Thread by @yatirimcibaba1

FİNANSAL ÖZGÜRLÜK YAZILARI – 02 –

1) Merhaba arkadaşlar, ilk yazıma baya güzel tepkiler geldi. Çok teşekkürler. Bir çoğunuz, samimi ve içten yazmışsın demişsiniz. Cidden öyle.Bu yazılarım size bir şeyler anlatmak gayesi ile de olsa, kişisel olarak geçmişle de hesaplaşma içeriyor

2) Size kendimi ifade etmeye çalışıyorum ve hayatımdan da örnekler veriyorum. Finansal Özgür olma yolunuzda, bir faydam olursa ne mutlu bana. Evet ilk yazımıza güzel tepkiler geldi. İlk yazımızı da buraya kopyalayalım.

https://twitter.com/yatirimcibaba1/status/1575389875330859008?s=20&t=j-_8S8vbgkzvYiWQXZsoUg

3) İlk bilgiselimde, Finansal Piyasalarda yatırım yapmak için 3 aşama gerekiyor demiştim.1)Psikoloji 2) Eğitim 3) Bilim-Teknik (Uygulama) 1.Aşamada YATIRIMCI PSİKOLOJİSİ çok önemli, YATIRIMCI OLGUNLUĞUNA sahip olmanız gerekmekte demiş ve bunu da uzun uzun anlatmıştım. #aksa #sasa

4) Şimdi gelelim 2 Aşamaya. Tekrar vurguluyorum, 1. Aşamada kötüyseniz, 2 ve 3.aşamada ne kadar iyi olursanız olun, sağlıklı kazanç elde edemez ve finansal özgür olamazsınız. 2. Aşama EĞİTİM. Burada eğitim dediğim zaman TEMEL ANALİZ ve/veya TEKNİK ANALİZ olarak algılanmasın.

5) Ama benim bahsettiğim konu farklı. Şimdi size açıklamaya çalışacağım.

Bir düşünün, ilkokula başlıyorsunuz, size ilk günlerde bir geometri sorusu veya Fizik/Kimya sorusu yöneltirse ne yapardınız? Muhtemelen, çuvallardınız. ...

6) Ama soruyu çözmeniz isteniyorsa da, muhtemelen soruyu (cevabı) ezberlerdiniz. İşte arkadaşlar, finansal piyasalarda da TEMEL/TEKNİK ANALİZ budur. Eğer, ekonomi, finans, psikoloji, v.b. konularda temel bilgileriniz yoksa, Temel veya Teknik Analizi anlamaz, ezbere yaparsınız.

7) TEMEL ANALİZ’de, gider en düşük F/K’lı firmaları bulur, onları alırsınız. TEKNİK ANALİZ’de de ağırlıklı ortalamalara ya da destek/direnç noktalarına bakarsınız ya da RSI’ya bakıp alım yaparsınız.

8) Bu alımlarda kazanabilirsiniz, ama ne demiştim bir önceki bilgiselde, Beginner’s Luck (Acemi Şansı) çok tehlikeli bir şey. Evet, ezbere yaptığınız analizlerde kazanabilirsiniz, özgüveniniz artar ama günün sonunda finansal piyasalar sizi öyle bir çarpar ki, perişan olursunuz.

9) Peki ne yapmak lazım? Ne yazmıştım, “Eğer, ekonomi, finans, psikoloji, felsefe v.b. konularda temel bilgileriniz yoksa, Temel veya Teknik Analizi anlamaz, ezbere yaparsınız.” İşte benim amacım size bu temel bilgileri kazandırmak. #garan #hekts #sasa #alka #alkim

10) Hiç düşündünüz mü, bir finansal yatırımcı olarak sizlere en fazla önerdiğim kitap, NEDEN bir psikoloji kitabı? Neden size Medici Ailesi’nden bahsediyorum veya neden size SANAT TARİHİ veya FELSEFE öğrenmemiz/bilmemiz gerekli diyorum acaba?

11) Aslında, bu bilgileri size KAZANDIRMAK kısmı, biraz iddialı bir söylem. İşin doğrusu, size bir bakış açısı kazandırmak istiyorum.
Bakın arkadaşlar, Modern Bankacılığın, Modern Borsacılığın, devlet tahvillerinin, v.s. tarihi hep 13.yy’dan itibaren Kıta Avrupa’sına dayanıyor.

12) İspanya, Hollanda, İtalya, İngiltere v.s. fark etmez. Bu adamlar, paranın ve finansal piyasaların tarihini yazarken, biz ağırlıklı olarak at üstünde Avrupa’yı feth etmeye çalışmışız. Avrupa tarihini (özellikle orta çağ dönemini) elimden geldiğince okumaya çalışıyorum.

13) Biz çocukken ne öğrendik? Orta Çağ Avrupa’sı KARANLIK içerisinde idi, SALGINLAR HASTALIKLAR, Klisenin baskısı, dogmatik dönem v.s. Rönesans ve Reform ortaya çıktı, kilise etkisi azaldı ve Avrupa kendine geldi.

14) Tam olarak öyle değilmiş arkadaşlar, evet bariz bi kilise etkisi varken,RÖNESANS REFORM’un ortaya çıkmasını hazırlayan, alttan gelen de bir itici kuvvet varmış. Adamlar 13-14-15. Yüzyıllarda, modern bankacılığı, devlet tahvil ve senetlerini, modern borsayı kurmuşlar/bulmuşlar

15) Adamlar, PARAYI ama daha önemlisi PARANIN YAPABİLECEKLERİNİ keşfetmişler. Bu nedenle hep derim, mevcut dünyamızı anlamak istiyorsak (her konuda, her anlamda) 13.yy ve sonrası Avrupa’yı iyi anlamak gerekiyor. Evet biraz uzattım ama aslında çok önemli bir konu.Neden çok önemli?

16) Her vurguluyorum, önemli olan zengin olmak değil, önemli olan VARLIKLI olmak ve kuşaklar boyu VARLIKLI kalabilmek. Avrupa bunu başarmış. Yüzyıllardır aynı işi yapan aile şirketleri var. Önemli olan çok paranızın olması değil, önemli olan çok paranızı nasıl kullanacağınızı ...

17) ... ve bunu gelecek kuşaklara nasıl aktarılacağını bilmek. Bugün DM’den bir takipçim yazmış, oğluma hisse alıp almama konusunda kararsızım, 18 yaşına geldiğinde, baya iyi bir birikim olacak, ya kötü kullanırsa. Bu bizim Anadolu insanında var.

18) Anadolu’da anne babalar, çocuk şımarmasın, özgür olmasın, Anne-Babasının yanından ayrılmasın, yaşlılığımda bana iyi baksın v.b. nedenler ile, maddi durumlarını çocukları ile paylaşmazlar.

19) Kendimden örnek vereyim, annem babam biz çocukken kooperatif v.b. yöntemlerle ev yaptırıyorlardı ve bizde baya baya fakir gibi büyüdük. Annem babam da her zaman, bu evde ileride sizler oturacaksınız bu yüzden şimdi sıkıntı çekiyoruz diyorlardı. Süper.

20) Yaşım 40 ama hala o evler duruyor ve hala o evlerden bize gelen herhangi bi gelir olmadı. Düğünüme kadar, her şeyi tek başıma yaptım. Anne babamdan destek almadım. Peki o zaman, benim çocukluğum neden çalındı?

21) Bunu neden yazdım? Ben oğlumun çocukluğunu çalmak istemiyorum. Ne demiştik? Hayat bir denge. Para harcamak bir kültür. Yatırım yapmak bir sanat. Ben bu sanatı en iyi biçimde icra etmeye çalışıyorum. Belki de bir çoğumuz bunu yapıyor ama bazen dengeyi kaçırıyor.

22) Yatırıma, sadece finansal yatırım olarak bakıyoruz. Yanlış. Çocuklarınıza yapacağınız yatırım, birçok finansal yatırımdan daha kıymetlidir. Ama günümüzde şunu görüyoruz, çocuğuna yatırım yapmıyor, sürekli para biriktiriyor, çocuğu da belirli bir yaştan sonra...

23) ... bu paraları saçma sapan işlerde yiyip bitiriyor. Onlarca yılın emeği, birkaç ayda heba oluyor. Sonra da, çocuklara vefasız, anne babasına sahip çıkmadı, paralarını harcadı gitti diyoruz. Bakın size bir örnek, babam devlet memuru idi. Genç bir memur çocuk vardı.

24) Ama davranışları bir farklıydı. Sıradan bir memur değil, babama sordum. Genç memurun babası çok çok zengin. Lakin oğluna para vermiyor. Çocuk da şunu düşünmüş. Memur olayım, babam ölene kadar memur takılırım, daha sonra mirasla kendi hayatımı kurarım. Acı ama gerçek.

25) Evet eğitim diyoruz. Çok önemli. Bazı bilgilere sahip olmadan bilanço okumaya kalkarsanız ezbere olur. Çok yönlü ve çok katmanlı düşünmeniz lazım. Mesela, bilançoya bakıp, ciro çok yükselmiş şirket iyi kar yazar demek doğru değil. Ciro, neden yükselmiş?

26) Fiyatlara zam mı yapmış, yoksa gerçekten daha çok mal/hizmet mi satmış? Ciro artışı, Tonaj/Kg artışından mı? Yoksa kur artışından mı? Bu artış sürekli olacak mı? Sürdürülebilir bir durum mu? Bakın hiç Matematik yok, rakam yok...

27) ne dedik RAKAMLAR İLÜZYON, önemli olan İŞİN FELSEFESİNİ bilmek/bulmak. Derine inebilmek. İşte ben derine inebilmeniz için çabalıyorum. ÖNEMLİ OLAN, en önde olup görülenleri görmek değil, daha derinlerde/arkalarda olanları görebilmek. Farklı bir gözle bakabilmek...

28) Peki bunu nasıl yapacağız? Arkadaşlar, öncelikle işin terosini ve felsefesini anlamak lazım. Para nedir? Ne amaçla ortaya çıkmıştır? Paranın faydaları zararları nedir? Bakın başucu kitaplarımdan, Niall Ferguson abimizin “Paranın Yükselişi” isimli eserinde, GİRİŞ şöyle başlar.

29) “Ekmek, nakit, teklik, mangiz, mangır, servet, kazanç, akçe, metelik; adına ne derseniz deyin, para önemlidir. Hıristiyanlar için para aşkı tüm kötülüklerin anasıdır. Komutanlar için savaşın payandası, devrimciler için işçinin prangasıdır. Peki para tam olarak nedir?

30) İspanyol fatihlerin zannettiği gibi gümüşten bir dağ mıdır? Ya da salt kil tabletler ve basılı kâğıtlar yeterli midir parayı açıklamaya? Nasıl oldu da paranın büyük kısmının görünmez olup bilgisayar ekranlarındaki rakamlara dönüştüğü bir dünyada yaşamaya başladık? ...

31) .. Para nereden geldi? Ve nereye kayboldu?” Evet arkadaşlar, PARA önemlidir. Ama en önemlisi; son cümle “Para nereden geldi? Ve nereye kayboldu?”
Paranın geçmiş dönemde yaşadıklarını anlayabilirsek, gelecekte de neler yaşayabileceğini anlayabiliriz. Mesela, "dijital paralar"

32) Paraya herkes farklı anlamlar yükler. Siz paraya nasıl bir anlam yüklüyorsunuz? Kredi kartı borcunuzu kapatmak için kullandığınız bir araç mı? Yoksa, geleceğinizi inşaa etmek için bir tuğla mı? Nasıl sembolize ediyorsunuz?

33) İşte burada ulaşmamız gereken nokta, günlük rutinlerimizden sıyrılmak gerekiyor. Yani, parayı kazanıp kredi kartı borcumu kapatayım, alışveriş yapayım, ev araba alayım diye yaklaşırsanız, BRAVO! Tam da sistemin istediği birisi gibi davranıyorsunuz...

34) STARBUCKS bu konularda sembolize bir örnektir. Klasik tasvir, plazalarda 3 kuruşa çalışan ama sabah STARBUCKS’dan kahve almadan işe başlamayan insanları düşünün.Bu döngüde, sonsuza dek finansal özgür olamayacaklardır. Sistemin ve size gösterilen döngünün dışına çıkmanız lazım

35) Trendyol, Starbucks, v.b. bağımlı hale gelmeniz, sizi finansal özgürlükten uzaklaştıracaktır. Konuyu basit bir örnekle açıklayayım (yaşanmış örnek). Yıllar evvel çalıştığım bir şirkette, benden 20 yaş büyük, evli 8-10 yaşında çocuğu olan bir muhasebeci ablamız vardı.

36) . Ablamız zayıflamak uğruna her gün dışarıdan, (biraz da lüks bir yerden), yeşil çay v.b. (yeni nesil zayıflama veya toksit atma çay veya kürlerinden birisi), sipariş ediyordu. Öğlenleri yemek sonrası, hemen hemen her gün ufak tefek alışveriş yapıyordu ....

37) ... (Aksesuar, takı, toka v.s.), günde 1 paket sigara içiyor ve akşamları eve geç gittiği için, dışarıdan yemek söylüyordu (Çocuğuna ve kendisine). Bakın bugünün parasıyla bunlar en az 250-300 TL tutuyor.

38) her gün boşa harcanan para. Bunun dışında o zamanlar, çok pahalı olan I-POD, Dijital Fotoğraf Makinesi v.b. teknolojik şeylere de çok meraklıydı hemen alıyordu. Tam sistemin istediği, profil.

39) Bu konularda merakım o zaman da vardı. Basit bir hesap yaptım ve bir gün dedim ki, siz işi bırakıp evde otursanız, parasal olarak çok rahatlarsınız dedim. Çalıştıkça borçlarınız artacak dedim.

40) Hesap basit, (bugünün hesabı ile), iş hayatı olmayınca, şirkette kullandığı bir sürü gereksiz kıyafetlere ve aksesuarlara para vermeyecek, sigarayı azaltacak, sabah yeşil çay v.s. sipariş etmeyecek, gereksiz takı toka almayacak ve sağlıklı yaşamak için ve koşu bandı almak ..

41) ... yerine, vakti olduğu için bol bol yürüyecek. Açıkçası beni dinlemedi. Eşi ile tüketim yarışına girdiler. Eşi, eve paralı TV alıyor, arkadaşım da evdeki bir eşyayı (gereksiz yere) değiştiriyorlardı. Günün sonunda, aile İFLAS etti.

42) Arkadaş şirketimizle anlaşarak, KIDEM alarak borçlarını ödedi ve evde oturunca dediğim gibi rahat etti.

Bunları neden anlattım? Bakın, bazen hayat koşturmasına o kadar çok dalıyoruz ki, geleceğimizi veya hayatımızı düşünmüyoruz, irdelemiyoruz.

43) Bu konuda yardımcı olduğum arkadaşlara, en çok önerdiğim şey şu. Bir durun, sakinleşin, neyi neden niçin yaptığınızı sorgulayın. Harcamalarınızı, amaçlarınızı gözden geçirin. Para harcamayın demiyorum ama size dikte ettirilmiş harcamaları yapmayın diyorum.

44) . Bakın ben TV İzlemeye para vermiyorum. Vermem de. Ama spotify’a para veririm. Linkedin’e para veririm. Burada ince bi nüans var. Sistemin dışına çıkmaya çalışmak ile sistemin kölesi arasında olmak. Kabul edelim, %100 sistemin dışına çıkamazsınız. Ne yapacaksınız?

45) Dağda mı yaşayacaksınız. Benim burada bahsetmek istediğim, sistem içerisinde kendinize ait bir DÜNYA kurmanız. Yani gittiğiniz mekanlardan, giydiğiniz kıyafetlere kadar, kendi dünyanızı yaratmaya çalışmanızdan bahsediyorum.

46) Yoksa, FIGHT CLUB gibi ütopik konuşmalar yapma gayesinde değilim. Dünya gerçeklerini de görüyorum. Ama farkındalık oluşturma gayesindeyim. Evet ne demiştim? Hayatınızı irdeleyin. Göreceksiniz ki, çok gereksiz alışverişler yapıyorsunuz...

47) ... göreceksiniz ki ihtiyacınızdan fazlasına sahipsiniz. Mesela herkesin evinde 3D televizyon var. Ama 3D izlenecek bir şey yok. (Avatar filmi dışında). Tekrar ediyorum ben, para harcamayın, sefalet içinde yaşayın demiyorum. Fakirlik güzellemesi de yapmıyorum.

48) Hepimiz sağlıklı, huzurlu ve mutlu bir hayat yaşayalım istiyorum. Çocuklarımıza hem maddi hem de ahlaki hem de davranışsal miraslar bırakalım derdindeyim. Bol sıfırlı banka hesabı, inanın bana çok anlamlı değil. O bol sıfırlı banka hesabının yanına, ahlak, vicdan,

49) ... dürüstlük gibi erdemleri de miras olarak bırakabiliyorsak, ve çocuğumuza hem parayı hem de davranışlarımızı nasıl kullanması gerektiğini anlatabilmişsek, ne mutlu bize.

Benim derdim TAM OLARAK bu. 🎯

50) İnsanın kısıtlı bir alanda, zihindekileri yazarak anlatması zormuş. Bazen diyorum, işin felsefesine çok mu kapılıyorum, lakin biliyorum ki, ekonomi sosyal bilim olarak geçer. Fizik/Kimya gibi deneylere dayalı değildir. Ekonomi/Finans v.s. toplumsal davranışlardan etkilenir.

51) Sizlere uzun uzun anlatmaya devam edeceğim.Evet ne demiştik bu bölümde. Eğitim önemli. Lakin TEMEL / TEKNİK ANALİZ eğitiminden bahsetmiyorum. Entellektüel eğitimden bahsediyorum. Madem, ekonomi sosyal bir bilim olarak geçiyor, ve finans/para da ekonomide önemli bir yere sahip

52) O zaman Finans/Para/Yatırım konularında başarılı olabilmek ve bu konuları içselleştirmek için ENTELLEKTÜEL SEVİYEMİZİN DE olabildiğince yüksek olması gerekiyor. Ama ben demiyorum ki, bütün dünya klasiklerini okuyun, 6 tane yabancı dil bilin, dünyada 30 tane farklı ülke görün!

53) Bunları yapmak oldukça zor. Ama ne yapabiliriz? Her şeyden önce bol bol okumalı ve ZİHNİMİZİ ÖZGÜR BIRAKMALIYIZ. Bakın bu söylediklerim çok ütopik gelebilir lakin finansal piyasalarda başarılı olmak istiyorsanız belirli dogmalarınızın da olmaması lazım. Nedir bunlar?

54) Bizim insanımız okumak veya araştırmak yerine, çevresinde güvenebileceği birisini arıyor ve o ne derse yapıyor. Çevresinde de yoksa, sosyal medya/TV v.b. kanal ile, bir şekilde birisini buluyor ve söylemlerini doğru kabul ediyor. Buna bir örnek verelim.

55) Şu anda gündemde değil ama bundan 1-2 sene önce YABANCI YATIRIMCIYA gereksiz bir karşıtlık vardı.Yabancı yatırımcı gitsin isteniyordu. BoA piyasada Küçük Yatırımcıyı (daha çok yerli yatırımcı elbette) yok etmek istiyor, zarar ettirmek istiyor. O yüzden yabancı defolsun gitsin

56) Yabancı yatırımcı düşmanlığını yapanlarda, genelde twitter/telegramda, küçük yatırımcıya mal kitleyen insanlardı. Bu tip insanlar, kendisini takip eden insanları batırmış ama kendisi suçlanmasın diye, yabancı malı boşalttı v.s. gibi söylemlerde bulundu. Bizim insanımız da ...

57) ... buna inandı. Yabancı yatırımcı kötü bir şeymiş gibi gösterildi. Ama ASLINDA içinde bulunduğumuz sisteme ters bir durum. Serbest piyasa ekonomisine, sermayenin özgürce hareket etmesi gerektiğine ve borsalara inanan insanların yabancı yatırımcıya karşı olmaması lazımdı

58) Yabancı yatırımcı, her yatırımcı gibi para kazanmak ister. Eğer, Türkiye gibi sığ bir piyasa ve ekonomik olarak zor bir piyasada iseniz, toplam pasta fazla büyümediği için, siz de pastadan fazla pay istediğiniz için, küçük yatırımcıya pastadan küçük pay kalır...

59) Burada temel nokta nedir? Yabancı yatırımcı, yasal olmayan herhangi bir şey yapıyor mu? yapmıyor mu? Eğer yapıyorsa, bunun karşılığı ülkemizden defol demek yerine, yapılan bir suç varsa, cezasının çekilmesi gerektiğidir ve bu da SPK v.b. kamu kurum ve kuruluşların görevidir.

60) Ama biz ne yapıyoruz? YABANCI defol diyoruz. Sonra ne oluyor? Bu ara olduğu gibi, sığ bir piyasada, 300-500 tane büyük oyuncu, yanlarına şirket patronlarını veya telegram gruplarını veya kamu görevlilerini alarak, küçük yatırımcının aleyhine davranmaya başlayabiliyorlar.

61) Bakın şu anda borsamızda YABANCI yok denecek kadar az. Ama yakın tarihin en büyük Manipülatif (banka hisselerinde) olayların olduğu iddiası var. SPK Başkanı hakkında inanılmaz iddialar var. Bunlar doğru yalan bilemeyiz. Ama bir çok küçük yatırımcının zarar gördüğü kesin.

62) Demek ki olay neymiş? Önemli olan YERLİ-YABANCI olayı değilmiş? Önemli olan, kuralların, kanunların v.s. uygulanmasıymış, denetlemenin önemiymiş. Bunu neden anlattım? Aklı selim her insan şunu bilir. Finansal yatırımlarınızda yalnızsınız. Ben veya bir başkası sizi düşünmez.

63) Herkes kendi kar ve zararına bakar.Kimse başkasının kar veya zararına ortak değildir ve kimse başkası ne kazanmış/ne kaybetmiş umursamaz. Finansal piyasalar yeryüzündeki en güçlü ordudur. Bu ordunun karşısında da kimse duramaz. Ama bu çok basit konuları bile bilmiyoruz. Neden

64) Çünkü, okumuyoruz. Araştırmıyoruz. Herhangi bir şeyi öğrenmiyoruz. Emeklerimizle değil, bir sihirli değnekle başarıya ulaşmak istiyoruz. Bakın, daha önce görev yaptığım halka açık şirketlerin birisinde, bir yatırımcımız beni aradı ve elinde araba alacak parası varken, parayı+

65) + bizim şirketin hisselerine yatırdığını söyledi. 1sene geçmiş, zarar etmiş ve artık arabanın yarısını bile alamıyormuş. Çok üzücü. Adama şu soruları sordum. Daha önce borsaya girdiniz mi?Hayır ilk kez girdim,sizin şirketi aldım dedi. Dedim, ne iş yaptığımızı biliyor musunuz?

66) Ne iş yaptığınızı bilmiyorum dedi.Bakın, adam hayatında ilk kez borsaya giriyor. Araba alacak parasını (bugünün parası ile 500bin TL diyelim), bizim şirketin hissesine yatırıyor. Bu alımı da 1 kere de yapıyor. Şirketimizi de tanımıyor. Peki dedim. Neden bizim şirketi aldınız?

67) Arkadaşım sizi önerdi. AL dedi, ALDIM dedi. Peki, dedim kazanmış olsanız, bizi değil arkadaşınızı arayacaktınız ve ona teşekkür edecektiniz dimi dedim. EVET dedi. O zaman, alırken ona sordunuz, kazansaydınız ona gidecektiniz. Kaybedince neden bize geliyorsunuz dedim?

68) Bir şey diyemedi. SUSTU. Bunu neden anlattım? Bakın ibretlik öykü. Finansal Okuryazarlık sıfır, ama daha da önemlisi, YATIRIMCI PSİKOLOJİSİ sıfır. Eğitim, entellektüel seviye veya yatırımcı psikolojisi neden önemli diyoruz. İşte bu yüzden. Şimdi diyen çok olur...

69) Hocam sende, saçma bir örnek verdin. Öyle yatırım mı olur. Arkadaşlar, bu ülkede binlerce insan #tkuru gibi, brüt zarar yazan bir şirketin 4TL'den 1.000 TL'ye yükselmesini izledi ve 1.000 TL'den alım yaptı. Binlerce insan, telegramda tokatlandı. Al dediler, aldılar.

70) Bakın bana DM'den hisse sormayın diyorum. Ama hala, hangi hisseyi alayım hocam diyenler var. Yapmayın arkadaşlar. Tokatlanmaya çalışmayın. Lütfen, bakın başka bir öykü daha anlatayım size. Borsa dışı konu. Bir komşumuz vardı. Karı koca doktor ve çok iyi kazanıyorlar.

71) Adamın babası da tüccarmış zamanında. Doktor arkadaşım sürekli ticaret yapmak istiyor ve sürekli bana, parayı ben vereyim, ne istersen yapalım diyor. O kadar güveniyor sağolsun. Ben de sürekli kendisine, bak DR adamsın, süper de kazanıyorsun. Ailenle vakit geçir. Kafan rahat

72) olsun diyorum. Neyse, bu DR arkadaşım beni kandıramadı. 1 sene falan geçti. Baktım canı sıkkın. Parayı kaptırmış. O zamanın parası ile 500.000 USD bir inşaat işine girmiş. Ortağı tokatlamış. Ne evler var, ne para var. Ortada kalmış. Sonra ne yaptı bilmiyorum...

73) İstanbul'a taşındı v.s. uzaklaştık biraz. Son durumunu bilmiyorum. Belki parasını almıştır. Ama yapılacak bütün yanlışları bu arkadaşım yapmıştı. Doktor, kafası çalışıyor, zeki ama finansal yatırım başka bir şey. Para başka bir şey. Paranın ilüzyonu ise bambaşka bir şey

74) Her sene yüzlerce milyon dolarlık fon yönettiğimden, çok özel projelerde görev aldığımdan dolayı, eşim de büyük bir bankada orta düzey yönetici olarak görev aldığından dolayı, biz karı koca olarak paraya karşı soğukkanlıyız. Lakin herkes öyle değil...

75) Parasal konularda SOĞUKKANLI, MAKUL DERECEDE RASYONEL olmak zorundasınız.Herhangi bir karar verirken,olayda bahsi geçen rakam 1.000 TL veya 1.000.000 TL olması, sizin kararınızı kökünden değiştirmemeli. Bir günde 1.000 TL veya 100.000 TL kar/zararda, aynı tepkiyi vermelisiniz

76) RASYONALİTE konusuna ayrı girmek istiyorum. Ben parasal konularda sürekli rasyonel olmaya çalışan birisiydim.Mesela, 1+1 ev almazdım. Rasyonel gelmezdi. Yatırım için ev alacaksam bile 2+1 veya 3+1 olmalıydı. 1+0 veya 1+1 saçma gelirdi. Her konuda en rasyonel kararları alırdım

77) Fakat sonra fikrim değişmeye başladı. Fikrimi değiştiren, bir kaç konu oldu. 1) DAVRANIŞSAL FİNANS konusunda okuduklarım. (Ki en başından beri vurguladığımız konu budur.) 2) Bazı ekonomi teorilerin, finansal yatırımlarla ilişkisi . Bu 2 ana etmen bazı fikirlerimi değiştirdi.

78) DAVRANIŞSAL FİNANS Nedir? Davranışsal Finans, bireylerin aldıkları kararlarda sadece bilimsel gerçekleri ve analizleri dikkate almadığını ve bireyin çoğu durumlarda rasyonellikten saptığını öne süren bir yaklaşımdır.

79) 📌BAKIN BURASI ÇOK ÖNEMLİ
Davranışsal finans bireylerin karar alma sürecinde sadece ekonomi finans istatistik ve matematik değil; sosyolojik ve psikolojik faktörlerinde karar olma sürecinde etkili olduğu görüşünü belirtir.

80) Bu DAVRANIŞSAL FİNANS (DAVRANIŞSAL İKTİSAT) konusu o kadar önemli ki, 1992'de Gary Becker, 2002'de Daniel Kahneman, 2017'de Richard Thaler, Davranışsal İktisat'a katkıları için NOBEL aldı. Kısacası, piyasa (ekonomi-finans-yatırımlar) her zaman en bilimsel şekilde ilerlemiyor.

81) İnsanların psikolojilerinin, bilim teknikin önüne geçtiği sayısız durum varken, hala herşeyi rakamla, matematikle çözmeye çalışan, sürekli grafik çizen yatırımcı arkadaşlarımı uyarmak istiyorum. Biraz da, YATIRIM PSİKOLOJİSİNİ düşünün lütfen.

82) Devam edelim. Bir de ne dedik? BAzı ekonomi teorileri/terimleri var. 2 kavramdan bahsedeceğim. Basit ve hızlı bir şekilde 1) "Second Best" kavramı. Çok sevdiğim bir kavram. Hayatımda uygularım. 2) Oyun teorisi. Bu de çok keyifli bir teoridir. Filmi de çevrildi. Kısaca bakalım

83) İkinci En İyi Teorisi: "theory of second best": Bir ekonomik modelde optimal koşullar sağlanamadığı takdirde, optimal koşulları sağlayan değişkenlerden bir kaçını feda edilerek yada değiştirerek ekonominin mümkün olan ikinci en iyi duruma ulaştırılabileceğini göstermişledir

84) OYUN TEORİSİ: bir rekabet durumunda birey ya da grubun elde ettiği kazancın, bu rekabet ortamına katılan diğer birey ve grupların kararlarına bağlı olduğunu savunan matematiksel yaklaşımdır. Şimdi, bunları çok kısa süre aklınızda tutmaya çalışın.

85) Yatırımcı psikolojisi ve davranışsal finans var insanlar mantıklarına göre değil duygularına göre karar alıyor dedik.

İkinci En İyi Kavramı: İnsanlar 1. yi yapamıyorsa, 2. de karar kılıyor.

Oyun teorisi dedik, rekabet ortamı var, kazanç grubun diğer üyelerine bağlı dedik.

86) Bir önceki maddede yazan nedir? Finansal Piyasalar! Yani BORSA!

E o zaman kabulleniyor muyuz yavaş yavaş bazı şeyleri? Tek başına TEKNİK-TEMEL ANALİZ NEDEN yetersiz kalıyor? Anlıyor musunuz şimdi? Neden kendimizi geliştirmek gerekiyor? Neden ben bu kadar uzattım bu konuyu?

87) Saatlerce uğraşır ve grafik çizersiniz. Süper de olmuştur. Herşey bilimseldir. Ama hisse fiyatı düşündüğünüz gibi gitmez. Neden?

Günlerce şirketi araştırdınız. Rasyolar, fk'lar, pd/dd, favök, borçluluk oranları v.s. Şirketi patronu gibi tanıyorsunuz ama yine de olmaz. NEDEN?

88) İşte bu yüzden arkadaşlar.

YATIRIMCI PSİKOLOJİSİ
DAVRANIŞSAL FİNANS
OYUN TEORİSİ
İKİNCİ EN İYİ KAVRAMI

Daha da uzatabilirim. AMA Unutmayın!

EKONOMİ SOSYAL BİR BİLİMDİR. Her zaman MATEMATİKLE veya MANTIKLA açıklayamazsınız!

Siyasette öyle değil mi?

89) Hitler, Kasım 1933 seçimlerinde %92 oy aldı arkadaşlar. Sizce bu çok mu rasyonel (mantıklı?). Maalesef piyasalarda da akıl dışı, mantıksız, irrasyonel durumların olduğunu ve gelecekte de olacağını bilin. Benim başucu kitabım neden İRRASYONEL isimli bir kitap.

90) Ben bu kitabın kapağına her baktığımda, insanoğlunun akıl dışı/mantıksız kararlar alabileceğini aklıma getiriyorum. Finansal piyasalarda da sürekli görüyoruz.Bir çok kriptonun yüzlerce kat yükselmesi normal mi? Brüt zarar yazan şirketlerin ciddi yükseliş göstermesi normal mi?

91) Sanırım buraya kadar iyi geldim. Artık, beni takip eden herkes, Yatırım konusunun, sadece matematik, ekonomi olmadığını, çok önemli miktarda da psikoloji içerdiğini anlamıştır. İlk derdim buydu. İyi bir yatırımcı olacaksanız, işin psikolojisine hakim olmanız lazım. #borsa

92) Tamam ikna olduk hocam. Bu iş sadece TEKNİK/TEMEL ANALİZ ile olmuyor. Psikoloji, ekonomi, genel dünya görüşü, entellektüel seviye de çok önemli ama bu yaştan sonra ne yapalım, kütüphanede mi sabahlayalım diyorsanız, şimdi de o aşamaya geçelim. Nasıl bir yol izleyelim?

93) Bir sonraki yazıda NASIL BİR YOL İZLEMENİZ GEREKTİĞİNİ ANLATACAĞIM? Yatırımcı psikolojisini nasıl kazanırsınız? Nasıl kendinizi geliştirirsiniz? Hangi kitapları okumalısınız? Ben neden "Cinayet/Dedektiflik romanları" okuyorum? Kitap okuma tekniğim nasıl? Kendimden örnekler..

94) ... vererek size anlatacağım. Her şeyin en iyisini yaptığımı düşünmüyorum. Bu nedenle sizler de yorum kısmına kendi yaptıklarınızı yazabilirseniz, ben de sizlerden bir şeyler öğrenmek isterim. Soğukkanlılığınızı nasıl koruyorsunuz? Taktikleriniz neler?

95) Bir önceki BİLGİSEL 92 tweet idi, bu da 95 oldu. Buraya kadar okuduysanız, sabırlısınız ve farklı düşünceler size ilgi çekici geliyor.

Bana teşekkür etmek isterseniz, bilgisellerimdeki ilk tweetleri RT yapabilir, bol bol yorum yazabilirsiniz.

Teşekkürler

-BU BÖLÜM BİTTİ-