,
15 tweets,
10 min read
Read on Twitter
بگذارید سویه ی دیگری را هم از این قصه از «نگر خودم» ( که صد البته محدودیتهای خودش را دارد) نشان دهم که می گوید چرا اسلامگرایی الزاما محتمل ترین و سرنوشت محتوم خاورمیانه نیست:
گسترش ایده های سیاسی(اجتماعی) همانقدر که به سالها فلسفه پردازی و تلاش کنشگران آن بستگی دارد به داشتن «حداقل یک موفقیت» هم وابسته است. بدون آن «یک موفقیت» بویژه ایده های تندروانه، بیش از آنکه جذاب به نظر آیند، عجیب و غریب و مسخره به نظر رسیده و درآتش برافروخته خود خاکستر می شوند. 
مثال اول: در میانه دوم قرن نوزده میلادی، حرکت شبه نظامی آنارشیسم قاره ی اروپا را از شرق به غرب و بالعکس در می نوردید. آنارشیست ها که ریشه ی خود را در «موفقیت انقلاب فرانسه» می یافتند در پی انهدام سلسه مراتب اجتماعی عصر خود بودند و تهدیدی ظاهراجدی برای حاکمان مستقر محسوب می شدند:
آنارشیستها با استراتژی «تبلیغ از طریق اعمال نیروی پیشرو» دست به قتل سیاستمداران، شاهزادگان،صنعت داران و سرمایه داران از اروپا تاآمریکا می زدند تا توده ها را به انقلاب برانگیزند.شایدنزدیکترین نقاطی که آنها به برقراری کعبه آمال شان نزدیک شدند،جنگ داخلی روسیه و بعدتراسپانیا بود.
اما ناتوانی در دستیابی به همان «یک موفقیت» باعث شد، حرکت آنارشیستی مدرن به آرامی محو وسیل کنشگران بالقوه اش پراکنده و جذب دیگر گروهها و ایده ها با ریشه های مشابه یا دیگر شوند که توانسته بودند «آن یک موفقیت» را کسب کنند: اتحاد جماهیر شوروی.
نمونه های مشابه دیگری از این حرکت ها در برهه های مختلف را می توان دید که علیرغم قدرتمند به نظر رسیدن درزمان خود، به فراموشی سپرده شده اند یا برد زیادی (هنوز) نیافته اند: جنبش می ۱۹۶۸، اشغال وال استریت یا لیبرتارین ها در آمریکا نمونه هایی از آنها هستند.
علیرغم ذات شیعه گرایانه اش، جمهوری اسلامی برای اسلام سیاسی همان نقشی را بازی می کند که پیروزی لنین در روسیه یا چریکهای کاسترو در کوبا برای کمونیسم داشت: ایجاد یک «نمونه موفق» که الهام بخش و جذب کننده شاخه های مختلف سیاسی/جهادی و تغییر رفتاردولتها شد.
فوران گروههای اسلامی که مشابه فوران گروههای چریکی چپ درآمریکای لاتین-بعد از پیروزی کاسترو۰یا حرکتهای پان عربیستی درخاورمیانه-بعد از موفقیت ناصر-بود، عارضه ای ای ناشی از انقلاب اسلامی است. این جدیدترین ایدئولوژی موفق بود که همه یا سعی در تکرار آن یا جلوگیری از تکرار آن داشتند.
این به آن معنا نیست که نیروهای اسلامیست در کشورهای اسلامی موجود یا خطرناک نبودند(ایران۱۳۴۲ و ۱۳۵۷) اما بدون آن «یک نمونه موفق»-انقلاب ایران- غیرممکن نبود که یا بصورت عرفی تری نمود پیدا کرده ویا درگذرزمان محو و غیر جذاب شوند.
اما همه ی آن مقدمه برای آن بود که بگویم همانطور که شوروی علیرغم دهها انشعاب بزرگ و کوچک کمونیسم و اتهام رویزیونیسم و سرمایه داری دولتی، ظهور تیتوئيسم و مائویسم و ... همچنان «نمونه موفق برقراری کمونیسم» محسوب می شد، جمهوری اسلامی نیز همچنان همان نقش را برای اسلامیسم دارد.
با فروپاشی شوروی و اضمحلال آن «نمونه ی اولیه موفق» و درهم شکستن توهمات ناشی از آن، دیگرچریک کمونیست جدیدی پا به عرصه نگذاشت و آن ایدئولوژی به آن صورت تهدیدکننده اش که کمتر کشوری در جهان از آن مصون بود در مدت کوتاهی به تاریخ پیوست.
وهرچند بخشی از خاستگاه گروههای جهادی سلفی در شکست شوروی است، بااین وجود محتمل تراست که درصورت اضمحلال/شکست«اولین حکومت پایدار اسلامیست» همچون تب کمونیسم، تب اسلامیسم به شکل شبه نظامیگری وضد آن(مشابه خونتاهای آمریکای لاتین) فرونشیندو درنهایت به نمونه های اخوانی سیاسی تقلیل یابد.
تکمیلی: درباره ی اهمیت داشتن «یک موفقیت» یک مثال خوب معاصر تاثیر زنجیره ای برگزیت+ترامپ بر سمت و سوی انتخاباتهایی است که از برزیل تا اکراین را در نوردیده اند.
نظرشخصی: از نگر من خاورمیانه ای ها همانقدر بالذات جهادی هستند که آمریکای جنوبی ها چریک و شورشی.
البته نظریات موازی سرگرم کننده ترو درعین حال قابل تامل دیگری هم وجود دارند!⬇️
البته نظریات موازی سرگرم کننده ترو درعین حال قابل تامل دیگری هم وجود دارند!⬇️
یک مثال فوق العاده ازتغییر شدن جنبشهای چپ پس ازفروپاشی شوروی جنبش دانشجویی کره ی جنوبی است که از قیام وتظاهراتهای خونین عظیم برای انتخابات یا اعتراض به کشتار و شکنجه به همسوی با دولت در اعتراض به جنایات ژاپن در ج.ج.د،اعتراض به واردات گوشت یا بازی در سیستم سیاسی موجود رسیده است.
