Hasan Mert Kaya Profile picture
Feb 2, 2023 24 tweets 10 min read Read on X
Petra'nın Kardeşi: Medain Salih

Varlığı az bilinen, dağlara oya gibi işlenmiş evler ve çölün ortasında tapınaklar zamana meydan okuyor.

Bu gizemli antik kenti ziyaret ettiğimde karşıma kum tepelerinin arasında olağanüstü bir kültür mirası çıkmıştı.

İşte Medain Salih🌴 +++
Tebük’e bağlı El-Ula’da bulunan ve ‘’Salih’in Şehirleri’’ anlamına gelen Medain Salih' ulaşmak kolay değil.

Cidde'ye 800 km., Medine'ye ise 400 km uzaklıkta olan antik şehre en yakın yerleşim yeri 20 km mesafedeki el-Ula.

Tebük S.Arabistan'ın kuzeyde Ürdün ile de sınırı.
Medain Salih Unesco Dünya Kültür Mirası Listesi’ne S.Arabistan’dan kaydedilen yegâne yer. Bölge halkı tarafından lanetli olduğuna inanılıyor.

Kayalık arazi anlamına gelen el-Hicr adıyla da bilinen antik alan Nebatiler’in merkezi Ürdün Petra'nın 500 km güney doğusunda bulunuyor.
İslam öncesi kurulan bir Arap uygarlığı olan Nebatiler Romalılar gelene kadar bağımsız bir devlet olarak yaşamış.

En güçlü ve gelişmiş dönemini M.Ö. 1.yy.’da yaşamış Medain Salih ve Petra.

Ardından Romalılara bağlı özerk bir yapıya dönüşmüş. Kayalardan çıkarılan bir şehir.
Medain Salih’e iş amaçlı gittiğim Kızıldeniz sahilindeki Yanbu şehrinden özel izinle gidebildim.

Antik kent ve arkeolojik alan kapalı tutuluyor ve ziyaret açık değildi.

Özellikle de yabancıların sahayı gezmeleri oldukça zor alınan bir izine tabi. Bu arada Yanbu sahili enfes.
Burayı gezmek istiyorsanız Riyad’daki Ulusal Müze hesabına ziyaret tarihinden minimum bir hafta önce başvurup izin almanız ve kişi başı 100 Riyal ödeme yapmanız gerek. Medain Salih antik kenti içinde gecelemek, kamp kurmak kesinlikle yasak. Geceleri tekin olmadığına inanılıyor.
Kuran’da buraya elçi olarak gönderilen Hz.Salih’den birçok surede söz ediliyor.

Hz.Salih’in çağrılarına, mucizesine rağmen kulak asmayan şehir halkı ilahi azapla yok ediliyor.

“Kentin izleri/işaretleri, halen işleyen bir yol üzerindedir.”(Hicr 76)

Bugün de öyle...
Medain Salih yok olduktan sonra yüzyıllar boyunca burada yaşananlar açıkçası pek bilinmiyor.

10. Yüzyıl'da yaşamış Arap gezgin el-Mevdasi, yine 14.Yüzyıl’da Fas, Tanca'dan gelip gezen İbni Battuta ve İngiliz seyyah Charles Doughy, 19.yy ortalarında Medain Salih’ten söz ediyor.
Bölge hakkında en detaylı bilgi 20.yy başlarında tamamlanan ve 1908’de sefere başlayan Hicaz Demiryolu ile ortaya çıktı.

İlk arkeolojik keşifler yapıldı ama 1.Dünya Savaşı çalışmaları yarım bıraktırdı.

En kapsamlı kazılar ise 1960’larda Fransızlar tarafından gerçekleştirildi.
Suudi Arabistan bu kazılarda ortaya çıkan mirastan etkilendi ve araştırmaları özellikle 2008-2012 yılları arasında artırdı.

Bu olumlu çalışmalar sonucunda Medain Salih 2008'de UNESCO Miras Alanı Listesi’ne alındı.

Bugün Medain Salih çok büyük bir özenle korunuyor.
Antik dönemde Medain Salih’te yaşayan halk Aramice ve Arapça konuşuyordu.

Mezopotamya ve Suriye ile ticari ilişkileri güçlüydü. Bu nedenle oldukça varlıklı, zengin ve refah içinde yaşayan insanlardı.

Dinleri de Mezopotamya’daki inanç sistemleri ile benzeşiyordu.
Bugün Suudi Arabistan bölgeyi iç turizme açmış durumda. Kuran-ı Kerim'de insanların ibret almak için burayı görmeleri söylense de halk Semud Kavmi’nin helak edildiği bu alanlara lanetli diye fazla rağmet etmiyor. Hatta burada yetişen hurma vb ürünleri de pek tüketmiyorlar.
Medain Salih ve Petra’da antik Yunan ve Roma mimarisinin izleri görülüyor. Özellikle üçgen alınlıklar çok bariz biçimde bu etkiyi yansıtmakta.

Geniş bir alana yayılan şehrin arkeolojik mirasının çok büyük bir bölümü halen çöl kumlarının altında bilimsel kazıları bekliyor.
Semud kavmine gönderilen Salih (as) kıssasında anlatılan kayadan çıkan dişi deve (Nak’a) mucizesinin burada gerçekleştiği biliniyor. Devenin heybetli görünümünden diğer develer ürküp kaçınca Semud halkı dişi deveyi öldürüyor ve ardından şehir ansızın yok ediliyor.
Nebati Krallığı geç antik döneme tarihleniyor. Antik sahada bu krallığa ait kayalara, dağlara oymalarla açılıp süslenmiş 131 adet anıt mezar var. Arkeolojik kazılarda ise 1. asra resimler, rölyefler, yaşam ve pazar alanları ile su kuyuları ve su kanalları bulunmuş.
Medain Salih’in 3 ayrı bölümü var. İlk bölüm, 1.yy’da inşa edilen tahmin antik kent alanı.

Burası büyük oradan halen kumla kaplı ve harabelerin de çoğunluğu burada. Dolayısıyla gizemini koruyan ve en bilinen bölüm işte burası.

Gezerken sıcağa rağmen çok kalmıştım içeride.
İkinci bölüm ise ibadet alanı Cebel İtlib.

Burası 40 metre yüksekliğindeki oyma kaya koridoru ile çepeçevre sarılmış.

Üçüncü ve son bölüm ise yüzden fazla anıtsal mezar bulunan nekropol alanı, yani mezarlıklar. Mezarlar mitolojik figürlerle süslü.

Sessizliğin, çölün ortası.
Al-Ula Arkeoloji ve Etnografya Müzesi, Mahallab al-Naq’a (Dişi Deve Sarnıcı), Cebel’el-Akma Yazıtları, Sakarat el-Fil (Fil Kayası) Kasr el-Bint ve Kasr el-Saneh buraya yolunuz düşerse mutlaka görmeniz gereken yerler. Gelirseniz buralara zaman ayırın, ihmal etmeyin.
el-Ula dokusuyla keşfetme arzunuzu artıran ilginç bir yerleşim. Türkiye'den uzak, alışık olunmayan bir iklim ve coğrafya belki ama aslında bizi buraya bağlayan çok fazla neden, çok fazla yaşanmışlık var yakın geçmişte.

Osmanlı Hava Üssü bu nedenlerden yalnızca biri.
El Ula ve Medain Saleh Osmanlı'nın buraya getirdiği Hicaz Demiryolu'nun ve 1.Dünya Savaşı'nın da acı hatıralarını barındırıyor. İngilizlere karşı kazandığımız son büyük zafer olan Kut'ül Amare Savaşı'nın kazanılmasında El-Ula'daki Osmanlı uçaklarının büyük rolü olmuştu.
El Ula'dan havalanan Osmanlı uçakları Irak Kut'ül Amare'deki İngiliz mevzilerini darmadağın etmişti.

İlginçtir, Çanakkale Zafer Bayramı ile birlikte kutlanan Kut Zafer Bayramı 1960'tan sonra kutlanmaz oldu.

''Kut Destanı'' diye destanı dahi vardır bu zaferin ama unutuldu...
Medain Salih’in bulunduğu El-Ula, Osmanlı hava üssünün yanısıra, hac hervanlarını korumak için yapılan bir Osmanlı kalesine de ev sahipliği yapıyordu.

Kale halen ayakta ve içinde büyük bir kuyu var. Şerif Hüseyin İsyanı esnasında ise burada 17.000 Osmanlı askeri şehit düşmüştü.
Medain Salih ile el-Ula arasında çölün orta yerinde dünyanın en büyük ayna yüzeyi ile kaplı Maraya Konser Binası son derece etkileyici. Bölge Suudi Arabistan'ın yeni kültür havzası olma yolunda hızla ilerliyor. Yakın gelecekte dış turizme de açılacağı konuşuluyor.
Turizm başlarsa bu gezmek çok daha kolay olacak. Türkiye'den de yoğun ilgi olacaktır. Medine üzerinden gelirseniz Hayber'i de mutlaka görün. Muhteşem hurmaları var.

Medain Salih; Jizan, Kasim, Dammam, Riyad, Hail, Taif ve Hicaz gezimin en etkileyici yerlerindendi.

V'esselam🌿

• • •

Missing some Tweet in this thread? You can try to force a refresh
 

Keep Current with Hasan Mert Kaya

Hasan Mert Kaya Profile picture

Stay in touch and get notified when new unrolls are available from this author!

Read all threads

This Thread may be Removed Anytime!

PDF

Twitter may remove this content at anytime! Save it as PDF for later use!

Try unrolling a thread yourself!

how to unroll video
  1. Follow @ThreadReaderApp to mention us!

  2. From a Twitter thread mention us with a keyword "unroll"
@threadreaderapp unroll

Practice here first or read more on our help page!

More from @kayamerthasan_

Jun 2
Kanlı Elmas & Pırlanta

Dünyanın En Işıltılı Taşının Ardında Yatan Kanlı Düzen Bir babayı ve bir oğulu bu duruma düşüren hırsın, acının sebebi ne olabilir?

Elmas ve pırlantanın gerçek bedeli göz alıcı ışıltısının ardında çok iyi gizlendi.

İşte kanlı elmasın serüveni++Image
Afrika'yı delik deşik talan eden, binlerce masumun canına kıyan elmasın acımasız öyküsü Güney Afrika'da başladı ve hızla civarına yayıldı.

Dünyada elmas ve pırlanta fiyatlarını belirleyen, piyasayı domine eden, en önemli firma De Beers Elmas Şirketi burada doğup büyüdü. Image
''De Beers'' Dutch dilinde ''Ayılar'' demek. Güney Afrika'ya Hollanda'dan gelip kolonileştirdikleri bir çiftlikte yaşayan De Beers kardeşlerin tarlasında büyük bir elmas yatağının keşfedilmesiyle hem onların hem de Güney Afrika ve civarındaki ülkelerin kaderi değişti.Image
Image
Read 60 tweets
Apr 8
Yuvarlak şehir Bağdat

Bağdat’ın doğuşu dünya medeniyeti için önemli bir dönüm noktasıydı.

İkinci Abbasi halifesi Mansur tarafından kurulan şehre ilk kurulduğunda ‘Barış Şehri’ anlamına gelen ‘Medine’t us-Selam’ adı verilmişti.

Kültür üreten muhteşem bir şehir oldu Bağdat.++Image
MS 762'de Halife Mansur’un temel tuğlasını koyduğu ‘Yuvarlak Şehir’in temeli, şehir planlama ve tasarım tarihinde görkemli bir dönüm noktasıydı.

Kısa zamanda dünyanın kültür merkezi haline gelen Bağdat 10. yüzyılda Abbasi Halifeliği’nin zirve dönemi yaşanıyordu. Image
Bugün Bağdat tarifi imkansız bir çürüme ve şiddetin merkezi olsa da, 1.250 yıl önceki kuruluşu insanlık için görkemli bir kilometre taşı oldu.

Dahası, medeniyet için bir dönüm noktasıydı bu kuruluş çünkü olağanüstü bir hızla dünyanın kültürel yıldızı olacak bir şehir doğmuştu. Image
Read 29 tweets
Mar 30
Prof.Muzaffer Şerif Nasıl "Muzafer Sherif"e Dönüştü?

Film gibi bir hayat. Sosyal psikolojinin kurucularından, literatüre adıyla giren deneyi olan, Harvard, Yale, Princeton, Oklahoma, Pennsylvania ve Columbia üniversitelerinde bulunan bir bilim insanını nasıl küstürüp kaçırdık?+Image
1906 yılında İzmir, Ödemiş'te zengin bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi.

1919 yılında, 13 yaşındayken İzmir'i işgal eden Yunan ordusundan bir asker yanındaki kişiyi öldürdükten sonra süngüsünü ona doğrultur.

Fakat muhtemelen yaşı küçük olduğu için öldürmekten vazgeçer. Image
Ölümler, işgal, savaşlar, esaret, kurtuluşla geçen ilginç bir çocukluğu olur.

Muzaffer Şerif belki de insanların toplu halde sergiledikleri uç davranışları ileride incelemesi için gerekli olan deneyimin en büyüğünü farkında olmadan bu yıllarda edinir. Image
Read 25 tweets
Mar 16
Doğanın en özel ikramı: BAL

En özel yiyeceklerden biridir bal. 2009 yılından bu yana bal koleksiyonu yapıyorum. Gittiğim tüm ülkelerden oraya ait yerel ve özel ballardan hem tattım hem de aldım. Dünya ve Türkiye balları üzerine epey araştırma ve okuma yaptım. İşte bal dünyası++Image
Bal kutsal metinlerde de geçer: ‘’Rabbin bal arısına şöyle vahyetti: "Dağlardan, ağaçlardan ve insanların kurdukları çardaklardan kendine göz göz ev (kovan) edin. Sonra da her türlü çiçekten, meyveden, ürünlerden ye ve Rabbinin sana yayılman için belirlediği yolları tut!"Image
Image
Image
Image
Onların karınlarından renkleri çeşit çeşit bir şerbet çıkar ki, onda insanlara şifa vardır.’’ (Nahl Suresi, 68-69) Gerçekten de onlarca değişik türde bal vardır. Aromaları ve lezzetleri dışında temel olarak çiçek balları ve salgı balları olarak iki ana grupta ele alabiliriz balı.Image
Read 24 tweets
Mar 15
İslam Tarihinde Ramazan Ayı

İslam tarihine bakıldığında birçok önemli hadisenin Ramazan ayında gerçekleştiği görülür.

Kuşkusuz bu gelişmeler İslam tarihinin dönüm noktaları olarak ciddi bir hafızayı da ifade ediyor.

Örneğin Endülüs'ün fethi Ramazan ayında olmuştu.++Image
"En uzak batı" demek olan Magrib-i Aksa adıyla da bilinen Endülüs’ün, yani bugün İspanya ve Portekiz’in bulunduğu İber Yarımadası’nın Müslümanlarca fethi sadece İslam tarihi için değil, aynı zamanda dünya tarihi için de oldukça önemli gelişmelerden biri oldu. Image
Miladi 711 yılı, 19 Temmuz günü İslam ordusunun komutanı Tarık bin Ziyad ile Vizigotların komutanı Rodrik’in idaresinde yaşanan savaşı kesin zaferle kazanan Müslümanlar hızla İber Yarımadası’na yayıldı. Endülüs fethinin unutulmaması gereken bir diğer ismi de Tarif bin Malik oldu.Image
Read 19 tweets
Mar 14
İmkansızı Başaran Adam: Abdurrahman bin Muaviye

Arkasında onu kovalayıp ele geçirdikleri anda öldürmek isteyen bir ordu, önünde ise bilinmeyenlerle ve tehlikelerle dolu bir coğrafya vardı.

Eşine az rastlanan, insan üstü bir mücadele verdi ve Endülüs Emevi Devleti'ni kurdu.++Image
Emeviler iktidara geldikleri andan itibaren fetihlere giriştiler ve büyük askeri başarılar elde ettiler.

Afganistan'dan Hindistan'a, İran'dan Kuzey Afrika ve Endülüs'e uzanan inanılmaz büyüklükte bir coğrafyanın hakimi oldular. Kıbrıs'ı, Girit'i, Kafkasya'yı fethettiler. Image
Ancak fethettikleri coğrafyada son derece otoriter bir yönetim kurdular. Özellikle de devlet idaresi hususunda, İslamiyet öncesinden itibaren rekabet halinde oldukları Haşimoğulları'nı çok sıkı kontrol altında tutuyorlardı. Haşimoğulları'nın her hareketi izleniyordu. Image
Read 24 tweets

Did Thread Reader help you today?

Support us! We are indie developers!


This site is made by just two indie developers on a laptop doing marketing, support and development! Read more about the story.

Become a Premium Member ($3/month or $30/year) and get exclusive features!

Become Premium

Don't want to be a Premium member but still want to support us?

Make a small donation by buying us coffee ($5) or help with server cost ($10)

Donate via Paypal

Or Donate anonymously using crypto!

Ethereum

0xfe58350B80634f60Fa6Dc149a72b4DFbc17D341E copy

Bitcoin

3ATGMxNzCUFzxpMCHL5sWSt4DVtS8UqXpi copy

Thank you for your support!

Follow Us!

:(