Thread by @mayurjoshi999

आपल्या सध्याच्या सनातन धर्मात दुफळी का आहे याचे कारण शोधायचा प्रयत्न करत होतो.
खरे तर सनातन धर्म म्हणजे सर्वव्यापी.
याच ठिकाणी एकमेकाच्या मतांना आव्हान देणारी दर्शनांची निर्मिती झाली. प्रत्यक्षात कोणी किती दर्शने वाचली आहेत हे मला माहीत नाही. परंतु मुल सनातन धर्मात किती पद्धती

आणि प्रकार आहेत हे देखील लोकांना माहीत आहे की नाही याबद्दल मला कल्पना नाही. परंतु केवळ आपल्या बायो मध्ये सनातनी असे नाव लावले की काम झाले असे प्रत्येकाला वाटते. सनातन धर्म याचे प्रमुख साहित्य मानले जाते ते म्हणजे वेद.
या वेदांना धरूनच अनेक दर्शनाची निर्मिती झाली.

तर वेदांना धरुन असणाऱ्या साहित्याला आपल्या भारतात वैदिक अशी मान्यता मिळते. परंतु जे वेदांना मानत नाहीत त्यांना देखील आपल्याकडे तेव्हढीच मान्यता आहे. असे महान आहे भारतीय तत्त्वज्ञान आणि अध्यात्म.

तर आता आपण वेदांना कोण मानत नाही हे प्रकार पहिल्यांदा बघू. Buddhism, चार्वाक याची चरक संहिता, जैन तत्वज्ञान आणि अजीवक तत्वज्ञान. चरक संहिता ही पूर्णपणे नास्तिकता वाद याला धरून आहे. ब्रह्म असेल किंवा नसेल या गोष्टीवर चार्वाक अजिबात आयुष्याचा वेळ घालवण्यासाठी सांगत नाही.

जे समोर आहे त्याचा उपभोग घ्या. हेच आयुष्य आहे. बाकी वैदिक तत्वज्ञान यांच्यावर तो कडाडून टीका करतो. चार्वाक जर अस्तिक माणसाने मनापासून वाचला तर त्याला देखील तो प्रचंड भावेल. एका अस्तिकाला देखील नास्तिक बनवण्याची ताकद आहे त्याच्या शब्दात. इतक्या जबरदस्त पद्धतीने तो नास्तिकता वाद

समजावून सांगतो.
त्यानंतर Buddhism.
यामध्ये प्रत्यक्ष गौतम बुद्ध यांनी फार काही सांगितले नाही परंतु बुद्धांच्या नंतर जे कोणी विद्वान आले त्यांचे साहित्य जास्त प्रमाण मानले जाते. यामध्ये वेदा मधून काही गोष्टी घेण्यात आलेले आहेत जसे की आचरण कसे असावे किंवा विविध ध्यानपद्धती.

पुढे नागार्जुन याने मांडलेली शून्यता वादाची concept. अर्थात त्याला स्वतःच्याच लोकांनी विरोध केला. कारण तो शून्यता वाद हा वेदांता मधील ब्रह्म याचेच स्वरूप आहे.
परंतु मुख्यतः आयुष्यामधील दुःख असण्याचे कारण आणि ते दूर करण्याचे कारण हे Buddhism शिकवतो.

या अवैदिक साहित्याला देखील सनातन धर्म तितकाच मान देतो. आता वैदिक साहित्य आहे त्यामध्ये देखील एकमेकात विरोधी मध्ये आहेतच.
तर कोणत्या प्रकारची वेगवेगळी वैदिक मते आहेत?
अद्वैत वेदांत, सांख्य शास्त्र, न्याय, विशिष्ट आद्वैत, पूर्वमीमांसा, उत्तर मीमांसा, द्वैत वेदांत,
पातंजल

योगसुत्रे, काश्मिरी शैव या वेदांवर आधारीत साहित्यामध्ये देखील प्रचंड खोल अभ्यास करून एकमेकावर केलेली प्रचंड टीका आहे. एकमेकांच्या विरुद्ध मते आहे.

परंतु आपण याचा अभ्यास खरोखर किती केलेला असतो? कोणत्या आधारावर आपण स्वतःला सनातनी म्हणतो? केवळ भगवे झेंडे आणि मी सनातनी आहे हे बायो

मध्ये लिहिणे परंतु वरील कोणाच्याच दर्शना बाबत अगदी बेसिक माहिती नसताना असे लिहिणे हे किती योग्य आहे?

सर्वात पहिली गोष्ट म्हणजे आपण स्वतःच्याच संस्कृतीबाबत व इतक्या प्रचंड मोठ्या तत्वज्ञानावर बाबत काहीच जाणत नाही. व्हॉट्सऍप वर आलेल्या लेखन शिवाय अजून स्वतःहून कोणताच अभ्यास करू

इच्छित नाही. मग अभिमान धरायचा तरी कसला?

दुसरी महत्त्वाची गोष्ट ही असते की एकमेकांच्या विचारांचे खंडन अत्यंत विचाराने व संयमाने आणि ज्ञानाने करणे. परंतु मुळात आपण स्वतःला काहीच वाचले नसल्यामुळे एखाद्या व्यक्तीने मत मांडले आहे

तर त्याला फक्त विरोधासाठी विरोध करायचा आहे याला अर्थ काय?

शंकराचार्यांनी स्वतः वाद-विवाद घातले प्रत्येक प्रकारच्या तत्वज्ञानाच्या ज्ञानी लोकांबरोबर. प्रत्येक वाद-विवाद जिंकला. अद्वैत वेदांत हा श्रेष्ठ आहे हे त्यांनी सर्व वादविवादात दाखवून दिले. त्यानंतर तीनशे ते चारशे वर्षांनंतर

रामानुजन शास्त्रे यांनी विशिष्ट आद्वैत यामधून शंकराचार्यांच्या अद्वैत वेदांत यावर टीका लिहिली आहे. अत्यंत सुंदर पद्धतीने लिहिलेली आहे.
परंतु येथे सर्वात महत्त्वाची गोष्ट लक्षात घेण्यासारखी ही आहे यामध्ये व्यक्तीच्या तत्त्वज्ञानावर टीका आहे व्यक्तीवर नाही.

शंकराचार्यांनी देखील त्यांच्या काळातील विद्वानांच्या ज्ञानाबरोबर वादविवाद केले परंतु त्या विद्वानांचा वैयक्तिक अपमान कधी केला नाही.
परंतु आत्ताच्या काळातील स्वतःला सनातनी म्हणवणारी व्यक्ती बुद्धीने वाद घालण्यापेक्षा व केवळ विचारांवर वाद घालण्यापेक्षा

पर्सनल अटॅक जास्त करते.

उदाहरणार्थ काही दिवसांपूर्वी मी साईबाबांवर ती एक लेख माझ्या माहितीनुसार लिहिला होता त्यावर कोणतेही प्रत्यक्ष पुरावे न देता मी कसा सनातनी आहे हे सांगण्यात लोकांना जास्त स्वारस्य होते. किंवा स्वामी विवेकानंद नॉनव्हेज खात होते म्हणून ते कसे हिंदू नाहीत हे

सांगण्या मध्ये लोकांना स्वारस्य होते परंतु स्वामी विवेकानंदांच्या विचाराबरोबर त्यांची वाद घालण्याची इच्छा नाही आणि शक्तीही नाही.

ज्याप्रमाणे मडके भरलेलं असेल तरच वाचते किंवा उथळ पाणी असते तेथेच त्याचा खळखळाट असतो त्याच पद्धतीने ज्ञान घेतले नसले तरच अशा पद्धतीने

पर्सनल अटॅक केले जातात.

जर का खरोखर सनातन धर्माचे मान उंच करायची असेल तर या विविध प्रकारच्या तत्वज्ञानाचा अभ्यास करणे फार गरजेचे आहे.
त्यामुळे स्वतःची बैठक स्थिर होईलच पण त्याचबरोबर कोणाशीही तोंड देताना, वाद घालताना वाकडेपणा येणार नाही.
#mayurthelonewolf

@__aninda @omkarthatte @KelkarJai @MumukshuSavitri @AdvBHarshada @BrahmandSundari @AditiMumma @PankaajChitnis @AAvdhootdn @ajaypkale @KaduManus @gajanan137 @Rofl_Annu @PreetiSK1103 @ashwinisd86 @krushnanuragini @Motabhaigujratw @saukhya22 @priyamvada22s @gogribeena

@UnrollHelper