Thread by @e507

<Uzun Araç>

Döviz mevduatlarla alakalı mevzuat çok karıştı. Makineyi resetlesek, sıfırdan kursak ya. Amacımız tüm dövizi MB'de toplamak; bankalarda kalmasın. Zorunlu karşılıkları %100 yapalım, temiz, kılçıksız. Nasılsa şirketler artık döviz kredi istemiyor, eldekileri kapatıyor.

(Düşüncesiz) müşterinin biri -çok afedersiniz- 100 bin dolar aldı diyelim (ayıp). Banka hemen 100 bin doları MB'ye göndermek zorunda. Heterodoks / ortodoks fark etmeksizin pek çok ekonomist bu doların naylon olduğunu kanıtlamayı pek sever. Gerçek hayat öyle değil. Banka...

fiyat riskini kapatmak zorunda. Dev bir türev ürün piyasamız yok. Yabancılarla yapmak pahalı veya kısıtlı. Nasıl oluyor peki? Banka müşteriye dolar sattığında bunu gidip #spot piyasadan satın alır. Muhabir hesabına dolar gelir. Naylon filan değil, gerçek yeşil gıcır dolarlar...

İşte bu hesaptan, MB'ye aynı dolarları yolladık. Bankanın ne fiyat riski kaldı ne de derdi. Müşteriye de "para çekmek veya swift yapmak için 7 gün önceden bildirme" zorunluluğu getirdik (MB'de karşılık tutma süresi / 2). Böylece likidite riski de yok (mu?). Tüm müşterilere...

aynı tarifeyi uyguladık. Belli bir zamanda ülkedeki tüm döviz mevduatçılar $100 milyar aldı, bankalar MB'ye $100 milyar yolladı. Rezerv patlama yaptı? Çok güzel.

Huoop bir saniye?! Bankalara $100 milyarı spotta kim sattı? Kur seviyesi ne oldu?? O kısmı atladık (galiba:)

Bu işlemler başladığında kurun yükselişini gören MB, hemen spota dolar satmaya başladı. İlk müşteriden gelen $100 bini, (ikinci müşterinin işlemi kuru yükseltmesin diye) piyasaya kendi sattı. 2. müşterinin zorunlu karşılığını da 3. müşteri için yine sattı ve böyle devam etti...

Böyle binlerce işlem, toplamda milyarlarca $ düşünün. Müşteriler alır. Bankalar MB'ye yollar. MB piyasaya satar. Hülasa, ülkeye giren yabancı dövizi var mı? Yok. Bu devridaimin işlemesi için gerek var mı? Yok. Hiç döviz bulmadan DTHlar $100 milyar artabilir. Brüt rezerv değişmez.

Fakat, MB bir yerden ödünç alıyor (bankalar), birine direkt spottan satıyor (dolaylı olarak müşterilere). Yani $100 milyar açık pozisyona geçmiş oldu. Bankalar sadece aracılık görevini yaptı; bir tarafa borçlu diğer taraftan alacaklı. Kur, bu tutara kıyasla pek bir yükselmedi...

Güven, prestij gibi ufak detayları görmezden gelirsek şu yapıda teknik bir engel yok. İki tane oyuncu var; biri sürekli dolar alarak (+), diğeri sürekli açığa satarak (-) pozisyona geçiyor. Oyunculardan biri masayı devirmeye karar vermediği sürece gittiği yere kadar gidebilir.

"Şu mevduatın %7'si şöyle olsun da, kredilerin %27'sine kıran girsin..." Aşırı fazla detayın limitte (teorik olarak) gittiği yer bu. %100 Z.K. bir hiperbol olduğu için olası değil ancak hayal aleminde kurgulamanın mahsuru yok. Sermaye kontrolü yok (gibi) ama para hareketi de yok.

Bugüne kadar olanlar bu yapının layt versiyonu. Satın alınan tüm döviz MB'de toplanmadığı için; kuru tutmak için bohçadaki eski dolarlar satılmak zorunda kalındı. Eksi 58 milyar dolar açık pozisyona geçildi. Aynı dolarlar tekrar tekrar al-ver yapılarak -158 de olabilir -258 de...

Yani; 2 pehlivan güreşiyor. Hem faizi hem kuru sürekli aşağıda tutacağını düşünen el ense çekiyor. İkisinin sabit kalmasını bir yayın gerilmesine benzetense hazırlığını yapıyor. Yayın üstünde bu 2 parametre var. En az biri fırlayacak. Veya pehlivan zannettiğimizden güçlü (mü?)
🔚

#Naylon konusuna bir ek (yoksa akademi kızgın kalabalık toplayabilir:)

Banka MB'ye yolladığı anda o dolar Amerikan bankasında var. Fakat aynı doları 10 kez git gel yapabilirsiniz. Yani 10 dolarlık pozisyonun sadece biri orada duruyor. 9'u ise iki taraf arasındaki bir EL SIKIŞMA.

Yani ülkede $250 milyar mevduat var diye bu kadarlık gerçek dolar elbette yok. Naylonlaştıran şey ise; MB'nin sahip olmadığı bir parayı açığa satması. Bu, eski yapıda MB değil de Hazine üzerinden de olabilirdi. Hazine döviz borçlanması yapıp harcasa, yine ortada dolar yok.

Kamuyu atlayıp özele gelsek; çok döviz kredisi verilse; şirketler o dolarları turşu kurmayacak satacak veya ithalata yollayıp harcayacak. Yine yok. Modern para sisteminde "mevduat topla ve üstüne yat" diye bir şey yok. Bankalar döviz mevduatları birinden birine veriyor her türlü.

Yani "ortada yoksa naylondur" algısı biraz hatalı. O dolarlar birinin borcu. O borçlunun döviz kazanma kapasitesi ne? Şirket ise; ihracat yapıyor mu? Devletse; FX borçlara kıyasla vergi gelirleri, parasının stabilitesi & güveni ne düzeyde? O konu detaylı. Riski alanı analiz şart.