlendi. Oranlar %12’ye düştükten sonra yine eski programda++

+olduğu gibi 4. yılın sonunda %7’ye düşüp, sabitlenecek.
Mina’nın toplam arz enflasyonunun yıllık %12 olduğu göz önünde bulundurulduğunda %12’nin üzerinde oranla staking geliri elde etmek, hiçbir şey yapmadan enflasyonun üzerinde kazanç anlamına geliyor.

Stake sistemi için de daha önce bir flood yazmıştım, yakında kısa bir flood daha yazacağım çünkü eski sistemdekine ek olarak yeni stake seçenekleri geldi ve tr topluluğundan bir validatörümüz rebranding yaptı.

Mina arz yapısı hakkında daha detaylı bilgi edinmek için @MinaTurkey ekibi tarafından Türkçe olarak yayınlanan token ekonomisi makalesini inceleyebilirsiniz: medium.com/minaturkiye/mi…

Bazı başlıklarda arz açılışını kapsayan, unlock tarihlerini günlük, saatlik olarak gösteren site: mina.staketab.com/timelocks/unlo…

Mina'nın unofficial Türkiye Telegram topluluğunda bize katılmak için: t.me/mina_turkiye
Fiyat/trade konulu sohbet için kurduğumuz gruba katılmak için: t.me/mina_fiyat

unroll @threadreaderapp