सध्या बॉलिवूडला उतरती कळा लागलेली आहे. हे मत एखाद दोन चित्रपट आपटल्याने तयार झालेलं मत नाहीये. तर कुठल्याच विचारधारेशी, राजकीय पक्षाशी काही देणंघेणं नसलेल्या व्यक्ती जेव्हा बॉलिवूड चित्रपटांबाबत फारसे उत्सुक दिसत नाही तेव्हा हे जाणवते. असेही नाही की लोकांकडे पैसे नाहीत.
परंतु लोकांना बॉलिवूडच्या थिल्लर चित्रपटांवर खर्च करायचा नाहीये. याबाबत प्रामुख्याने काही कारणे लक्षात घेतली तर बॉलिवूडचा हिंदुद्वेष व राष्ट्रविरोधी भावना जोपासणारे घटक कारणीभूत आहेतच. परंतु रसिक प्रेक्षक म्हणून ह्यासोबत मला अजून काही कारणे महत्वाची वाटतात.
बॉलिवूड म्हणजे एकतर उचलेगिरी किंवा अगदी चोथा झालेल्या त्याच कथानकांवर "त्याच तिकिटांवर केलेला तोच खेळ" त्यातल्या त्यात अगदी रद्दाड झालेले पन्नाशीचे हिरो व हिरोइन्स, त्यात अभिनयाचा मोठा अभाव तर आहेच आहे पण त्याची पुसटशी जाणीवही त्या कलाकारांना किंवा एकंदरीत बॉलिवूडला अजून नाही.
त्या उलट दुसरीकडे OTT धुमाकूळ घालत आहेत. कारण भारत जगातील सर्वाधिक तरुणांचा देश आहे, त्याप्रमाणे विविध विषयांवरील विविध सहजतेने स्विकारणारा प्रेक्षक वर्गही भारत ह्या देशात आहे. एकंदरीतच मनोरंजनाच्या आणि कलाकृतीबाबतच्या एकूणच कक्षा आता भारतीय तरुण प्रेक्षकांच्या रुंदावल्या आहेत.
उदाहरणार्थ सांगायचे तर अगदी तगडा VFX असणाऱ्या इंग्लिश सिरीज पाहणाऱ्या तरुणांना बॉलिवूडच्या लुटुपुटूच्या VFX मध्ये काडीमात्र रस नाही. इंटरनेट सुलभतेमुळे ग्रामीण भागही याला अपवाद राहिलेला नाही. त्यात बॉलिवूडचा चित्रपट म्हणून एक फिक्स फॉर्म्युला आहे, "मसाला चित्रपट" तो प्रत्येक यात
जाणवतो. मग त्यामुळे विषय सत्य घटनेवर असो, की रोमँटिक, की कॉमेडी, की हॉरर प्रत्येक यात त्या काही ठराविक बाष्कळ गोष्टींचा मसाला टाकलेला असतो. त्यामुळे कुठल्याही धाटणीचा सिनेमा असला तरी तो त्याचे काही वेगळेपण घेऊन येत नाही व त्याचा प्रभाव प्रेक्षक वर्गावर सोडत नाही. हे सर्व पाहता
मनात अनेकदा येऊन जाते की बॉलिवूडच्या छत्रछायेखाली वाढू न शकलेल्या मराठी इंडस्ट्रीला आता मुसंडी मारायला ह्यासारखी सुवर्णसंधी नाही. कारण बॉलिवूडचा कुणाचा चित्रपट असो तुलनेने बहुसंख्य लोक पाहण्यासाठी तूर्तास उत्सुक नाही. मराठी दर्जेदार चित्रपट आले तर मराठी इंडस्ट्री दाक्षिणात्य
इंडस्ट्रीसारखी मुसंडी मारू शकते. कारण मी आणि माझा मित्रपरिवारातील अनेक लोकांनी एक वर्षभरात कुठले चित्रपट सिनेमागृहात जाऊन पाहिले असतील तर ते म्हणजे मराठी चित्रपट. ते फार उत्तम होते का? तर उत्तर 'नाही' असेच आहे. परंतु बॉलिवूड पेक्षा निश्चित चांगले होते. फक्त इथे विषय येतो की
मराठी प्रेक्षक मराठी इंडस्ट्रीला डोक्यावर घ्यायला तयार असताना त्यांना मुसंडी मारायची इच्छा आहे का नाही. कारण जसे देशातून इंग्रज गेल्यावरही त्यांच्या प्रभावाखाली अनेक पिढ्या वाढल्याच तसेच मराठी इंडस्ट्री बॉलिवूडच्या गुलामी मानसिकतेत अजून अडकलेली वाटते. म्हणजे मराठी मध्ये एवढे
दर्जेदार साहित्य असताना, त्यातून अनेक अफलातून कथानक मिळू शकत असताना यांना थिल्लर बॉलिवूड सारख एकतर उचलेगिरी करायचीय, किंवा बॉलिवूड सारख हिंदुद्वेषी, जातीवाचक वागायचंय. कलेला जात, धर्म नसतो अस म्हणतात परंतु "कला कुठल्या जाती किंवा धर्माविरोधात नसावी" हे मात्र सोयीने विसरले जाते.
त्यातल्या त्यात मराठी इंडस्ट्रीमध्येही इनमीन 3.5 हिरो व 2.5 हिरोईन चित्रपटात पाहून प्रेक्षक उबगलाय. खडतर काळात मराठी चित्रपट अगदी 2 ते 4 नटांच्या जीवावर तग धरण्याचा काळही आपण पाहिलाय, कारण त्यांच्याकडे अभिनय होता, प्रेक्षकांच्या मनावर प्रभाव सोडून जाण्याची शैली होती. त्याउलट आता
अलीकडे त्याचा अभाव आहे. थोडक्यात काय तर वाढत्या जागतिकीकरणात जे दर्जेदार असेल ते टिकून राहील. बॉलिवूड संपेल का तर? उत्तर आहे नाही. कारण अशा काळात काहीतरी वेगळं करण्याची उर्मी असणाऱ्या कलाकारांना व दिग्दर्शकांना ही संधी असेल, फक्त प्रस्थापित त्यांना त्यातून कसे मार्गक्रमण करून
देतात हे पाहण्यासारखे असेल. मराठी इंडस्ट्रीला तर खूप नामी संधी आहे फक्त त्यांना त्याचे सोने करायचं की माती हे सर्वस्वी त्यांच्यावर अवलंबून असेल. बाकी आजकाल प्रेक्षकांना आरोपीच्या पिंजऱ्यात उभा करण्याचा प्रकार उद्विग्नतेतून वाढलाय. परंतु सरतेशेवटी हाच प्रेक्षक तुम्हाला स्टार
बनवणार किंवा कचऱ्यात घालणार याची खूणगाठ प्रत्येक कलाक्षेत्रातील व्यक्तीने बांधणे गरजेचे आहे. कारण एक काळ होता तेव्हा प्रेक्षक हा त्यांच्यावर अवलंबून होता, परंतु आता स्ट्रीमिंग प्लॅटफॉर्म एवढे आहेत की 'तू नही तो और भला सही" अशी भावना बळावली आहे. त्यातल्या त्यात कलाकार व दिग्दर्शक
मंडळींना ईथुनपुढे प्रेक्षक हाच राजा हे फक्त बोलण्यापूरते नाहीतर प्रत्यक्षात मनावर बिंबवून आपली वागणूक ठेवणे क्रमप्राप्त असेल. एखाद दुसऱ्या थिल्लर कृतीतून ते तात्पुरते पैसे कमावतीलही, परंतु 'लंबी रेस का घोडा' बनून टिकायच असेल तर सुधरण्याशिवाय पर्याय नाही. कारण आता मोक्याच्या क्षणी
जुन्या चुकलेल्या गोष्टींच्या आरश्याचा ससेमिरा चुकवणे किती कठीण आहे याचा प्रत्यय बॉलिवूड व राजकीय व्यक्ती एक दशक झाले घेत आहेत. तसेही बहुसंख्य लोकांना काय वाटते हे महत्वाचे आहे. कारण तुम्ही आर्ट लिबर्टी म्हणून प्रत्येकवेळी त्यांच्यावर केलेली कुरघोडी ते सहन करूनच घेतील असेही नाही.
कारण कुठलीही गोष्ट अगदी तुटेपर्यंत ताणली की त्याचा जोरदार फटका बसतोच. हा थ्रेड लिहताना फक्त 'मला काय वाटत' याचा विचार केलेला न करता, जवळपासच्या अनेक लोकं एकंदरीत ह्या घडामोडींकडे कसे पाहतात याचा घेतलेला कानोसा आहे. शब्द माझे असले तरी ह्या भावना अनेकांच्या आहेत.
क्रमशः
✍️ #मार्मिक
क्रमशः
✍️ #मार्मिक
• • •
Missing some Tweet in this thread? You can try to
force a refresh
