Thread by @Przewodzik

#SowieckiTydzień #PrzewodzikWarszawski

Przy okazji ankiety o Pałacu Kultury i Nauki (lub odwrotnie), zapraszam na mały spacer wokół tego budynku – przyjrzymy się dekoracjom rzeźbiarskim i ich założeniom ideologicznym. Wg pierwotnych założeń głównym pomnikiem przed Pałacem (1)

miał być postument Stalina (autor Ksawery Dunikowski), ale na szczęście do tego nie doszło z wielu względów (o tym inną razą). Towarzyszyć miał mu Kopernik i jego pomnik jest (autor: Stanisława Horno-Popławski), a jego sąsiadem ostatecznie został Mickiewicz (autor: Ludwika (2)

Nitschowa). W planach były też pomniki Marii Skłodowskiej-Curie, nad wejściem głównym miały stać cztery rzeźby będące alegoriami Kultury, Nauki, Pracy i Miłości, a przed pozostałymi wejściami pary: Matejko i Chopin, Lelewel i Frycz-Modrzewski, Kościuszko i Waryński (Jarosław (3)

Dąbrowski) oraz Dzierżyński i Świerczewski. Nic z tego nie wyszło, a gmach „ozdobiły” alegoryczne rzeźby prezentujące rodzaje sztuk, robotników i narody świata. Zgodnie z porozumieniem z Sowietami koszty budowy PKiN pokrywała strona radziecka, ale już mało kto dziś wspomina, (4)

że za jego otoczenie i ozdobienie budynku zapłacić musiał strona polska. Wg sowieckich planistów otoczenie Pałacu miało stać się przyjemnym miejscem, do którego ludzie „by przychodzili, spacerowali, odpoczywali, by wśród zieleni i bijących fontann bawiły się dzieci”. Jak (5)

wyszło – chyba średnio. Wg nadzorcy budowy ze strony polskiej Józefa Sigalina radzieccy twórcy powinni wykonać alegoryczne rzeźby z nisz oraz cztery rzeźby z portyku głównego. Natomiast rzeźba przedstawiająca przyjaźń polsko-radziecką powinna być pracą wspólną. Pałac Kultury (6)

i Nauki jest zupełnie wyjątkowy biorąc pod uwagę skalę i ilość zdobień rzeźbiarskich w architekturze socrealistycznej, Chyba jedynie hotel Drużba w Pradze można uznać za odrobinę podobny, choć tam rzeźb jest zdecydowanie mniej. Radzieckie soc-wieżowce są pod tym (7)

względem zdecydowanie skromniejsze - mają tylko standardowy zestaw zdobień – sierp i młot lub czerwone gwiazdy. W niszach PKiN jest w sumie 30 rzeźb - 20 autorstwa sowieckich rzeźbiarzy i 10 polskich. (8)