Thread by @Przewodzik

#PrzewodzikFilmowy

„Aida”, reż. Jasmila Žbanić (2020). Są takie filmy, co do których mamy przekonanie o ich wyjątkowej wartości już przed obejrzeniem – tu ważna jest tematyka, twórcy czy nawet „dobre przyjęcie przez krytykę”. Tak jest chyba z „Aidą”- od początku miałem (1)

przekonanie, że to co najmniej film dobry. I moje oczekiwania się spełniły, a przewidywalność mojej opinii tylko potwierdza intuicję. Od „Ziemi niczyjej” Tanovicia z 2001 r. nie widziałem chyba filmu o wojnie w byłej Jugosławii, który zostawiłby we mnie głębszy ślad – „Aida” (2)

jednak wbiła się w moją grubą skórę dość głęboko. Na Bałkanach wciąż jest mnóstwo niezaleczonych ran, a szczególnie chyba bolesnym cierniem są zbrodnie takie jak w Srebrenicy, gdzie wojsko serbskie zabiło w masowych egzekucjach 8 tys. bośniackich mężczyzn i chłopców. (3)

Historię tej masakry widzimy oczami tytułowej Aidy, która jest tłumaczka w obozie ONZ dla uchodźców. Gdy wojska serbskie weszły do miasta, muzułmańska ludność chroniła się w obozie, ale dla większości nie starczyło miejsc i musieli koczować pod bramami. Rozwiązaniem jest (4)

ewakuacja ludności, która przebiega jednak wyjątkowo opornie przez nieudolność i opieszałość holenderskich żołnierzy pod oenzetowska flagą. Obraz nie jest na szczęście jedynie zwykłym oskarżeniem społeczności międzynarodowej, ale stara się zajrzeć głębiej i pokazać przede (5)

wszystkim dramat jednostki w tragedii ogółu. Film, choć rozwija się dość powoli, to znakomicie dozuje napięcie, które rośnie z każda minuta nieuchronnie - sytuacja mocno się zagęszcza, a wiele sygnałów zdradza przerażające plany Serbów pod wodzą Radko Mladicia wobec (6)

bośniackich mężczyzn. Aida, którą znakomicie zagrała Jasna Đuričić (to ona zdecydowanie „dźwiga” ten film na swoich barkach), za wszelką cenę stara się uratować swojego męża oraz dwóch synów – jej zmagania o zdobycie przepustek, wpisanie ich na listę ewakuacyjną to oś (7)

całego filmu, która jest świetnie wygrana i sprawia u widza duży niepokój. Wiemy, że każdy z nas zrobiłby tak samo, że nasi najbliżsi są najważniejsi i dla nich jesteśmy gotowi zrobić wszystko byle nie stała im się krzywda. Do Aidy i jej „egoistycznych” pobudek nie można (8)

mieć żadnych pretensji czy wątpliwości, szczególnie, że ona nie chce uratować swoich mężczyzn za kogoś – nie, ona walczy jedynie z biurokracją wojskową, niedasizmem i strachem Holendrów. Tu nie ma jednak łatwych oskarżeń, Žbanić znakomicie prowadzi postaci, momentami nawet (9)

tak prawdziwie, że mamy wrażenie oglądania dokumentu. Nie ma tu właściwie fałszywej nuty, nie ma prostackich dychotomii, wręcz przeciwnie, świetne są momenty pokazujące wspólnotę tych wszystkich ludzi, którzy przed wojną byli sąsiadami, kolegami, nauczycielami i uczniami w (10)

jednej szkole. Nie ma też tanich chwytów, które w łatwy sposób pokazałyby Serbów jako wynaturzone bestie, wręcz przeciwnie, to są ludzie tacy jak inni, co tym bardziej jest bolesne, a chłód relacjonowania zbrodni jest przez to chyba jeszcze bardziej przez to dojmujący. (11)

Doskonale pokazuje to już powojenna coda, w której dzieci zarówno Serbów jak i Bośniaków grają i tańczą we wspólnym przedstawieniu szkolnym. Jest radość na wielu twarzach, ale inni noszą w sercach przerażający smutek i ból. B. dobry film, który w prosty, ale niezwykle (12)

przemyślany i prawdziwy sposób potrafił opowiedzieć o historii, która wydawać się może już przerobiona i rozpoznana. Žbanić pokazała jednak, że zawsze można o ludzkim losie powiedzieć coś więcej i coś ważnego. Ocena: 8/10 (13)