📊 CBS-updates: Jaarsterfte 2022 & Doodsoorzaken Q3/2022: 2022 was 3e jaar op rij met #oversterfte. Er overleden 170 duizend mensen: 14,5 duizend (9,3%) meer dan verwacht. Anders dan 20/21 minder pieken, maar grotendeels verhoogd. @statistiekcbs cbs.nl/nl-nl/nieuws/2…
Lang 🧵👇
In 2021 en 2020 was sterfte aan C19 hoger dan oversterfte. In 2022 – waarvoor doodsoorzaken t/m sept bekend zijn – was de sterfte aan C19 iets lager dan de oversterfte in de eerste 3 kwartalen. In totaal is de coronasterfte (t/m sept 22) nog hoger dan de oversterfte (t/m dec 22).
De meeste overledenen in 2022 zijn 80+, maar in alle leeftijdsgroepen overleden meer mensen dan voor die leeftijd verwacht. Die relatieve oversterfte was het laagst onder 50-65-jarigen (7%), het hoogst onder mensen jonger dan 50 jaar (13%).
Rel. oversterfte onder Wlz-zorggebruikers, zoals bewoners van verpleeghuizen en gehandicaptenzorginstellingen (vaak ouder, vaker vrouw), was hoger dan in 2021, onder de overige bevolking juist lager.
Binnen de jaren zijn er verschillen. In het 3e kw van 2022 was de oversterfte iets hoger dan de sterfte aan C19, net als in het 2e kw van 2022 (en ook het 4e kw van 2021). De doodsoorzaken voor het 4e kwartaal van 2022 zijn nog niet bekend.
Sterfte met en zonder corona:
In de GGD-regio’s Flevoland (17%), Drenthe (13%) en Hollands-Noorden (13%) was de oversterfte in 2022 het hoogst.
In het 3e kwartaal van 2022 zijn 1468 mensen overleden aan COVID-19. In totaal overleden t/m september 2022 46258 aan corona. cbs.nl/nl-nl/nieuws/2…
Bij gebruikers van langdurige zorg (Wlz), zoals bewoners van verpleeghuizen of gehandicaptenzorginstellingen, was COVID-19 de doodsoorzaak in 5,4% van de sterfgevallen in het 3e kw van 2022. Bij de overige bevolking was dat 2,6%.
Obv GGD-meldingen (die niet verplicht zijn) rapporteerde RIVM 22675 overledenen aan C19 van mrt 2020 t/m 30 sept 2022. CBS registreerde in dezelfde periode obv doodsoorzaakverklaringen 46258 coronadoden, ruim 2x zoveel. In 2023 is RIVM gestopt met C19-sterfte te rapporteren.
Bij andere groepen doodsoorzaken was de sterfte in het 3e kw grotendeels vergelijkbaar met in eerdere jaren. Aan hart/vaatziekten overleden wat minder mensen dan in Q3/2021. De stijging van natuurlijke doodsoorzaken komt vooral door toename sterfte door accidentele val (trend).
Zie verder het uitgebreid nieuwsbericht over doodsoorzaken inclusief #opendata met meer detaillering. cbs.nl/nl-nl/nieuws/2…
Samenvattend: Heel veel vd oversterfte valt samen met coronasterfte, die getalsmatig nog steeds hoger ligt. Er zijn in Q4 van 2021 en in een groot deel van 2022 (van Q4 moeten de doodsoorzaken nog worden verwerkt) ws dus ook andere doodsoorzaken die bijdragen aan de oversterfte.
Er zijn behalve corona (ook virusdeeltjes in rioolwater, Q4 van 2022 ook!) overledenen door ziekten ad ademhalingsorganen (griep; in 2020/21 afwezig, in 2022 gedurende lange perioden) nog geen duidelijke signalen volgend uit de doodsoorzaakgegevens op niveau van hoofdgroepen.
Extra onderzoek, dat de sterfte- en doodsoorzaakstatistieken overstijgen, is nodig. Er zijn steeds meer aanwijzingen dat herstelden van corona, post-covid, extra kwetsbaar kunnen zijn. Zie vele voorbeelden:
Diverse andere Europese landen kenden in 2022 ook (perioden van) oversterfte (bijv. VK, Frankrijk, Duitsland), maar andere (of elders in de wereld) niet (of niet zo hoog). Landenspecifieke omstandigheden zullen een rol spelen. Obv uniforme methode: euromomo.eu/graphs-and-maps
Ten overvloede 1: Eerdere analyses van RIVM met individuele data lieten zien (net als in veel andere landen) dat vaccins effectief tegen ziekte en coronasterfte zijn en veilig. cbs.nl/nl-nl/longread…
Ten overvloede 2: geen aanwijzing p saldo negatieve rol vaccinatie tav gezondheid of zelfs oversterfte op populatieniveau. Onderzoek wijst juist steeds naar hoge effectiviteit tegen c19-sterfte + naar veiligheid. Zie dit blog met overzicht @dr_kkjetelina. yourlocalepidemiologist.substack.com/p/covid-19-vac…
Juist in landen waar tot aug. 21 (indicatie) relatief weinig werd gevaccineerd is de cumulatieve oversterfte in 2021/22 hoog. Hier bijna alle EU-landen.
Voor overige deel is en blijft verder onderzoek nodig uiteraard (ook mogelijke effecten van uitgestelde zorg!). Nu gehonoreerd: 11 nieuwe onderzoeken naar oversterfte. nos.nl/l/2458771
In lijn 3 vh ZonMW onderzoek zal test- en vaccinatiedata beschikbaar zijn.
In periode 1999 t/m 2023 kwamen 1,8 miljoen immigranten naar Nederland van buiten de EU/EFTA.
⏺️ 32% gezinsmigrant, wv 6% gezinslid v asielmigrant
⏺️ 23% asielmigrant
⏺️ 15% werk
⏺️ 15% studie
⏺️ 8% tijdelijke bescherming, (Oekraine)
⏺️ 5% overig, bijv medische behandeling in NL
Lang niet al deze immigranten blijven in Nederland wonen. Op 31 december 2023 waren 737,5 duizend niet-EU/EFTA-immigranten weer vertrokken, wat meer dan 40% is. Of en hoelang immigranten in Nederland blijven, hangt onder andere af van hun reden om te komen.
Van de niet-EU/EFTA-gezinsmigranten die bijv. tussen 2005 en 2010 arriveerden, was een ruime meerderheid na 13 jaar nog in Nederland (57%). Ook een relatief groot deel van de asielmigranten blijft in Nederland. Studie- en arbeidsmigranten vertrekken het vaakst en het snelst.
“Integratie kost tijd” heeft genuanceerdere uitleg nodig; op dit medium extra uitdagend. Lang draad met verschillende dimensies van tijd; hier alleen gerelateerd aan sociaaleconomische integratie.
1. Tijd: als iemand langer in NL woont, dan bevordert dit gemiddeld de kennis over taal en sociale conventies, verbreedt dit het sociaal netwerk.
We zien dat als kinderen op jongere leeftijd naar NL kwamen, dit schoolprestaties ten goede komt. cbs.nl/nl-nl/publicat…
2. Meer en langer stapelen: Er wordt qua scholing een inhaalslag gemaakt door leerlingen van de 2e generatie, maar ondanks dit blijft zelfs op 28‑jarige leeftijd nog een duidelijk verschil bestaan in het behaalde opleidingsniveau tussen de 2e generatie en de NLse herkomstgroep.
Kantelpunt: Vanaf 2025 meer ouderen (65+) dan jongeren (0-20 jaar) in 🇳🇱. Vergrijzing: Rel. grote geboortegeneraties verouderen. Daarnaast dubbele vergrijzing: Aandeel 80-plussers, meest zorgbehoevend, groeit van 5% naar 10%. % 20-65 jarigen daalt.
🧵Grijs zorgelijk draadje👇
Verhouding tussen aantal mensen van 20 jaar tot AOW-leeftijd en aantal vanaf AOW-leeftijd, de dynamische grijze druk, geeft beter beeld vd verhouding vh niet-werkzame deel tot het potentieel werkzame deel van de bevolking. Stijgt ook in alle demografische toekomstvarianten.
Toch is de grens van 65 jaar geen vreemde om over de tijd te tonen: veel mensen zijn dan niet of verminderd inzetbaar.
Update Eurostat: 17% minder 1e asielaanvragen in juni 2024. En net als altijd: Aantal 1e asielaanvragen per capita in 🇳🇱 rond, nu onder het EU-gemiddelde.
Ook per km² woongebied, daar waar gewoond en veelal daadwerkelijk opgevangen wordt.
Asiel: Inwilligings-% recent hoger dan in andere landen, maar heeft deels met wegwerken achterstanden te maken. Over langere periode (2012-2023) ook iets hoger, maar komt grotendeels omdat we rel. weinig kansarme aanvragers hebben. Kijk je naar Syriërs: verschillen veel kleiner.
Nederland vangt ook een aanzienlijk aantal vluchtelingen uit Oekraïne op. Minder dan het EU-gemiddelde. De landen rond de Middellandse zee, ook relatief ver van het land vandaan, vallen op door nog lagere aantallen per capita. VK 20/9:
Ja, asielmigratie vergroot druk op al krappe woningmarkt. En vooral specifieke, (bijv. startende stellen + kinderen, wel rel. kleine groepen) moeten langer wachten.
❗Maar vergeet deze structurele oorzaak van stijgende krapte niet: snel dalend aandeel sociale huurwoningen in 🇳🇱.
En vergeet niet andere structurele ontwikkelingen die parallel plaatsvonden en -vinden: Gestage toename van het aantal alleenwonenden, vooral ouderen door vergrijzing en sluiting vh voorportaal verpleeghuizen: bejaardenoorden, wat doorstroom verhindert.
❗Aanvullende CBS-publicatie Covid-vaccinatie + sterfte om effect van veranderingen in definitie van vacc-status ‘gevaccineerd’ op uitkomsten inzichtelijk te maken en te laten zien hoe deze zich verhouden met de eerder gebruikte definitie.💉
@statistiekcbs cbs.nl/nl-nl/longread…
Bij deze alternatieve definitie worden personen direct na afronding basisserie v vaccinaties als volledig gevaccineerd meegeteld, zonder tussenliggende periode van 2 of 4 weken. Ook is gekeken naar sterfte direct na vaccinatie tegen C19, dus zonder basisserie afgerond te hebben.
Uiteraard worden weer aparte analyses gedaan naar wel/geen Wlz-zorggebruik (wel: vooral bewoners van verzorgingshuizen etc.) en worden zowel absolute aantallen als per 100 duizend (naar leeftijd en geslacht) gestandaardiseerde aantallen gepresenteerd. cbs.nl/nl-nl/onze-die…