در ساعت یک بامداد روز ۲۵مرداد ماه ۱۳۳۲محمدمصدق حکومت مشروطه پارلمانی ایران را به پایان رساند مصدق مشروطه شاهنشاهی ایران را با حکومتی جایگزین کرد که او وهمدستانش آن را «حکومت ملی مصدق» نامیدند نخستین تصمیم مصدق بعنوان شخص اول این حکومت بدست گرفتن فرماندهی ارتش بود/۱
پس از اینکه مصدق رسیدِ فرمان عزل خود را به سرهنگ نصیری داد به سرتیپ ریاحی دستور داد هنگامیکه نصیری نزد وی میآید او و افسر همراهش را دستگیر کند سپس به سرتیپ ریاحی دستور داد که گاردشاهنشاهی را خلع سلاح و منحل سازد افسران گارد شاهنشاهی دستگیر و زندانی و سربازان گارد شاهنشاهی به /۲
باغشاه برده شوند و بیدرنگ میان تیپها و لشکرها پخش گردند مصدق دستور داد که کاخهای شاهنشاهی مهر و موم شوند ونگهبانی از کاخها را به سربازان ارتش سپردآنگاه مصدق دستور به زندانی شدن این افراد بدون حکم قانونی دادگاه داد از جمله سلیمان بهبودی کاخدار سلطنتی، سرهنگ آزموده، سرهنگ نصیری/۳
و تعدادی دیگر، در ساعت شش بامداد مصدق نخستین کابینه خود در حکومت مصدق را برای نشستی در خانهاش فراخواند در این نشست تصمیم گرفته شد که حکومت ملی مصدق چگونه خواهد بود افزون بر این، مصدق و کابینهاش تصمیم گرفتند که از رادیو تهران درساعت هفت بامداد اعلامیهای پخش کنند /۵
همه وظایفی که برای شاهنشاه در قانون اساسی مشروطه پیش بینی شده بود را از ساعت یک بامداد روز ۲۵مرداد ماه وظایف خود دانست
مصدق دستور داد که هر کجا نام شاه وجود دارد به ایران تغییرداده شود او به ستاد ارتش نیز دستور داد که اعلامیهای داده شود که دعای صبحگاه و شامگاه تغییر داده شود /۶
و در آن آیین، نام شاهنشاه برداشته شده و واژه ایران جایگزین شود
با توجه به اینکه قبلا مجلس ملی و سنا و دیوان عالی هم توسط مصدق تعطیل شده بود درکشور مشروطه ایران دیگر هیچ نهاد قانونی برای قدرت سیاسی وجود نداشت به جز شخص محمد مصدق! و این چیزیست که به آن میگویند دموکراسی مصدق!! /۷
که با کودتای آمریکایی سرنگون شده است! در نشست کابینه حکومت مصدق تصمیم گرفته شد که عصر همان روز ۲۵مرداد در میدان بهارستان تظاهراتی از سوی حزب توده، جبهه ملی، حزب ایران، نیروی سوم و پانایرانیستها برگزارشود و سخنرانانی حکومت نوین مصدق را معرفی نمایند
محمد مصدق شخصاً به سنجابی /۸
دستور داد که مجسمههای #رضاشاه و #محمدرضاشاه پهلوی را از میدان بهارستان و دیگر میدانها و پارکها پایین بیاورند و واژگون سازند نخستین اعلامیه حکومت مصدق یک دروغ بزرگ بود ساعت هفت بامداد بشیر فرهمند سرپرست اداره کل تبلیغات، خود پشت میکروفن رفت و دوبار اعلامیه دولت را خواند /۹
که درساعت یک بامداد ۲۵مرداد کودتایی از سوی گارد شاهنشاهی رخ داده است ولی این کودتا درساعت چهار بامداد خنثی شده پس از دستگیرشدن بلندپایگان کشوری و لشکری درساعتهای نخست بامداد روز ۲۵مرداد پس از اینکه شاه با هواپیما به سوی بغداد پرواز کرد حسین فاطمی وزیر خارجه حکومت مصدق تلگرامی/۱۰
به سفیر ایران در بغداد فرستاد به این مضمون:
"تماس سفارت با کسی که بدون اطلاع دولت صبح بعد از کودتای نظامی مواجه با شکست فرار کردهاست به هیچ وجه مورد ندارد"
همچنین حسین فاطمی همه خبرنگاران داخلی و خارجی را خواست و بعنوان وزیر خارجه حکومت مصدق و سخنگوی دولت، اعلامیه دولت را به /۱۱
روزنامهنگاران داد و دستور داد به وسیله دستگاه تبلیغات به سراسر دنیا فرستاده شود از ساعتی پس از نیمروز هواداران حزب توده با پرچمهای سرخ داس و چکش و شعارهای کمونیستی درخیابانهای تهران بسوی میدان بهارستان به راه افتادند و مردم پایتخت از ترس برخود لرزیدند و با چشمهای خود دیدند که/۱۲
شوروی درحال بدست گرفتن قدرت در ایران است در میدان بهارستان هموندان حزب ایران، مهندس حقشناس و حسین فاطمی، دکتر شایگان، مهندس رضوی، کریم پور شیرازی، حزب توده و حزب ایران و سایر احزاب هوادار مصدق گرد آمدند همانگونه که نوارهای ضبط شده از این تظاهرات نشان میدهند فاطمی سخنرانی کرد /۱۳
و سرنگونی مشروطه شاهنشاهی جمهوری و برپایی جمهوری دموکراتیک خلق را اعلام داشت همه سخنرانان هرچه تمامتر، یکدل و یکجهت میگفتند"ما شاه نمیخواهیم"و هوادارانشان فریاد میکشیدند
"تکلیف مملکت را یکسره کنید"
با سخنرانی جلالی موسوی نماینده پیشین مجلس و هموند جبهه ملی تظاهرات آغاز شد /۱۴
سپس دکتر شایگان هموند جبهه ملی پشت میکروفون قرارگرفت آنگاه مهندس زیرک زاده رشته سخنان آتشین جبهه ملیها را ادامه داد و گفت"دولت ملی ما باید رفته را رفته معرفی کند یعنی شاه را مستعفی بشناسد و شورای سلطنتی تشکیل دهد"
در این هنگام حسین فاطمی پشت میکروفون آمد و سخنرانی کرد /۱۵
همانگونه که نوارهای ضبط شده از سخنان فاطمی که در دادگاه مصدق و سرتیپ ریاحی پخش شد نشان میدهد که فاطمی حکومت مشروطه شاهنشاهی ایران را پایان یافته خواند و جمهوری دموکراتیک ایران را اعلام کرد اینبار مهندس رضوی پشت میکروفون رفت و گفت"اکنون که مجلس دوره هفدهم با آرای آزاد مردم منحل/۱۶
شده است برعهده دولت است که هرچه زودتر اصلاحات لازم را در قانون انتخابات به عمل آورده و وسایل انتخابات مجلس هجدهم را فراهم سازد آنگاه مهندس رضوی قطعنامه سه مادهای تظاهرات را خواند
۱- چون کودتای خیانتکارانه نیمه شب ۲۵ /۰۵/ ۱۳۳۲ بدستور بیگانگان برای سقوط حکومت ملی دکترمحمد مصدق/۱۷
و از بین بردن نهضت مقدس ملت ایران بوجود آمده از دولت ملی دکتر مصدق میخواهیم تا هرچه زودتر مسببین ومحرکین را به شدیدترین مجازات محکوم نماید
۲- از دولت مصرا خواهانیم تا هرچه زودتر به تشکیل محکمه ملی اقدام وخیانتکاران به نهضت ملی ایران را مجازات نماید
۳- چون شاه فراری است از دولت/۱۸
ملی دکتر مصدق میخواهیم که به فوریت به تشکیل شورای سلطنتی اقدام و با نهایت قوت و قدرت به تکالیف قانونی خود قیام نماید"
در این میان جبهه ملی و حزب توده مجسمه رضاشاه درمیدان بهارستان را با جرثقیلی که پیشتر به بهارستان آورده بودند واژگون ساختند و در روزهای۲۶و۲۷مرداد به پایین کشیدن/۱۹
دیگر پیکرههای دو پادشاه پهلوی از میدانهای سپه، ۲۴ اسفند، میدان راه آهن، پارک شهر و دیگر مکانهای تهران پرداختند این کار پیام محمد مصدق برای ملت ایران بود که میبایستی بر همگان روشن شود در حکومت ملی مصدق جایی برای شاه نیست. /۲۰ #۲۸مرداد
• • •
Missing some Tweet in this thread? You can try to
force a refresh
اگر #پهلوی را دوره طلایی تاریخ ایران پس از اسلام بدانیم در دل دوره پهلوی هم دو دوره زرین خودنمایی میکند یکی از ۱۳۰۴ تا ۱۳۱۴ که فرهیختگان و دولتمردان برجستهای در کنار #رضاشاه قرار گرفته بودند از جمله فروغی و تیمورتاش و داور. دوره زرین دوم از ۱۳۳۸ تا ۱۳۵۶بود که #شهبانو_فرح_پهلوی/۱
در کنار آریامهر قرارگرفت و نه تنها به او روحیه و اعتمادبنفس بخشید بلکه خودش نیز وظایف اجتماعی و فرهنگی ارزشمندی را بعهده گرفتند درواقع برخلاف تصور عموم تاریخنگاران و روشنفکران عصرجدید تاریخ پهلوی از فردای سقوط مصدق در ۲۸مرداد۳۲ آغاز نشد البته به ۱۲سال آنارشی و ۲سال بحران سیاست/۲
خارجی و یکسال بحران روابط دولت و دربار پایان داده شد ولی همچنان تا ۶سال دیگر شاهد شرایط چندان درخشانی نبودیم آنهم با وجود بازگشت درآمدهای نفتی و وامها و کمکهای آمریکا. دوره اوج پهلوی به حضور شهبانوفرح پهلوی در دربار برمیگردد و این واقعیتیست که حتی برخی پهلویدوستان هم عمدا /۳
جون بائز Jon Baez خواننده امریکایی طی مصاحبهای در یکی از برنامههای شبانه تلویزیون بی.بی.سی گفته بود: "شاه عادت دارد با چشم خودش کشتار زنان و کودکان را در ایران تماشا کند"
-پرویز راجی «خاطراتِ آخرین سفیرِ شاه در لندن» /۱
"رژیم سفاک حکومت نظامی بوسیله ماموران خود در موارد متعدد زنها را درخیابانها لخت کرده و لباس آنها را از تنشان خارج میکند و زنهای مسلمان به این ترتیب دستخوش تجاوز جانوران وحشی قرار میگیرند"
- علیاصغر حاجسیدجوادی در مصاحبه با هفتهنامه ایرانپُست چاپ لندن. دیماه سال۵۷ /۲
تصاویری از قطع اعضای بدن و شوک الکتریکی مخالفین در روزنامههای تایمز لندن و واشینگتن پست منتشر میشد گروههای چپی متعددی در امریکا و اروپا فعالیت خود را بر این هدف متمرکز ساخته بودند که رژیمِ شاه را هرچه بیشتر به افکار عمومی جهانیان یک رژیم وحشی و خونخوار معرفی کنند /۳
دههٔ پنجاه شاهدِ ظهور گروههاي ماركسيستي بود كه در خارج از ايران فعال بودند اين گروهها در كنفدراسيون دانشجويان ايراني متمركز شده بودند و در واقع پشتيبانِ جنبش چريكي بودند در اين تشكيلات، گروه اتحادكمونيستي شاخص بود منشأ اين گروه/۱
اعضايِ جوانتر جبهه باصطلاح ملي بود كه در دهه ۴۰ماركسيست شده بودند و باعنوان جبهه ملي(شاخه خاورميانه) فعاليت ميكردند اعضايِ بنيانگذار و مشهور اين گروه حسن ماسالي و خسو كلانتري بودند باعمليات سياهكل وپيدايشِ جنبش چريكي، اين ماركسيستهاي جوان زير نام اتحادكمونيستي شروع به سازماندهي/۲
مستقل كردند گروه به فعاليت هايش داخلِ كنفدراسيون دانشجويان ايراني ادامه داد منتها مهمترين فعاليتش حمايت از جنبشِ چريكي بود اوايلِ دهه ۵۰جنبشهايِ چريكي چه فداييان و چه مجاهدين مسلمان بخاطر ضعفِ خود در داخل كشور ازين گروهِ تازه و پشتيباني اش استقبال كردند بين سالهاي ۴۹ تا ۵۲اتحاد/۳
میدانیم در سنت لیبرالی دموکرات، انقلاب نفی میشود لیبرالهای بزرگ تاریخ بیشتر از انقلاب بیزار و دنبال اصلاح بوده اند اما این تنها سطح قضیه است که ذهن بدوی روشنفکر جهان سومی آن را جذب میکند وبعنوان حکم یقینی به خورد خود ودیگران میدهد این افراد اما از دیدن عمق موضوع و زمینۀ اجتماعی/۱
که باعث صادر شدن این حکم لیبرالی شده ناتوانند ژرژ بنجامین کلمانسو معروف به ببر فرانسه از سیاستمداران بزرگ قرن نوزدهم درباره مبارزه طبقاتی گفته است که:
در کشور ما برای این ماجرا (انقلاب)بسیار دیر است(چون فرانسه آن زمان انقلاب کبیر با بنیانهای آزادیخواهانه را پشت سر گذاشته بوده /۲
و نهادها و قانون اساسی لیبرالی حداقلی موجود بوده) این کشور انقلاب را از سر گذرانده از شما میخواهم از ساماندهی چنین چیزی پرهیز کنید در پیِ پیکار سیاسی پیکار منافع نهفته است ما را چه باک که تعداد ما بسیار است و از این امکان برخورداریم که ارادۀ خود را به کرسی بنشانیم /۳
صدام حسین چند ماه قبل از سقوط نظام شاهنشاهی پهلوی با حالتی نگران و مضطرب پیغامی برای شاه میفرستد به این مضمون: تانکها را به خیابان بیاورید اما نه برای نمایش، بلکه بوسیله آنها معترضان هوادار آخوندها را به توپ ببندید اگر الان چند هزارنفر کشته شوند خیلی بهتر از آنست که چند سال /۱
بعد یک میلیون ایرانی وعراقی قتلعام شوند
این سند تاریخی حقایقی کلیدی و بسیار مهم را در مورد ماهیت جنگ ایران و عراق آشکار میکند اینکه صدام مترصد فرصتی برای تضعیف ارتش ایران و جبران قرارداد الجزایر نبود او بیشتر نگران طوفان سهمگینی بود که در مدت کوتاهی میتوانست بساط حکومتش را /۲
در هم بپیچد او میدانست که پیوستگیهای عمیق خویشاوندی و عقیدتی میان اسلامگرایان ایرانی و شیعیان عراقی که در اکثریت بودند پیامدهای خطرناکی را برایش رقم خواهد زد صدام عمیقا بر این باور بود که خمینی، عراق را طعمهای حاضر و آماده میداند برای استحکام حکومت نوپایش /۳
اما مخربین سرخ، تکلیف آنها روشن است من اتفاقا نسبت به آنها کینهام کمتر از این اشخاص نفهم است چرا؟ برای اینکه آنها علنی میگویند که من خائنم و میخواهم مملکتم را تحویل دیگران بدهم خوب! تکلیف همه روشن است آدم با یک /۱
آدم پست و خائن تکلیفش روشن است این دیگر دروغ نیست این دیگر تزویر نیست علنا میگوید اما کسانیکه این حرف را نمیزنند ولی در عمل عین این رفتار را میکنند آنها که ماسکهای دیگری به صورت دارند آنها که به دروغ صحبت از آزادیخواهی میکنند آنها چه میگویند؟ ببینیم اینها در این ۲۰سال /۲
چه کردهاند؟ از موقعی که من به سلطنت رسیدهام من چه کردم و اینها چه کردند؟ در تمام مدت جنگ یک کلمه صدا از اینها درنیامد اینها درموقع وقایع آذربایجان کجا بودند؟بگویند کجا بودند؟اینها بودند که با پیشهوری ائتلاف کردند پریروز در تهران در بین یک جمعیت محدود مضحکی، اینها که آنروز /۳