Thread by @Przewodzik

#SowieckiTydzień #PrzewodzikKsiążkowy

„Istniała bezpośrednia zależność między wielkością przydziału dóbr materialnych a pozycją na drabinie społeczno-politycznej. Obywatele sowieccy nienależący do elity posiadali niewiele – większość chodziła w jednym ubraniu – a żywności (1)

ledwo starczało dla wszystkich. Ale rozdziału tych niewielu towarów dokonywano według ściśle określonych zasad. Pracownicy podzieleni byli na wiele kategorii w zależności od stanowiska w zakładzie pracy, poziomu kwalifikacji i stażu, a także do pewnego stopnia od położenia (2)

geograficznego, bo w Moskwie i innych wielkich miastach zarabiano lepiej niż na prowincji i na wsi. Mimo egalitarnej ideologii i propagandy społeczeństwo sowieckie było w rzeczywistości silnie rozwarstwione. Istniała sztywna hierarchia biedy.Handel prywatny częściowo łagodził (3)

częste niedobory towarów występujące w gospodarce planowej. Ludzie sprzedawali swój dobytek na pchlich targach, często też przeprowadzali transakcje wymienne. Jeśli mogli sobie na to pozwolić, na kilku bazarach tolerowanych przez władze kupowali produkty wytworzone przez (4)

kołchoźników na działkach przyzagrodowych. Wolno też było sprzedawać własne meble i inne cenne przedmioty w państwowych komisach albo wymieniać biżuterię i dewizy na luksusowe artykuły w sklepach Torgsinu, które reżim utworzył na początku lat trzydziestych, aby wyciągnąć od (5)

ludzi oszczędności i zdobyć kapitał na realizację planu pięcioletniego. Czarny rynek kwitł na marginesie gospodarki planowej. Deficytowe towary sprzedawano po wyższych cenach spod lady albo upłynniano za łapówkę ludziom działającym na czarnym rynku (znajomym kierownika (6)

sklepu). Potrzebne rzeczy załatwiano za pośrednictwem sieci nieoficjalnych kontaktów (system ten nazywano błat). Bez niej gospodarka sowiecka w dużej mierze nie mogłaby istnieć. Aby zdobyć cokolwiek (lokum, towary, bilet kolejowy, paszport lub oficjalne dokumenty), trzeba (7)

było znać odpowiednich ludzi – członków rodziny, kolegów z pracy, przyjaciół i przyjaciół przyjaciół. Te same czarnorynkowe zasady obowiązywały w sowieckich fabrykach i instytucjach, w których wiele towarów i usług wymieniano dzięki znajomościom i przysługom. Propaganda (8)

sowiecka traktowała błat jako formę korupcji (zniszczenie tych prywatnych powiązań było jednym z ważnych celów czystki) i tego samego zdania było wielu obywateli (...). Jednakże większość społeczeństwa miała do błatu stosunek ambiwalentny: przyznawano, że jest on niemoralny, (9)

a na pewno nielegalny, ale korzystano z niego, aby zaspokoić konieczne potrzeby i obejść oficjalny system, uważany za nieuczciwy. Bez błatu wszelkie dostatniejsze życie w Związku Sowieckim było niemożliwe. Jak mówiło przysłowie: „Lepiej mieć stu przyjaciół niż sto rubli”. (10)