Thread by @Przewodzik

#OceanicznyTydzień #PrzewodzikKsiążkowy

„Po "Życiu seksualnym dzikich" spodziewano się treści bezwstydnych i ekscytujących, a część czytelników zarówno pierwszego angielskiego wydania, jak i wydania polskiego bez wątpienia liczyła na naukowo uzasadnioną pornografię. Jednak (1)

największą sensacją, wstrząsającą dla szerszej publiczności, okazało się ujawnienie przez Malinowskiego, że „dzicy” obywają się bez instytucji ojcostwa, fundamentalnej dla cywilizacji Zachodu i monoteistycznych religii, których opoką była rodzina patriarchalna. Żeglarzom, (2)

urzędnikom kolonialnym, a w szczególności misjonarzom był to fakt dobrze znany. Ale to dopiero Malinowski podał go do publicznej wiadomości. Kompleksowo zbadał i opisał przekonania wyspiarzy odnoszące się do kondycji ludzkiej i prokreacji oraz przeanalizował konsekwencje ich (3)

nieustępliwego stanowiska w kwestii dzieci– matrylinearną organizację społeczną, składające się nań instytucje oraz jej następstwa ekonomiczne, socjologiczne, psychologiczne i duchowe. Duch Trobriandczyka, który po jego śmierci opuszcza ciało, trafia, niewidzialny dla żywych, (4)

na wyspę Tuma, na północny zachód od Kiriwiny. Zanim zostanie wpuszczony do krainy baloma, musi opłacić się kosztownościami czuwającemu przy wejściu Topilecie, chciwemu indywiduum o uszach zwisających z głowy jak skrzydła nietoperza. Na Tumie wszystkie duchy są piękne i (5)

szczęśliwe, każdy ma wspaniały ogród i jest wodzem o wysokiej pozycji, a kobiety słyną z namiętności. Dni i noce upływają na orgiach, tańcach i śpiewach, żuciu betelu i namaszczaniu się wonnościami. Jednak nawet raj w końcu może zbrzydnąć. Wtedy duch opuszcza Tumę, by znów (6)

trudzić się w doczesnym życiu. W postaci mikroskopijnego dziecka nieświadomego swego pochodzenia składany jest przez inne duchy na głowie kobiety i z krwią trafia do jej brzucha. Jasne jest zatem, że ojciec jest całkowicie zbędny.
W systemie matrylinearnym za krewnych (7)

dziecka uważa się jedynie matkę oraz osoby z nią spokrewnione. Natomiast ojciec jest dla swego faktycznego biologicznego potomka tylko mężem jego matki, tama – kimś postronnym, z obcej krwi, którego ojcowskie obowiązki są jedynie rodzajem zapłaty za sypianie z matką. Majątek, (8)

rangę społeczną, tajniki magii, przynależność do klanu i podklanu dziecko dziedziczy po matce i jej najbliższych krewnych, w szczególności braciach. W rzeczywistości związki między mężem matki, czyli „ojcem społecznym”, i dziećmi, którymi opiekuje się tama od ich przyjścia na (9)

świat, były na Trobriandach na ogół bliskie i serdeczne, związki zaś dzieci z najbliższym męskim krewniakiem, wujem– niekoniecznie. Taka idea pokrewieństwa pociągała za sobą dziwnie pokrętne, z zachodniego punktu widzenia, stosunki rodzinno-gospodarcze. Wyspiarze trobriandcy (10)

byli bowiem matrylinearni, ale też patrylokalni. Po zawarciu małżeństwa żona przenosiła się do domu męża, często do innej wsi, jednak najbliżsi krewniacy, głównie bracia, mieli zaszczytny obowiązek w znacznym stopniu utrzymywać jej rodzinę. Małżonkowie otrzymywali od nich (11)

doroczne wiano stanowiące przeciętnie około połowy potrzebnej im żywności. Istniała naturalnie i druga strona tego medalu – mąż musiał lwią część plonów yamu, taro czy trzciny cukrowej ze swego ogrodu oddawać z kolei swym zamężnym siostrom. W rezultacie sagali, czyli mniej (12)

lub bardziej rytualne podziały żywności przy różnych okazjach – rutynowe między rodzinami, ceremonialne wśród żałobników uczestniczących w pożegnaniu zmarłego i szczególnie uroczyste, dokonywane przez wodzów podczas wielkich wydarzeń – były jednym ze zwyczajów najmocniej (13)

wiążących i wyróżniających wyspiarską społeczność". (14)

Grzegorz Łyś "Dzikie żądze. Bronisław Malinowski nie tylko w terenie", Warszawa 2021