Thread by @KalantriPravin

#पुस्तकआणिबरचकही
लक्ष्मीबाई टिळक ( १ जुन १८६६ - २४ फेब्रुवारी १९३६ ) या रेव्हरंड टिळकांच्या पत्नी होत्या. लग्नानंतर टिळकांनी त्यांना शिकवायला सुरुवात केली.टिळक धर्मांतर करणार, ही बातमी कानावर येताच लक्ष्मीबाई कासावीस झाल्या आणि ‘म्हणे जातो सोडून नाथ माझा, अता कवणाला बाहू 👇

देवराजा.’ ही चार ओळींची कविता लिहिली. हे  बाईंचे पहिले काव्यलेखन. लक्ष्मीबाईंच्या कविता टिळक दुरुस्त करत व प्रसिद्धीला पाठवत.बाईंना रात्री कविता सुचत. मग जमिनीवर आगपेटीच्या काडीने किंवा खडूने किंवा कोळशानेही त्या लिहून काढीत. एकदा तर पावणे तीनशे ओळींची कविता त्यांनी अशी 👇

लिहिली होती. बालकवींनी नंतर ती कागदावर लिहून काढली. लक्ष्मीबाईंच्या कवितांचा ‘भरली घागर’ हा कवितासंग्रह त्यांचा पुत्र देवदत्त नंतर प्रकाशित केला.टिळकांच्या हातून अपूर्ण राहिलेल्या ‘ख्रिस्तायन’ ह्या काव्याचे चौसष्ट अध्याय सहज, सोप्या, रसाळ शैलीत लिहून लक्ष्मीबाईंनी पूर्ण 👇

केले. शेवटचा अध्याय देवदत्त टिळकांनी लिहिला. ‘स्मृतिचित्रे’मधून मोकळेपणाने निर्भीडपणाने सत्य सांगताना मार्मिक विनोदाची पेरणी करत, खुसखुशीत शैलीत प्रसंग रंगवत, जिवंत वाटावीत अशी व्यक्तिचित्रे रेखाटली आहेत. त्यामुळे गतशतकातली महत्त्वपूर्ण आत्मचरित्र-चरित्रग्रंथ म्हणून 👇

‘स्मृतिचित्रे’ची नोंद केली जाते.  ‘स्मृतिचित्रे’च्या चार भागांपैकी तीन भाग टिळकचरित्राने व्यापले आहेत. एरवी ‘अत्मचरित्रा’मध्ये आत्मकथनाच्या अनुषंगाने इतर गोष्टी येतात. इथे टिळक हा केंद्रबिंदू मानून त्या आसाभोवती लक्ष्मीबाईंची स्मृतिचित्रे फिरताना दिसतात.

‘स्मृतिचित्रे’ हे टिळकांचे चरित्र आहे, तसेच लक्ष्मीबाईंचे आत्मचरित्रही आहे.( संदर्भ - महाराष्ट्र नायक)
@Marathi_Mee @ShubhangiUmaria @threadreaderapp unroll