#पुस्तकआणिबरचकाही
विष्णु सखाराम खांडेकर : (११ जानेवारी १८९८ - २ सप्टेंबर १९७६). प्रसिद्ध मराठी कथा-कादंबरीकार, लघुनिबंधकार आणि समीक्षक. खांडेकरांचे लेखन बहुविध स्वरूपाचे असून त्यात कादंबऱ्या, लघुकथासंग्रह, लघुनिबंधसंग्रह, रूपककथासंग्रह, १ नाटक ह्यांशिवाय काही चरित्रात्मक 👇
समीक्षात्मक ग्रंथ व संकीर्ण लेखसंग्रह ह्यांचा समावेश होतो. तसेच त्यांनी मराठी, हिंदी व तेलुगू चित्रपटांसाठी एकूण १८ पटकथा लिहिलेल्या आहेत. तेजस्वी कल्पनाशक्ती आणि तल्लख विचारशक्ती या गुणांना शब्दप्रभुत्वाची जोड मिळाल्याने खांडेकरांची भाषाशैली आलंकारिक आणि सुभाषितात्मक ठरली. 👇
मराठी कादंबरीला तंत्रमंत्रदृष्ट्या प्रगल्भ व प्रभावी करण्याचे श्रेय ना. सी. फडक्यांबरोबर खांडेकरांनाही दिले जाते. मराठी कथेला तर त्यांनी नानाविध प्रयोगांनी समृद्ध व संपन्न केले. त्यांच्या बहुतेक साहित्यकृतींच्या अनेक आवृत्त्या निघाल्या आहेत. अनेक कादंबऱ्यांचे भारतातील अन्य 👇
भाषांत, विशेषत: गुजराती, तमिळ, हिंदी ह्या भाषांत अनुवाद झालेले आहेत. काही कथांची भाषांतरे इंग्रजी, रशियन व चेक ह्या भाषांतून झालेली आहेत. अनेक पुस्तकांचे त्यांनी संपादन केले आहे. अनेकांना प्रस्तावना लिहिल्या आहेत. १९६१ मध्ये त्यांच्या ययाति ह्या कादंबरीस महाराष्ट्र सरकारने 👇
कादंबरी विभागाचे पहिले पारितोषिक दिले. ह्या कादंबरीस ह्याच वर्षी साहित्य अकादेमीचे पारितोषिक मिळाले. ह्या कादंबरीत आधुनिक जीवनाला ग्रासून टाकणाऱ्या भोगवादावरील भेदक भाष्य आढळते. १९४१ मध्ये सोलापूर येथे झालेल्या महाराष्ट्र साहित्य संमेलनाच्या रौप्य महोत्सवी अधिवेशनाचे अध्यक्षपद👇
त्यांनी भूषविले. १९५७ साली मराठी नाट्यसंमेलनाचे अध्यक्षपद त्यांस मिळाले. १९६८ मध्ये भारत सरकारने त्यांस ‘पद्मभूषण’ हा किताब दिला. १९७० मध्ये त्यांस साहित्य अकादेमीचे फेलो नेमण्यात आले. ( संदर्भ - मराठी विश्वकोश)
#पुस्तकआणिबरचकाही
मृणालिनी गडकरी ( १२ जानेवारी १९४९ - २७ऑक्टोबर २०१८) ह्या बंगाली साहित्याचा मराठी वाचकांना परिचय करून देणाऱ्या अनुवादिका लेखिका होत्या. जर्मन भाषा घेऊन पदवी प्राप्त केल्यानंतर गडकरी यांनी मराठी विषयात एम.ए. केले. ‘कविवर्य बा. भ. बोरकर आणि रवींद्रनाथ टागोर 👇
यांच्या कवितेतील निसर्ग : एक तौलनिक अभ्यास ’ या विषयावर शोधनिबंध सादर करून त्यांनी एम.फिल. केले .रवींद्रनाथ टागोरांच्या कविता आणि समकालीन मराठी कविता ’ हा त्यांचा पीएच.डी.चा विषय होता. पुणे विद्यापीठाचा मराठी विभाग आणि वर्ल्ड बायबल ट्रान्सलेशन सेंटर’ यांच्या सहकार्याने इंग्रजी👇
बायबलचा आधुनिक मराठीत अनुवाद करण्याच्या प्रकल्पात त्यांचा सहभाग होता. विविध नियतकालिकांत त्यांचे लेखन व अनुवादित साहित्य प्रकाशित झाले आहे. साहित्यसेवेबद्दल त्यांना मातृ-पितृ पुरस्कार, सुभाष भेंडे पुरस्कार, प. बंगाल सरकारचा शरद पुरस्कार, जी.ए. कुलकर्णी पुरस्कार,
#पुस्तकआणिबरचकाही
पं. महादेवशास्त्री जोशी (१२ जानेवारी १९०६ – १२ डिसेंबर१९९२). भारतीय संस्कृतिकोशाचे व्यासंगी संपादक आणि मराठी लेखक.पारंपरिक पद्धतीने संस्कृत व्याकरण, काव्यशास्त्र तसेच ज्योतिष ह्या विषयांचे अध्ययन करून १९२६ साली ‘सत्तरी शिक्षण संस्था’ स्थापन करून त्यांनी 👇
शिक्षणप्रसारास वाहून घेतले. १९३४ मध्ये ‘राण्यांचे बंड’ ही त्यांची पहिली कथा प्रसिद्ध झाली होती. त्यानंतर अनेक वर्षे त्यांनी सातत्याने कथालेखन केले. वेल विस्तार हा पहिला कथासंग्रह १९४१ मध्ये प्रकाशित झाला. १९५७ पर्यंत त्यांचे एकूण दहा कथासंग्रह प्रसिद्ध झाले. खडकांतले पाझर , 👇
विराणी, घररिघी हे त्यांपैकी काही होत. त्यांच्या अनेक कथा गोमंतकीय जीवनाच्या पार्श्वभूमीवर आहेत. साधी, सोपी पण भावोत्कट भाषा आणि आकर्षक निवेदनशैली ही त्यांच्या कथालेखनाची काही लक्षणीय वैशिष्ट्ये. जीवनाकडे पाहण्याचा एक प्रसन्न, सोज्वळ दृष्टिकोण त्यातून प्रत्ययास येतो. त्यांच्या 👇
#पुस्तकआणिबरचकाही
अगाथा क्रिस्टी ( १५ सप्टेंबर १८९० - १२ जानेवारी १९७६ ) ही इंग्रजी भाषेत लिखाण करणारी लेखिका होत्या. जगभरातील रहस्यकथा प्रेमींना रहस्यात गुंगवणारी.पहिलं पुस्तक प्रसिद्ध झालं ते पहिलं महायुद्ध संपल्या संपल्या. तिथून पुढे विसाव्या शतकाच्या पूर्वार्धातलं जग 👇
तिच्या पुस्तकांतून व्यक्त होत राहिलं. अगाथा ज्या काळात या कथा लिहीत होती त्या काळातील जागतिक घडामोडींचे संदर्भ, अर्थातच ब्रिटिश आणि युरोपियन दृष्टिकोणातून यात सतत येत राहतात. किंबहुना तिच्या जगाविषयीच्या अनुभवांचं हे सार असतं. पुरातत्त्वशास्त्रज्ञ पतीमुळे अगाथाला मेसोपोटेमिया,👇
इजिप्त अशा पुरातत्त्वसमृद्ध भागांतलं वास्तव्य लाभलं आणि ते तिच्या कथांमधून उतरलं. १९३४ मध्ये प्रथम प्रसिद्ध झालेल्या ‘मर्डर ऑन ओरिएण्ट एक्सप्रेस’मध्ये तर आशिया खंड ते युरोप खंड अशा रेल्वे प्रवासात त्या वेळचे अनेक देश, तिथल्या वृत्ती-प्रवृत्तींसह, सूक्ष्म राजकीय, प्रशासकीय 👇
गांधीजी आणि त्यांचे टिकाकार
लेखक - सुरेश द्वादशीवार
गाधींजीच्या सहवासातल्या सहकाऱ्यांचे किंवा विरोधकांचे गांधीजी विषयी काय मत होते किंवा गांधीजींचे त्यांच्याविषयी काय मत होते याचा उहापोह करण्याचा या पुस्तकात प्रयत्न आहे. @LetsReadIndia@PABKTweets #पुस्तकआणिबरचकाही 👇
घटना व्यक्ती आणि विचारधारा यांचं गांधीजींच्या अनुषंगाने विस्तृत विवेचन केलं आहे डाॅ. आंबेडकर, सरदार पटेल, नेहरू, सुभाषचंद्र बोस, सावरकर, जीना, मौलाना आझाद, चर्चिल, टाॅलस्टाॅय, कस्तुरबा, शिवाय मुस्लिम लिग, सशस्त्र क्रांतिकारक यांच्याविषयीही चर्चा केलेली आहे. 👇
गांधीजींवर लिहितांना अनेकांना तटस्थता राखता येत नाही. या पुस्तकातही लेखकाचा पक्षपातीपणा जाणवतो. त्यांच्या धोरण व धारणांकडे संशयाने पाहणारे, त्यांच्यावर टीका करणारे समाजसुधारक कमी नव्हते. आजही कमी नाहीत. 👇
#पुस्तकआणिबरचकाही
निरंजन घाटे ( १० जानेवारी १९४६ ) मराठी भाषेतून विज्ञान-तंत्रज्ञानाचा प्रभावी प्रसार करण्यासाठी निरंजन घाटे यांनी सातत्याने ४० वर्षे लेखन केलेले आहे. घाटे यांनी मराठी वाचकांसाठी वैज्ञानिक संकल्पनांमधील क्लिष्ट आशय सोप्या आणि सुबोध मराठी भाषेत प्रकट करण्यासाठी 👇
लेख व विज्ञानकथाही लिहिल्या. देशी आणि परदेशी शास्रज्ञांची चरित्रे, त्यांना आलेल्या अडचणी, त्यांची अनन्यसाधारण व्यक्तिमत्वे, त्यांच्या वैज्ञानिक कामगिऱ्या त्यांनी उलगडून दाखविल्या आहेत. पर्यावरण, उत्क्रांती यांसंबंधीचे लेखन करून त्यांनी जनजागृतीचे कार्यही केलेले आहे. 👇
विज्ञान लेखनासाठी आवश्यक असणारी विशाल ग्रंथसंपदा त्यांनी मेहनतीने उभारलेली आहे. विज्ञान लेखनाप्रमाणे युद्धकथा, साहसकथा, हेरकथा आणि बालकुमार वाङ्मयनिर्मितीमध्ये रमतात.पुण्यातील मराठी विज्ञान परिषद, मराठी साहित्य परिषद आणि महात्मा फुले वस्तू संग्रहालय यांचे ते आजीव सदस्य आहेत. 👇
#पुस्तकआणिबरचकाही
गणेश हरि खरे (१० जानेवारी १९०१ - ५ जून १९८५ ) महाराष्ट्रातील एक प्रसिद्ध इतिहास-संशोधक. इतिहासाचा सर्वांगीण अभ्यास आणि संशोधन करता यावे, म्हणून त्यांनी हिंदी, उर्दू, फार्सी, कन्नड, संस्कृत, इंग्रजी वगैरे भाषांचा सखोल अभ्यास केला; तसेच इतिहासाशी संबंधित अशा👇
नाणकशास्त्र, पुरातत्त्वविद्या, मूर्तिविज्ञान, पुरालेखविद्या यांचा अभ्यास केला. सर्व भारतभर प्रवास करून त्यांनी शेकडो ऐतिहासिक स्थळे तर पाहिलीच; पण नाणी, कागदपत्रे, पोथ्या व इतर ऐतिहासिक वस्तू जमा केल्या. सु. तीस इतिहासप्रसिद्ध घराण्यांचे कागद, २०,००० पोथ्या, ५,००० नाणी, 👇
८० चित्रे, ३० ताम्रशासने व २०० इतर वस्तू एवढे प्रचंड साहित्य त्यांनी जमा केले. या सर्वांचा उपयोग सामान्य विद्यार्थ्याला तसेच चिकित्सक संशोधकाला व्हावा, म्हणून त्यांवर त्यांनी सु. ४०० लेख आणि पन्नासहून अधिक लहान-मोठी पुस्तके लिहिली. दक्षिणेच्या मध्ययुगीन इतिहासाची साधने, 👇