بنیان هنجاری ایران بر دو ستون استوار است: #داد و #مدارا. این دو ستون کیفیت و چگونگی فرمانروایی در تمدن ایرانی را نشان می‌دهد. بدون درک این دو ستون نمی‌توان کلان استراتژی نوینی در ایران را تدوین، طراحی و و راه‌اندازی کرد. در واقع، پیشبرد هر سیاستی نیازمند تکیه بر این دو معیار است
#داد ستون نخست سامان سیاسی ایران است که می‌توان در چهره فرمانروایان آرمانی یافت. ویژگی بارز فرمانروایان آرمانیِ اسطوره‌ای٬ فریدون و کیخسرو٬ دادگری است. آوازه سه فرمانروایان آرمانی تاریخی، کوروش بزرگ، داریوش بزرگ٬ و خسرو انوشیروان٬ ریشه در حکمرانی دادگرانه دارد تا پیروزهای نظامی.
پس یکی از ریشه‌های #تداوم چیرگی ایران بر جهان را باید در دادگری ایرانی دید. مقام امام نخست شیعیان که فرمانروای مذهبی آرمانی در حافظه ایرانی است، نیز نه فتوحات دوران خلافت کوتاهش بل شیوه حکمرانی عادلانه وی بود. حتی #شاهنامه فردوسی، مهم‌ترین متن ایرانی، نیز #حماسه_داد نامیده می‌شود
نبوغ نظامی #نادر_شاه افشار، واپسین فاتح بزرگ آسیا، ستودنی است چرا که ایران را نجات داد اما مردم #نظامیگری او را نپذیرفتند. برعکس، دادگریِ #کریمخان_زند که بر همه ایران فرمان نمی‌راند را می‌ستایند. پس ویژگی آرمانی فرمانروای ایرانی نه پیروزی‌های نظامی و جهانگشایی٬ بل دادگری است.
#مدارا ستون دوم هنجاری ایران است. کوروش بزرگ با مدارا توانست حکومتی جهانی بر فراز تمدن‌های درخشان بابل، مصر، لیدیه و آشور بنا نهد. منشور حقوق بشر کوروش نمود و نماد مدارا و حافظ حقوق ملل مغلوب است. مدارا بود که کثرت مردمانی با فرهنگ و ادیان گوناگون را ذیل وحدت ایرانی گردهم‌آورد.
مدارا در نیمه دوم هخامنشیان بتدریج بکناری گذاشته شد تا آنکه کشور با هجوم اسکندر فروپاشید. اشکانیان مدارا را در فرمانروایی ۴۷۱ ساله خود درپیش گرفتند. ساسانیان اما مدارایی با ادیان غیرزرتشتی کمتر مدارا کردند.#مانی و #مزدک کشته شده و مسیحیان تا زمان پذیرش #کلیسای_نسطوری زیرضرب بودند
پس از اسلام نیز مدارا هر گاه مجال می‌یافت بر غنای تمدن ایران می‌افزود. سامانیان و دیلمیان (بوییان و زیاریان) مدارا را در پیش گرفتند و #رنسانس_ایرانی در همین دوران بود. مدارا اما اندک‌اندک بفراموشی سپرده شد و #تحجر جایگزین آن گشت تا بدانجا که هر اندیشه نوینی با انگ بددینی روبرو شد
اهمیت #داد بدین معناست که نهاد قضایی، و نه نهاد قانونگذاری و اجرایی٬ رکن هنجاری دولت ایرانی است. چرا که مسئول دادپراکنی و پاسداشتِ داد است. اهمیت #مدارا نیز به این مسئله اشاره دارد که سیاست‌های یکسان‌ساز در ایران شکست می‌خورد و مدارا نسبت به کثرت #شیوه_زندگی امری گریزناپذیر است!
داد و مدارا نگهدارنده ویژگی بنیادین #وحدت_در_عین_کثرت ایران هستند.
بدون این دو نمی‌توان تنوع اندیشه و شیوه زندگی در متن تمدن ایران را پذیرفت. برعکس، #بیداد و #تحجر ویران کننده سامان سیاسی کشور هستند. درخشش تمدن ایرانی همزمان با فرمانروایانی بودند که از بیداد و تحجر دوری گزیدند.
نگهداشت امنیت ملی و حفظ #تمامیت_ارضی ایران بدون #قوی_شدن امکان ندارد؛ شرط قوی شدن پایدار اما تقویت رابطه دولت و ملت است. بنیان این رابطه نیز باید با داد و مدارا سازگار باشد. پس بر فرمانروای ایرانی است که #داد گستراند و #مدارا پیشه سازد. این همه را ۵سال پیش در #سیاستنامه گفته بودم
Share this Scrolly Tale with your friends.
A Scrolly Tale is a new way to read Twitter threads with a more visually immersive experience.
Discover more beautiful Scrolly Tales like this.