Thread by @Przewodzik

#PrzewodzikKsiążkowy

A może rzucić to wszystko i wyjechać w Bieszczady…: "Widząc to wszystko, trochę trudno uwierzyć, że chodzenie po tych górach zaczęło się wcale nie tak dawno. Przed wojną zabite dechami bieszczadzkie wsie i pasterskie szałasy nie budziły niczyich (1)

zachwytów. Stolicą Bieszczadów były Sianki (od Sanu, nie od siana!), a z Sianek do Wetliny kawał drogi. Do Sianek dochodziła kolej, w Siankach wczasował się marszałek Piłsudski, w Siankach były pensjonaty i restauracje, ba! – nawet elektryczne lampy uliczne! Do Wetliny można (2)

było dojechać furmanką i mieszkało tu kilkaset osób, przeważnie Rusinów. Kto słyszał o jakiejś Wetlinie! Na rok przed wojną Bieszczady przyciągały latem trzy i pół tysiąca wczasowiczów, jednak prawie wszyscy kończyli podróż w Siankach albo w Komańczy.Tylko nieliczni docierali (3)

do Ustrzyk Górnych, ruszali na górskie wycieczki. Tak naprawdę chodzenie po Bieszczadach Wysokich zaczęło się dopiero po długim – w Bieszczadach dłuższym niż gdziekolwiek indziej – wojennym interludium. Mimo wszystko żółty szlak na Wetlińską to dobry początek, nie tylko ze  (4)

względu na końską drogę. Cała połonina jest zdecydowanie przyjemniejsza do obejścia, gdy przemierzać ją ze wschodu na zachód. Grzbiet początkowo jest prawie płaski, potem tylko krótkie podejście na Osadzki Wierch i już mamy z górki aż do samej Przełęczy Orłowicza. Od  (5)

Orłowicza też można wchodzić, tyle że tam z kolei przy gorszej pogodzie, a szczególnie w deszczu, ostatni stromy odcinek może dostarczyć niespodziewanych wrażeń. Złote bieszczadzkie błoto już niejednego nauczyło pokory. Poza tym, idąc z zachodu na wschód, zaczynamy podejście (6)

pod Osadzki na mniejszej wysokości i żeby dostać się na szczyt, trzeba pokonać kilka ładnych metrów w pionie, podczas gdy podejście od wschodu to pestka. Przełęcz Orłowicza zawdzięcza nazwę słynnemu Mieczysławowi Orłowiczowi, który w połowie lat pięćdziesiątych wydał pierwszy (7)

przewodnik po Bieszczadach. (Wspominał o nich i wcześniej w wydanym w 1919 roku Przewodniku po Galicji, z którego dowiemy się jednak tylko tyle, że bojkowie nie odznaczają się ani urodą, ani pięknymi strojami). Orłowicz przekroczył już wtedy siedemdziesiątkę, a lista jego (8)

publikacji zajmowała kilkadziesiąt stron. Pośród niezliczonych przewodników zawierała również tak niezwykłe pozycje, jak wydana w połowie lat trzydziestych książeczka opisująca obiekty widoczne z samolotów na trasach obsługiwanych przez Polskie Linie Lotnicze. Niedługo (9)

później, pod koniec lat pięćdziesiątych, drugi przewodnik wydał Władysław Krygowski. Z przewodnika Krygowskiego wyłania się ciekawy obraz:»Turysta bieszczadzki musi liczyć wyłącznie na własne siły, musi nosić ze sobą wszystko, co potrzebne do biwaku i wielodniowego pobytu, a  (10)

więc namiot, żywność i odpowiedni ekwipunek. Dlatego też w Bieszczady powinni wyruszać jedynie turyści doświadczeni i zdolni do znoszenia trudów poważnych wypraw«. W innym miejscu znajduje się ostrzeżenie: »Oprócz wielu trudności terenowych może turysta spotkać się jeszcze z  (11)

innym niebezpieczeństwem, polami minowymi. Niebezpieczeństwa tego nie wolno lekceważyć, gdyż na tych terenach sporo jeszcze pozostało min z okresu wojny«.
Takie to były nieprzesadnie łatwe początki”. (12)

Adrian Markowski "Bieszczady. Dla tych, którzy lubią chodzić własnymi drogami", Warszawa 2021 (13)